دروازه‌های تعامل سازنده کشورهای اروپایی زمانی به روی ایران گشوده شد که برجام، مهر تایید خود را بر پیشانی کشورمان ممهور کرد و حسن روحانی را بدنبال واکنش‌های مقامات اروپایی مبنی‌بر آغاز دور جدید از مناسبات حسنه ایران و اروپا، با صدور بیانیه‌هایی برای همکاری بیشتر با ایران به اروپا کشانید.
روحانی از آن جهت که سیاست تنش‌زدایی و تعامل سازنده را به عنوان خط مشی برجسته دولت خود معرفی کرد در نگاه اروپاییان از جایگاهی قابل توجه برخوردار شد. به اعتقاد وی، ارتباط ایران با اروپا در دوره‌ای کاملا منجمد شده بود اما پس از توافق برجام، آفتاب همکاری بر روی این یخ‌ها قرار گرفت و روابط ما نه تنها به گذشته باز نمی‌گردد بلکه بهتر از گذشته خواهد شد.
نقش اروپا در حل بحران‌های پیش‌روی ایران
از آنجایی که برجام پل ارتباطی میان ایران و اروپا شمرده می‌شود در این راستا برخی معتقدند پرونده برجام از این جهت حائز اهمیت است که به بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم کمک می‌کند. به همین دلیل هم روحانی تمرکزی جدی‌تر در اجرای آن به خرج داده است. به عقیده برخی دیگر گسترش روابط با اروپا و استفاده از توانمندی‌های اقتصادی اتحادیه اروپا، از جمله دلایل تمایل دولت ایران در ارتقای روابطش با کشورهای اروپایی است.
سخنگوی دولت، تصویب برجام را شرایطی متفاوت پیش روی اقتصاد کشور قلمداد می‌کند و معقتد است با توجه به فرصت‌های فراهم شده در سال 95، پیش بینی می شود امسال رشد اقتصادی بین 5 تا 6 درصد حاصل شود. مجامع بین المللی هم همین حدود رشد اقتصادی را برای ایران پیش بینی می‌کنند.
از سویی دیگر محمدرضا پورابراهیمی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نهم، تأثیر اجرای برجام در حوزه اقتصادی را مثبت می‌داند و مهمترین اثر اجرای برجام را رفع موانع بین المللی برای بهبود تبادلات بانکی و اقتصادی می‌داند. از نظر وی با رفع تحریم‌های اقتصادی شرایط کشور به قبل از سال 1391 برمی گردد که سال رشد اقتصادی بود.
این در حالی است که حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان در اینباره معتقد است خواست ایران، سرمایه گذاری و فناوری است نه تجارت، امروز همه کارآفرینان می دانند، خواست جمهوری اسلامی ایران تجارت نیست، خواست ایران عمدتا سرمایه گذاری و فناوری است.
همچنین کریس کونز سناتور ارشد دموکرات، به تاجران در اروپا گوشزد می‌کند برای ورود به بازار ایران پس از رفع تحریم‌های بین‌المللی چندان مشتاق نباشند. او از این توافق به عنوان «این توافق هسته‌ای است، نه فرصت تجارت» یاد می‌کند.
عضو ارشد دموکرات کمیسیون روابط خارجی مجلس سنای آمریکا در یادداشتی در روزنامه انگلیسی گاردین می نویسد: در حالی که همه توافق‌های تجاری با ایران، فی‌نفسه خطرناک نیستند، نگرانی روزافزون من از این است که در برخی برهه‌ها، توافق هسته‌ای بیش از آنکه توافقی برای ممانعت از ساخت سلاح‌های هسته‌ای دیده شود، فرصتی برای تجارت با ایران دانسته شود، همه ما باید به خاطر داشته باشیم مهمترین قرارداد ما با ایران، همانی است که امضا کرده‌ایم؛ "توافق هسته‌ای"
نبض تعامل و روابط سازنده دولت یازدهم در اروپا
با روی کار آمدن دولت روحانی شاهد تحول عظیمی در روابط ایران و اروپا هستیم. اگر بخواهیم روابط این دولت با اروپا را با دولت سابق مقایسه کنیم، روشن می‌شود دولت یازدهم عملکرد قابل توجهی داشته است.
شروع این تحولات اتفاقا به پایان مذاکرات هسته‌ای و برجام مربوط نمی‌شود بلکه از زمانی که گفتگوهای گروه 1+5 با ایران آغاز شد، به تدریج یک فضای ژئوپولتیکی باز در روابط خارجی ایران و کشورهای اروپایی شکل گرفت. اما از زمانی که برجام به نتیجه رسید، مقامات بلندپایه اروپا به تهران سفر کردند و از سوی ایران نیز رئیس جمهور کشورمان، به ایتالیا و فرانسه سفر کرد و برای اتریش و آلمان و احتمالا کشورهای دیگر برنامه ریزی خواهد کرد و این خود تحولی است بعد از ۱۰ سال رکود.
در این میان برخی کارشناسان معتقدند روابط ایران و اتحادیه اروپا در زمان دولت پیشین قطع شد و با روی کار آمدن دولت نهم، نه تنها گفت‌و‌گوهای جامع و فراگیر ایران و اروپا از بین رفت بلکه سطح روابط ایران با کشورهای اروپایی هم به پائین‌ترین سطح خود در طول تاریخ روابط ایران و اروپا تنزل یافت به گونه‌ای که ما در دولت قبل رابطه به خصوصی با اروپایی‌ها نداشتیم اما شاهد این مسئله هستیم که دور سوم گفت‌و‌گوهای ایران و اروپا با نام گفت‌و‌گوهای سطح عالی میان ایران و اروپا آغاز شده است.
تا پیش از روی کار آمدن دولت یازدهم آنچنان ارتباط با اتحادیه اروپا برای ایران از اهمیت بسیاری برخودار نبود اما هم اکنون برای ایجاد ارتباط و بهبود گسترش روابط با اتحادیه اروپا لازم است که در جهت گسترش روابط، با برنامه ریزی و نقشه راه، کار را پیش بریم.
بی‌شک برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، نشانی از یک تحول علمی و نمادی از پیشرفت کشور است، اما این هنر دیپلماسی است که از یک سو بتواند شرایط را برای گسترش آن فراهم کند و از سوی دیگر با انجام مذاکرات اثرگذار، زمینه فشارهای تحریم را خنثی کند.
ارسال نظر