پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- سید اسدلله اطهری پژوهشگر ارشد در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه است. وی عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد می باشد. حوزه مطالعاتی دکتر اطهری مطالعات منطقه‌ای خاورمیانه، روابط ایران و ترکیه و مباحث دیپلماسی دفاعی است. وی در یاداشتی اختصاصی برای «پارس» در رابطه با سیاست های ترکیه در قبال سوریه نوشت:

در رابطه با نقشه راه اقدامات ترکیه در محور سوریه دو نظر وجود دارد که عبارتند از اینکه ترکیه در سوریه تهاجمی عمل خواهد یا عملکرد منطقی را مد نظر قرار خواهد داد.

یک از این نظرها(عملکرد تهاجمی) در چارچوب توافق وین و همکاری ترکیه با قدرت های بزرگ قابل تحلیل است. عده ای اساسا بر این باور هستند که ترکیه به صورت کلی در چارچوب سیاست های ناتو و غرب عمل می کند و عملا هیچ استقلالی برای خود قائل نیست.

اما نظر دوم(عملکرد منطقی) بر این پایه استوار است که دولت ترکیه، سیاست مستقلی را دنبال می کند و تنها منافع ملی خود را پیگیری می کند.

وقتی در عرصه عمل وارد می شویم در می یابیم که ترکیه بیشتر سیاست تهاجمی و عمل درچارچوب های راهبردی غرب را در منطقه دنبال می کند و توافق اخیر این کشور با ترکیه و قطر نیز این ادعا را به خوبی به اثبات می رساند.

علاوه بر این، ترکیه در طی سال های احیر و در جریان بحران سوریه، همکاری های نظامی و امنیتی فروانی با کشورهای غربی در جهت سقوط نظام بشار اسد داشته است و حتی پایگاه نظامی نیز در اختیار آنها قرار داده است که این موارد همگی نشان در حرکت سوریه در یک نقشه راه مشخص و تهاجمی دارد.

اتخاذ این رویه توسط ترکیه اگرچه که در داخل ترکیه، دولت را با اعتراضاتی مواجه ساخته و هر از چندگاهی، گروه های مختلف دست به انتقاد می زنند اما در عرصه بین الملل اتخاذ این سیاست منطقه ای توسط دولت ترکیه در نهایت به سود آن تمام نمی شود.

چرا که حفظ امنیت منطقه و براقرای صلح و سازش در منطقه پر آشوب غرب آسیا به نفع همه ساکنان منطقه است. امروز ترکیه در همین چارچوب دست به اقداماتی می زند که پیش از همه چیز امنیت منطقه و کشور ترکیه را به خطر می اندازد که انتقال گروهی تکفیری اروپایی از خاک ترکیه به سوریه از جمله آن اقدامات مخاطره آمیز است.

بهتر آن است که دولت ترکیه به جای چنین اقدامات تشنج زایی به فکر ترمیم و تسهیل شرایط باشد تا از طریق گفگتو تا حد ممکن مشکلات خود را با سوریه حل کند.

ترکیه می بایست ساختار قدرت در سوریه و کشورهای ذی نفع در آن را به خوبی مورد شناسایی قرار دهد و از طریق همین شناسایی صحیح است که درمی یابد ادامه جنگ و درگیری در سوریه راه به جایی نخواهد برد.

ترکیه امروز به دنبال ایجاد دیوار حائل و منطقه پرواز ممنوع در سوریه است که به نظر راه عاقلانه ای نیست چرا که ترکیه از اساس چنین ظرفیت هایی را دارا نیست که در مناطقی چون بالکان، قفقاز و شمال عراق وارد عرصه نبرد شود و اینجاست که در نهایت به ضرر دولت ترکیه منتهی خواهد شد.

ترکیه با یک محاسبه نادرست از موفقیت اخوانی ها در مصر و لیبی، به این فکر افتاد که این گروه تکفیری در سوریه نیز موفق خواهد شد و این در حالی بود که در کشورهایی نظیر مصر و لیبی نیز اخوانی ها به موفقیت(در مرحله پایانی) نرسیدند و این موضوع می تواند یک درس مهم برای سران دولت اعتدال و توسعه در ترکیه باشد.

ترکیه باید در نظر داشته باشد که کشورهایی نظیر جمهوری اسلامی ایران دارای عمق استراتژیک در ژئوپلتیک سوریه می باشند و حفظ محور مقاومت نیز برای آنها اهمیت دارد و سرنگونی نظام بشار اسد به همین راحتی ها امکان پذیر نیست بنابر این سیاستی را اتخاذ کند که نهایت به ضرر آن کشور منتهی نگردد.

ما امروز از ترکیه می خواهیم که راه حل سیاسی را به جای راه حل نظامی برگیزند و همانطور که در گذشته روابط بسیار خوبی با ترکیه داشته است و حتی مانور نظامی مشترک نیز میان دمشق و استانبول برگزار می گردید، امروز هم همان رویه را پیگیری کند تا همخ امور به سر جای اصلی خودش بازگردد.

راه حل سیاسی تنها راهکاری است که می تواند نویدبخش آرامش و صلح برای کشورهای منطقه باشد تا از پس آن همکاری قابل توجهی میان آنها صورت گیرد و با افزایش همکاری ها، منافع بیشتری به هر کدام از کشورها برسد.

بالکان ترکیه دولت سوریه مشکلات