خوب، بد، زشتِ بحران مهاجرت در اروپا/ ترس شیوخ عرب از پناهندگان

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- دکترعلیرضا رضاخواه- بالاخره آلمان هم مرزهایش را به روی مهاجران بست. شامگاه یک شنبه وزیر کشور آلمان دستور کنترل مرزهای این کشور را صادر کرد. به گفته توماس دمزیر، وزیر کشور آلمان مرزهای این کشور به دلیل ورود بی‌رویه پناهجویان کنترل خواهد شد. مسئولان راه‌آهن آلمان اعلام کردند که تردد قطار میان اتریش و ایالت بایرن موقتا متوقف شده است. حالا آلمان هم که صدای بلند حمایت از مهاجران در اروپا بوده است، کم آورده است. مدافع سرسخت اروپا می خواهد بر خلاف پیمان شینگن مرزهایش را مسدود کند. پیمان شینگن موافقت نامه‌ای در اتحادیه اروپا است که به برداشته شدن مرزها بین بیشترکشورهای این اتحادیه انجامید و امکان مسافرت بدون روادید شهروندان را فراهم کرد.انگلیس همواره منتقد این پیمان بوده و آلمان مدافع آن، حالا ظاهرا آلمانی ها دارند عملا به سبک انگلیسی ها بازی می کنند. وزیر کشور آلمان می گوید دولت این کشور تصمیم گرفته است که در مرز خود با اتریش کنترل مرزی را برقرار کند. امکان دارد این تدابیر در مرزهای دیگر هم اعمال شوند. ظاهرا دیگر از سوت و کف و استقبال با شیرینی از مهاجران در ایستگاه قطار مونیخ خبری نیست. گفته می‌شود ماموران پلیس آلمان برای اجرایی کردن این فرمان در حالت آماده‌باش به سر می‌برند و قرار است پلیس فدرال آلمان 2100 پلیس ضد شورش خود را برای حفاظت از مرزهای جنوبی این کشور به ایالت بایرن بفرستد. آلمان حدود هشتصد کیلومتر مرز مشترک با اتریش دارد که بخش اعظم  آن در ایالت باواریا واقع شده است. باواریا (بایرن) بزرگ‌ترین و جنوبی‌ترین ایالت آلمان و مرکز آن مونیخ است.

سه چهره اروپا در برخورد با بحران مهاجرت

بحران پناه جویان به اروپا دارد دوران اوج خود را سپری می کند. بحرانی که برای قاره سبز سه چهره خوب، بد و زشت را به همراه داشته است.

چهره بد

چهره بد اروپا در بحران مهاجران را کشورهای یونان،لهستان، چک، دانمارک، مقدونیه، صربستان و مجارستان نمایندگی می کنند. کشورهایی که برای مقابله با بحران پناهندگان از مشت آهنین بهره می برند.  صدای بلند این چهره هم متعلق به ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان است. وی برای پناه جویان در مرزهای کشورش قفس ساخته و ارتش و نیروهای نظامی را با تیر و تفنگ به استقبال پناهندگان فرستاده است. اخیرا ارتش مجارستان برای مقابله با پناه جویان خارجی مانور برگزار کرده است. اوربان می گوید با پناه جویان شورشی برخورد مودبانه ای نخواهد داشت و چنان چه لازم باشد تنها چند پناهجو را در کشورش خواهد پذیرفت، آن هم پناه جویانی که مسیحی باشند.

اوربان معتقد است که این مهاجران از مناطق جنگ زده نمی آیند بلکه از اردوگاه های همسایگان سوریه مانند لبنان، ترکیه و اردن به اروپا سرازیر شده اند، بنابراین زندگی آن ها در خطر نیست. او افزود که برای توقف موج پناهندگان، به اتحادیه اروپا پیشنهاد می کند تا 3میلیارد یورو یا بیشتر به لبنان، اردن و ترکیه اختصاص دهند و تهدید کرد که پناهندگان «شورشی» را بازداشت می کند. البته این چهره بد به مسئولان دولتی این کشورهای اروپایی و یا اقدامات مسئولان انتظامی و امنیتی محدود نمی شود. احزاب و گروه های سیاسی دست راستی و نژاد پرست و حتی مردم عادی در بسیاری از این کشورها به مقابله با پناهجویان پرداخته اند. تصویر خبرنگار زن مجاری که در حین فیلم برداری از پناهندگان به آنها لگد میزد، جلوه کوچکی از این چهره بد اروپاست. صرب ها هم دست کمی از مجارها ندارند. تصاویر و ویدئوهای منتشر شده از مقدونیه و صربستان از برخورد شدید نیروهای مرزی صرب با پناه جویان حکایت دارد. اوضاع در یونان نیز بسیار وخیم‌تر گزارش شده: طی چند روز اخیر سازمان عفو بین‌الملل در گزارشی اعلام کرد گروه‌های تندرو در جزیره "کاس" یونان به پناهجویان حمله کرده و آنها را با چوب مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند. طبق گزارش خبرگزاری فرانسه، پرسنل عفو بین‌الملل شاهد «حمله خشونت‌آمیز» به پناه‌جویان در این جزیره بوده‌اند. خبرگزاری سی بی اس آمریکا نیز در گزارشی مستند و تکان دهنده نشان می دهد که چگونه گارد ساحلی یونان برای ممانعت از ورود پناهجویان به این کشور به صورت ناشناس به قایق مهاجران حمله می کنند و بعد از خالی کردن سوخت قایق آنها را در دریا به امان خدا رها می کنند. تصویر تکان دهنده جنازه "ایلان"_ نوزاد شیر خواره کرد که برای پناهندگی به همراه خانواده اش به یونان رفته بود- در آب های ساحلی ترکیه نیز جلوه ای دیگر از چهره بد اروپا در برخورد با مهاجران است. دانمارک هم که ظاهرا از کشورهای مترقی اروپای غربی محسوب می شود، ورود پناهندگان را به خاک خود ممنوع ساخته است و با انتشار آگهی های تبلیغاتی در روزنامه های ترکیه و لبنان به پناه جویان سوری هشدار داده است که کسی در دانمارک از شما استقبال نخواهد کرد. از دیگر تصاویر این چهره بد کاسبی فرانسوی ها از بحران پناهجویان بود. یورونیوز چندی پیش از همکاری کنسول فرانسه در ترکیه با قاچاقچیان انسان خبر داد. جناب کنسول قایق های مرگ را به پناهجویان بیچاره با این استدلال می فروخت که "اگر من نفروشم دیگران خواهند فروخت".

چهره خوب

بحران مهاجرت برای اروپا یک چهره خوب هم به همراه داشت که سردمدار این چهره مثبت آنگلا مرکل صدراعظم آلمان بود. هنگامی که مرزنشین های اروپایی پناه جویان را پس می زدند، آلمانی ها وعده استقبال دادند. وزیر اقتصاد آلمان گفت کشورش ظرفیت پذیرش 800 هزار پناهجو درسال را دارد. آلمانی ها مجاری ها را به خاطر رفتار بدشان با پناه جویان سرزنش کردند. صدر اعظم اتریش هم به کمک صدراعظم آلمان آمد و گفت کشورهایی که با پناه جویان غیر انسانی برخورد می کنند بایستی جریمه شوند.

یوها سیپیلا، نخست وزیر فنلاند، نیز اعلام کرد خانه روستایی خود را در اختیار پناهجویان سوری قرار می دهد. سیپیلا سه ماه پیش توسط پارلمان فنلاند به نخست وزیری انتخاب شده، و هم اکنون در شهر هلسینکی، پایتخت فنلاند زندگی می کند. خانه روستایی او در شهر 17 هزار نفری کمپل، در 594 کیلومتری پایتخت، و دارای 9 اتاق خواب است. او این تصمیم را بعد از مشورت با همسر و 5 فرزندش اعلام کرد. البته ناگفته نماند که روستای کمپل در منطقه قطبی قرار دارد، و زمستانهای آن بسیار سرد و یخبندان است. پاپ  فرانسیس نیز از کاتولیک ها خواست تمام تلاش خود را برای استقبال از پناه جویان انجام دهند. رقابت برای زدن حرف های خوب درباره مهاجران بالا گرفت. نخست وزیر انگلیس گفت از دیدن صحنه های دلخراش مرگ پناه جویان ناراحت شده است. رئیس جمهور فرانسه از وظیفه اخلاقی اروپا سخن گفت. شبکه های مجازی نیز تصاویر داوطلبان اروپایی را پخش کردند که برای کمک به پناهجویان به مرزهای اروپا می رفتند، به پناهجویان آب و غذا و به آنها برای رفتن به آلمان کمک می کردند. معروف ترین تصویر این چهره خوب عکس یک سرباز دانمارکی بود که به جای ممانعت از ورود پناهجویان به این کشور و همسویی با دولت راست گرای دانمارک با دختر خردسال و پناهجوی سوری گل یا پوچ بازی می کرد.

چهره زشت

بحران پناهجویان برای اروپا یک چهره زشت هم به همراه دارد. چهره ای که اروپایی ها خیلی هم با آن بیگانه نیستند. تحلیل گران معتقدند هنوز هم ته‌سایه‌های شبح شومش بر سرشت و سرنوشت اروپا حکومت می‌کند. در تاریخ اروپا آمده است که با پایان جنگ جهانی دوم ۲۵۰ هزار زن و کودک آلمانی از وحشت ارتش سرخ شوروی سابق به دانمارک، همسایه شمالی آلمان گریختند، بی آن‌که بدانند کمپ‌های وحشتناک پناهندگی که به زندان می‌مانست در انتظار آن‌هاست. دانمارک زخم خورده از اشغال ارتش نازی آلمان، تمامی این پناهجویان را در کمپ‌های معروف به کمپ‌های بسته، عملا زندانی کرد و در یک رسوایی تاریخی، ۱۳هزار و ۴۹۲ زن و کودک پناهجوی آلمانی، در سال‌های ۱۹۴۵ و ۱۹۴۶ میلادی، در اردوگاه‌های پناهندگی دانمارک از شدت گرسنگی و بیماری درگذشتند. هفت هزار نفر از این افراد، کمتر از پنج سال داشتند. این چهره زشت هنوز نمایان نشده است اگر چه نشانه های آن را در مرزهای مجارستان می شود دید. تازه‌ترین گزارش دیده‌بان حقوق بشر در مورد پناهجویان سرگردان در مرزهای مجارستان، حاکی از «وضعیت وخیم» آنهاست. دیده‌بان حقوق بشر همچنین گزارش کرده که شماری از پناهجویان در مرز بین صربستان و مجارستان، چندین روز در بازداشت به سر برده یا می‌برند. در این زمینه پیتر بوکارت، مدیر بخش اضطراری دیده‌بان حقوق بشر گفته است که «بازداشت شدگان در مجارستان، به صورت متراکم و در شرایطی کثیف، با گرسنگی و نبود مراقبت‌های پزشکی دست به گریبان هستند».

واقعیت این است که روی کار آمدن دولت های راستگرا می تواند روی زشت اروپا را نمایان سازد. یعنی همان جریانی که این روزها در دانمارک و مجارستان حاکم است.

اینگر استوی برگ، وزیر امور مهاجرت و اتباع بیگانه دانمارک اخیرا ، در حرکتی عجیب و در یک اقدام بی‌سابقه، دست به انتشار آگهی‌های تبلیغاتی علیه کشور خود در روزنامه‌های معتبر خاورمیانه زد. یکی از این آگهی‌ها دوشنبه همین هفته در روزنامه دیلی استار لبنان منتشر شد. در این آگهی، وزارت امور مهاجرت و اتباع بیگانه دانمارک به خواننده خود می‌گوید که در دانمارک، دولتی دست راستی به قدرت رسیده که مخالف پناهجویان و موافق تشدید کنترل مرزهاست. از سوی دیگر، اصلی‌ترین حامی دولت در دانمارک یعنی حزب ضد خارجی دنسک فولک پارتی (حزب مردم دانمارک)، در حال ساخت فیلمی تبلیغاتی است که در آن به پناهجویان هشدار داده می‌شود که در دانمارک عاقبت خوبی در انتظار آن‌ها نیست. سازندگان این فیلم همان کسانی هستند که یک فیلم تبلیغاتی به همین سیاق برای دولت به شدت راست‌گرای استرالیا ساخته‌اند. نکته جالب اینجاست که پتانسیل ظاهر شدن چنین چهره زشتی در آلمان که تلاش می کند خود را قهرمان بحران مهاجرت نشان دهد از بقیه اروپا بیشتر است.

محبوبیت گروه «اروپایی های میهن پرست و مخالف اسلامی شدن غرب» موسوم به «پگیدا» در آلمان روز به روز در حال افزایش است. این جنبش که پایگاه قوی در شرق آلمان دارد، بارها و بارها به کمپ پناهجویان در آلمان حمله کرده اند. انستیتوی پژوهشی فورسا در آلمان اخیرا در نظر سنجی تایید کرده است که حدود ۳۰ درصد آلمانی‌ها معتقدند که دین اسلام در زندگی اجتماعی این کشور چنان نفوذی پیدا کرده که اقدامات جنبش "پگیدا" در شهر درسدن را قابل توجیه کرده است.نتایج تحقیق بنیاد برتلزمان حاکی از آن است که ۵۷ درصد غیرمسلمانان آلمان اسلام را "بسیار خطرناک" یا "خطرناک" ارزیابی می‌کنند. نتایج این تحقیق بر اساس مصاحبه‌هایی به دست آمده که موسسه نظرسنجی TNS Emnid، یکی از بزرگترین مؤسسات نظرسنجی آلمان، در پایان ماه نوامبر ۲۰۱۴ انجام داده است. در سال ۲۰۱۲ حدود ۵۳ درصد آلمانی‌های غیرمسلمان چنین فکر می‌کردند.در پاسخ به این سوال که آیا اسلام با جهان غرب همخوانی دارد، ۶۱ درصد گفته‌اند "نه زیاد" یا "ابدا". در مقایسه با دو سال پیش، ۹ درصد بر شمار کسانی که این گونه می‌اندیشند، افزوده شده است.۴۰ درصد می‌گویند که به خاطر وجود مسلمانان احساس بیگانگی در کشور خود می‌کنند. یک نفر از هر چهار نفر حتی خواستار آن است که مهاجرت مسلمانان به آلمان ممنوع شود.

آینده نامعلوم بحران مهاجرت

آینده بحران مهاجرت در اروپا نامعلوم است این که کدام چهره اروپا، خوب ، بد یا زشت چهره غالب در برخورد با مهاجرت خواهد بود را گذر زمان مشخص خواهد کرد. با این حال این روزها نشانه های خوبی در  اروپا  دیده نمی شود. آلمان به عنوان پرچمدار چهره خوب اروپا ظاهرا کم آورده است. سخنگوی پلیس مونیخ اعلام کرده که ظرف دو هفته گذشته حدود ۶۳ هزار مهاجر و پناهجو وارد ایستگاه اصلی قطار مونیخ شده‌اند و افزوده « ظرفیت ما دیگر پر شده است.» مقام‌های شهر اکنون در حال بررسی امکان جای دادن موقت پناهجویان در استادیوم المپیک شهر هستند و برنامه معمول حرکت قطارها هم تغییر کرده تا بتوانند تازه واردان را به نقاط دیگر منتقل کنند.

تغییر برنامه قطارها اعتراض برخی از مسافران را برانگیخته است.یگمار گابریل، وزیر اقتصاد و انرژی و رئیس حزب سوسیال دموکرات آلمان در این باره گفت آلمان به ظرفیت نهایی خود برای پذیرش پناهجویان نزدیک شده است. نه تنها ایالت بایرن که بیشترین فشار پناهجویان را پذیرفته، بلکه بیشتر ایالت‌های دیگر آلمان نیز به مرز پذیرش پناهجو رسیده و دیگر توان پذیرش بیشتری را ندارند. به گزارش دویچه وله وزرای داخلی ایالت‌های مختلف آلمان هم‌صدا و بدون احتساب تعلقات سیاسی‌شان خواستار پایان یافتن هرج‌و‌مرج موجود در امر اسکان پناهجویان شده‌اند. روگر لونتس، رئیس کنفرانس وزرای داخلی ایالت‌های مختلف آلمان در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه آلمانی "ولت آم زونتاگ" در این باره گفت ایالت‌های مختلف از اجازه ورود به پناهجویان به شدت غافلگیر شدند. روگر لونتس در این مصاحبه در ادامه گفت: «ما باید در جریان تصمیم‌گیری‌ها قرار می‌گرفتیم. باید به ایالت‌های مختلف زمانی برای تهیه مقدمات پذیرش پناهجویان داده می‌شد.» او همچنین گفت ایالت‌های مختلف آلمان توانایی پذیرش موج وسیع پناهجویان را با چنین سرعتی نداشتند.

دیوید کامرون وزیر ویژه امور آوارگان سوری تعیین کرد

وزیر خارجه انگلیس  در سفری به بیروت  ضمن صدور دستوری برای تعیین وزیر مسئول امور آوارگان سوری ، با اشاره به بحران آوارگان سوری گفت: با شمار زیادی از آوارگان دیدار کردم و به آنها گفتم که انگلیس از آنها حمایت می‌کند. ملت لبنان نیز به خوبی از آوارگان و کودکانشان در مدارس استقبال کردند و این مسئله جای تقدیر دارد. بحران سوریه مشکلات لبنان را دو چندان کرده لذا باید برای حل آن تلاش کرد.

بحران پناهجویان و آینده اتحادیه اروپا

علی فادرانی- سازمان ملل اعلام کرده که بر اساس برآوردهای انجام‌شده٬ در طول یک سال آینده دست‌کم ۸۵۰ هزار پناهجوی دیگر با گذر از دریای مدیترانه خود را به مرزهای اروپا خواهند رساند. این درحالی است که اروپایی ها هیچ توافقی بر سر چگونگی تعامل با پناهجویان ندارند. ژان کلود یونکر رییس کمیسیون اروپا چندی پیش در انتقاد از عدم همبستگی و یکپارچگی در موضوع پناهجویان گفت: «اتحادیه اروپا در وضعیت خوبی نیست. نه اروپاست و نه اتحادیه.» به نظر می‌رسد پس از آن‌که آلمان رسما از تسهیل قوانین برای پذیرش تعداد بیشتری از پناهجویان سوری که از طریق کشورهای دیگر اروپایی وارد آلمان می‌شوند خبر داده٬ تعداد پناهجویانی که در این کشور تقاضای پناهندگی می‌کنند به‌طور قابل‌توجهی افزایش یابد. فقط در روز دوشنبه هفته جاری تعداد بی‌سابقه ۷ هزار نفر از طریق مقدونیه وارد اروپا شدند٬ در حالی که ۳۰ هزار نفر هم خود را به جزایر یونان رسانده‌اند تا از آنجا عازم کشورهای پناهجوپذیر اروپا شوند. بسیاری از آنها پس از یونان راهی کشورهای بالکان می‌شوند تا از این طریق به مجارستان برسند و از آنجا پا به خاک آلمان بگذارند. کشورهای شرق اروپا هم در انتقاد از این رویکرد آلمان، به تعهدات خود عمل نمی کنند. ویکتور اوربان نخست وزیر  مجارستان می گوید "بحران مهاجرت بحران ما نیست، بحران آلمان است. پناه جویان همه می خواهند بروند آلمان.«ورنر فایمن» صدر اعظم اتریش در انتقادی کم‌سابقه همتای مجارستانی خود را به اعمال سیاست‌هایی مشابه دوران آلمان نازی متهم کرده است. او خواهان تعیین مجازات مالی برای اعضایی از اتحادیه اروپا شده که حاضر به پذیرش پناهجو نیستند. انگلیس مثل همیشه خود را تافته جدا بافته می داند. فرانسوا اولاند رییس جمهوری فرانسه نیز هشدار داده است که اگر این مشکل با هماهنگی و همکاری تمام کشور‌ها حل نشود رژیم مرزهای باز اتحادیه اروپا (پیمان شینگن) به خطر خواهد افتاد. بحران مهاجرت در اتحادیه اروپا شکاف ایجاد کرده است. هفته گذشته شهرهای مختلف قاره سبز شاهد راهپیمایی معترضان بود.

برخی در حمایت از پناهجویان و برخی در مخالفت با حضور آنها. بر اساس توافق دوبلین، پناهجویان خارجی در اولین نقطه ای که وارد خاک اتحادیه می شوند بایستی ثبت نام شوند تا وضعیت پناهندگی آنها مشخص شود.

به بیان دیگر بر اساس قواعد اتحادیه، بار پناه جویان بر دوش مرزنشینان است. یونان به عنوان یکی از کشورهای مرزی قادر به انجام تعهداتش و حفاظت از مرزهایش نیست. هیچ کس هم حاضر نیست جور یونان را بکشد.

شمال در برابر جنوب؛ شرق در برابر غرب

روزنامه ایندیپندنت با اشاره به شکاف ایجاد شده در اتحادیه به دنبال بحران مهاجران می نویسد: شمال در برابر جنوب؛ شرق در برابر غرب؛ بریتانیا در برابر بقیه؛ رهبری آلمان یا سلطۀ آلمان. بحران پناهجویان شبیه به یک تست استرس شیطانی شده که همزمان همۀ معضلات اخلاقی و سیاسی اتحادیۀ اروپا را آشکارمی کند.اتحادیۀ اروپا  موفق ترین بلوک سیاسی منطقه ای است که از زمان تشکیل اش تا کنون با دشواری های زیادی روبه رو بوده است. در طول شش دهۀ گذشته، سیاست های آن اغلب ناشی از حل مناقشات میان کشورهای عضو بوده است. با این وجود، بحران تازه به نظر عمیق‌تر، شدیدتر، پیچیده‌تر و مسموم تر از همۀ بحرانهای پیشین است. این بار بحث بر سر ارز یا کمک مالی یا یارانۀ کشاورزی نیست، بلکه به مسائل اساسی نظیر انسانیت و یکپارچگی بازمی‌گردد، که اتحادیۀ اروپا مدعی هر دوی آنهاست. بحران پناهجویان با دیگر چالش‌های موجود همزمان شده و این خطر وجود دارد که آنها را پیچیده‌تر سازد، چالش هایی از قبیل: بدهی یونان و حفظ ناحیۀ یورو؛ اصلاحات اتحادیۀ اروپا و رفراندوم بر سر باقی ماندن یا رفتن بریتانیا از این اتحادیه که قرار است در سال آینده برگزار شود. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، هفتۀ گذشته گفت: "جهان در حال نظارۀ ماست. اگر اروپا در مسئلۀ پناهجویان ناموفق باشد، پیوند نزدیک آن با حقوق بشر همگانی نابود خواهد شد و دیگر اروپایی که رویایش را داشتیم نخواهد بود." آنگلا مرکل هشدار داده است که چنانچه این بحران به سرعت حل و فصل نشود، ممکن است که یکی از مهمترین دستاوردهای اتحادیۀ اروپا، یعنی مرزهای باز در این قاره‌ از دست برود. مرکل که در ماجرای اخراج یونان از اتحادیۀ اروپا، نقش پلیس بد را ایفا می‌کرد، حالا در بحران پناهجویان می خواهد پلیس خوب باشد. با این وجود رهبری اخلاقی او در این بحران مورد قبول همۀ کشورهای عضو اتحادیۀ اروپا نبوده و این مخالفت تنها منحصر به کشورهای اروپای شرقی نیست. دولت انگلیس هم که در آینده ای نزدیک برای جدایی از اروپا رفراندوم برگزار خواهد کرد ساز ناسازگاری می زند. لندن می گوید تنها حاضر است 20 هزار پناهجوی سوری آن هم در طول 5 سال را پذیرا باشد. آن هم نه از میان پناه جویانی که به صورت قاچاقی به داخل اتحادیه آمده اند چون این امر به تقویت قاچاق انسان کمک خواهد کرد استدلالی سرد که با ناراحتی آلمان و فرانسه رو به رو است. کارشناسان اروپا می گویند: اتحادیۀ اروپا در شرایط بحران ،ایجاد شده و اغلب در واکنش به آن بحران ها حضور یافته است. آیا حال با بحرانی مواجه شده‌ایم که آن را از هم فرو خواهد پاشید؟

ترس شیوخ عرب از پناهندگان/ شاهان عرب از تغییر فرهنگ سیاسی جوامع خود می ترسند

کمتر کسی است که این روزها نداند پول و امکانات داعش، القاعده و گروه های تکفیری که این روزها از یمن گرفته تا لیبی را به آتش کشیده اند از کجا می آید. شیخ نشین های حاشیه خلیج فارس درحالی نقش حامی مالی و دستگاه خودپرداز جریان های تکفیری را ایفا می کنند که حاضر نیستند ریالی برای سر و سامان دادن آوارگان و پناه جویان خاورمیانه به ویژه پناه جویان سوری هزینه کنند. عفو بین‌الملل می گوید: "شش کشور حاشیه خلیج فارس، هیچ کمپ یا مرکزی برای پذیرش آوارگان سوری ندارند. هیچ یک از این کشورها، کنوانسیون ژنو را امضا نکرده اند و به این راحتی ها هم حاضر به پذیرش پناهندگان سوری نیستند."  در عوض کشورهای حوزه خلیج فارس در کمک مالی و نظامی به مخالفان بشار اسد به شدت فعال‌اند. این کشورها در حالی به سرنوشت آوارگان بی‌اعتنا هستند که خودشان جزئی از صورت مسئله جنگ داخلی در سوریه هستند. به عبارت دیگر، شیوخ شیطان در حاشیه خلیج فارس تنها یک ماموریت دارند، ویرانی بیشتر و نه پذیرش آوارگان.این در حالی است که چند کشور همسایه سوریه بیشترین شمار آوارگان جنگ داخلی در این کشور را در خاک خود پذیرفته‌اند. کشور کوچک لبنان با ۶ میلیون نفر جمعیت، در حال حاضر بیش از ۳ /۱ میلیون آواره را در خاک خود ثبت‌نام کرده است که بیشتر آنان سوری هستند. البته رقم واقعی احتمالا به ۵ /۱ میلیون نفر می‌رسد و کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان (UNHCR) اعلام کرده که شمار آوارگان در لبنان تا پایان سال جاری میلادی به ۲ میلیون نفر خواهد رسید. در اردن با جمعیتی حدود ۷ میلیون نفر نیز وضعیت تقریبا مشابهی حاکم است. شمار آوارگان سوری در این کشور در حال حاضر ۷۵۰ هزار تن است و به گفته سازمان ملل این رقم تا پایان سال جاری میلادی به حدود ۹۰۰ هزار تن افزایش خواهد یافت.

انتظار می‌رود در ترکیه نیز شمار آوارگان سوری افزایش یابد. در حال حاضر 1.5میلیون آواره سوری در ترکیه زندگی می‌کنند و این رقم تا پایان سال جاری به ۷ /۱ میلیون تن افزایش خواهد یافت. حتی بخشی از آوارگان سوری به کشور عراق گریخته‌اند که خود درگیر نبردهای خونین داخلی است و هنوز پس از سال‌ها رنگ ثبات و آرامش به خود ندیده است. کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان تخمین می‌زند که حدود ۱۰۰ هزار سوری به عراق گریخته‌اند. این در حالی است که بین ۵ /۱ تا ۴ میلیون آواره داخلی در خود عراق وجود دارد و از سال ۲۰۰۶ تا کنون حدود ۲ میلیون عراقی از کشور خود به خارج گریخته‌اند. به شمار آوارگان سوری در کشورهای دیگر باید رقم ۵ /۶ میلیون آواره سوری در خود خاک سوریه را نیز افزود. این‌ها کسانی هستند که از مناطق جنگی به دیگر مناطق در این کشور فرار کرده‌اند یا هنوز در خاک سوریه سرگردان‌اند و در پی فرصتی برای خروج از این کشور می‌گردند.با این حال شیوخ ثروتمند حاشیه خلیج فارس تاکنون هیچ اقدامی نکرده اند. این روزها نه تنها رسانه‌ها و افکار عمومی در غرب، بلکه بسیاری از آوارگان سوری می‌پرسند که چرا این کشورها در چنین وضعیت فلاکت‌باری مرزهای خود را به روی پناهجویان سوری نمی‌گشایند؟

سیاست شرم آور عربی

بی بی سی می نویسد"...در این میان خشم و سرخوردگی آوارگان سوری از سیاست کنونی این کشورها بیش از همه است. بسیاری از این پناهجویان که در کشورهای مختلف آواره‌اند در گفت‌وگو با رسانه‌ها، سیاست کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس در قبال آوارگان سوری را "شرم‌آور و ننگین" می‌خوانند." آنان به ویژه از آن جهت به سیاست کشورهای ثروتمند عربی انتقاد می‌کنند، زیرا معتقدند که بیشتر این کشورها به طور همزمان از گروه‌های مختلف شورشی در سوریه پشتیبانی می‌کنند. هم‌اکنون در شبکه اجتماعی توییتر "هشتگی" عربی راه‌اندازی شده که پذیرش آوارگان سوری را وظیفه کشورهای عربی می‌داند.

تنها ۳۳ پناهجوی سوری در ۴ سال

گفتنی است که درخواست پناهندگی از کشورهای عربی حوزه‌خلیج فارس به طور مستقیم ممکن نیست. این کشورها تنها در چارچوب برنامه مهاجرت و جا‌به‌جایی سازمان ملل به درخواست پناهندگی رسیدگی می‌کنند. این راه دشواری است و به همین دلیل از آغاز بحران سوریه در سال ۲۰۱۱ تا کنون فقط ۳۳ پناهجوی سوری موفق شده‌اند از طریق برنامه سازمان ملل به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس پناهنده شوند.

البته سوری‌ها می‌توانند از طریق روادید شغلی یا توریستی به این کشورها سفر کنند. برای نمونه از سال ۲۰۱۱ تا کنون حدود نیم میلیون سوری به عنوان "کارگر میهمان" به عربستان سعودی رفته‌اند. البته بیشتر این افراد در نخستین سال‌های بروز منازعه در سوریه چنین روادیدی دریافت کردند و این روند الان خیلی دشوارتر از پیش است. کمک دولتی به این افراد نیز قطع شده است. آمار دقیق سوری‌های ساکن در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نیز ناروشن است. برای نمونه شماری از سوری‌ها با روادید توریستی به امارات متحده عربی رفته‌اند و به دلیل جنگ داخلی دیگر به سوریه بازنگشته‌اند. این افراد هم‌اکنون به طور غیرقانونی در آنجا زندگی می‌کنند. کشورهای ثروتمند عربی در توجیه این سیاست خود چنین استدلال می‌کنند که پذیرفتن آوارگان سوری نمی‌تواند راه‌حلی دائمی باشد. دولت‌های این کشورها غرب را سرزنش می‌کنند که به اندازه کافی برای پایان دادن به جنگ داخلی در سوریه تلاش نمی‌کند. اما سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشری این توجیه را نمی‌پذیرند و سیاست کشورهای عربی را شرم‌آور می‌خوانند. برای نمونه سازمان عفو بین‌المللی معتقد است که کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به دلیل قرابت‌های زبانی و مذهبی و نیز ثروتی که در اختیار دارند باید در راس کشورهایی باشند که به آوارگان سوری پناه می‌دهند.

ترس از نابسامانی سیاسی

اما واقعیت چیز دیگری است تحلیل گران معتقدند حضور پناه جویان سوری در کشورهای حاشیه خلیج فارس ثبات شیخ نشین ها را با مشکل مواجه خواهد ساخت. سوری ها سالهاست که از قید و بند حکومت قبیله ای رها شده اند و علی رغم آوارگی از فرهنگ سیاسی بالاتری نسبت به ساکنان حاشیه خلیج فارس برخوردارند. شاهان عرب از این واهمه دارند که حضور پناه جویان به ارتقای فرهنگ سیاسی مردم منجر شود. امری که تاج و تخت آنها را به مخاطره خواهد انداخت.شیوخ عرب حاضرند برای کشت و کشتار  و ویرانی سوریه میلیاردها دلار خرج کنند،آنها حتی حاضرند شهروندان سوری را بپذیرند البته به این شرط که دوره های آموزش تروریستی را در این کشورها بگذرانند و به کشورشان بازگردند. ولی تمایلی برای پذیرش پناهجویانی که بافت جمعیتی این کشورها را به هم می زنند ندارند. طنز ماجرا اینجاست که به دنبال افزایش موج انتقادها از سعودی ها، ریاض اعلام کرده است که به جای پذیرش پناه جو حاضر است 200 مسجد برای پناهجویان در اروپا بسازد.

کارنگی: حصارکشی در اروپا از دهه ۹۰ ادامه دارد

کامیار-در حالی که بحران پناهجویان مشکل بزرگ این روزهای اروپا شده، یک اندیشکده آمریکایی ضمن انتقاد از «دیوار برلین سازی» کشورهای اروپایی تاکید کرد، اروپایی ها از دهه قبل در حال ایجاد دیوار و حصار هستند. اندیشکده «کارنگی» در مطلبی با عنوان «دیوارها و حصارهای جدید اروپا» به ایجاد موانع در مرزهای اعضای اتحادیه اروپا و نادیده انگاشتن اصل ادعایی اتحادیه اروپا درباره «آزادی عبور و مرور» بین کشورهای عضو پرداخت.«جودی دمپسی» نویسنده این مطلب نوشت: «آزادی سفر و عبور و مرور، آرزوی میلیون ها نفری بود که تحت حکومت رژیم های کمونیستی در شرق و مرکز اروپا زندگی می کردند. این آرزو زمانی که در تابستان 1989 دولت مجارستان حصار و موانع سیم خاردار مرزی این کشور با اروپای غربی را چید، محقق شد».نویسنده سپس به برچیده شدن «دیوار برلین» و اتحاد آلمان شرقی و غربی چند ماه پس از اقدام دولت مجارستان در از بین بردن موانع مرزی با غرب اروپا اشاره کرد و دیوار برلین را «سمبل» جدایی و تقسیم اروپا خواند.در ادامه مطلب به برداشته شدن محدودیت های مرزی بین اعضای اتحادیه اروپا این گونه اشاره می شود: «سپس سامانه شینگن اتحادیه اروپا معرفی شد که در آن کنترلهای مرزی بین اغلب کشورهای عضو اتحادیه اروپا منسوخ شد که این موضوع به اروپایی های شرقی، مرکزی و جنوب شرقی یک حس واقعی از یک اروپای آزاد را داد».نویسنده تصریح کرد: «اما با توجه به آن که دولت های اروپایی دیوارهایی ضد پناهجویان و روسیه ساختند، این اروپای آزاد در خطر است. هر چه دولت های بیشتری این حصارها را می سازند، آنها بیشتر اتحادیه اروپا را به عنوان اروپایی آزاد و دموکراتیک تضعیف می کنند و ارزشهایی که اروپا را جذاب و به عنوان فانوس و چراغ راهنمایی برای دیگران می کرد، ضعیف تر می کنند».وی با هشدار درباره ایجاد دیوارها و موانع مرزی در اروپای شرقی و مرکزی تصریح کرد: «یک اروپای بسته و مجزا و تقسیم شده می تواند سبب کم شدن درخواست مردمی که خواهان آزادی سفر، کار و مطالعه در اروپا بودند، شود».در گزارش اندیشکده آمریکایی همچنین می خوانیم: «هم اکنون مجارستان در حال ساختن یک حصار و مانع 12 فوتی(چهار متری) در مرز 175 کیلومتری خود با صربستان است تا از عبور پناهجویانی که از جنگ های سوریه و عراق متواری شده اند، جلوگیری کند».ایجاد دیوار توسط انگلیس هم سابقه دارد و لندن برای ممانعت از ورود پناهجویان، در حال ایجاد یک دیوار جدید است تا مانع ورود آنها از طریق «یورو تونل» شود؛ این تونل، تونلی زیردریایی واقع در دریای مانش است که فرانسه را به انگلیس وصل می کند.از سوی دیگر بلغارستان نیز از سال 2014 ایجاد مانع و حصار فلزی در مرز خود با ترکیه را آغاز کرد تا مانع عبور پناهجویان شود.کشور اسپانیا هم از دهه قبل یعنی دهه 1990 دیوارهای بزرگی در شهرهایی چون «ملیلا» در مرز با مراکش ایجاد کرد.همچنین استونی که از سال 2004 عضو اتحادیه اروپا و همچنین ناتو شده، حصارها و موانعی را در مرز خود با روسیه ایجاد کرده است.