پیچیدگی‌های توافق هسته‌ای

به گزارش پارس به نقل از ایسنا بلاتکلیفی درباره سرنوشت کنونی توافق هسته‌ای ایران به پایان رسید. هفته گذشته جمهوری‌خواهان در کنگره سعی کردند تا مانع پیشروی این توافق شوند و شکست خوردند.

با این حال مشاجرات دو قطبی و تلخ درباره توافق هسته‌ای ادامه خواهد داشت. پیچیدگی این توافق و نیاز برای اطمینان حاصل کردن درباره اجرای مواد توافق از سوی ایران موجب می‌شود که این توافق یک مساله تازه و زنده برای آینده باقی بماند.

برخی از جمهوری‌خواهان با خوشحالی به توافق هسته‌ای ایران لقب اوباما - کر سیاست خارجی داده‌اند طرحی نامحبوب که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا دموکرات‌ها را برای هر چیزی که از اکنون به بعد در خاورمیانه با مشکلی مواجه شود، سرزنش کنند.

این همانند انگاری برای سیاسی کاری‌های بلند مدت درباره توافق هسته‌ای به کار گرفته می‌شود. هم‌چنین اوباما - کر توافق هسته‌ای برای اجرا شدن سال‌ها به طول می‌انجامد و نیز به سال‌های زیادی نیاز دارد تا نتایج آن بتواند به درستی و کامل مورد قضاوت قرار بگیرد. هم‌چون اوباما - کر زمانی که توافق هسته‌ای به کار بیافتد حتی به صورت ناقص، حتی رییس‌جمهور جمهوری‌خواه نیز قبل از پاره کردن آن ممکن است تردید کند.

برخی از نامزدهای انتخاباتی جمهوری‌خواه مانند دونالد ترامپ و جب بوش اعلام کرده‌اند که آن‌ها توافق هسته‌ای را حفظ اما دوره جدیدی از مذاکرات آغاز می‌کنند و در نهایت هم‌چون اوباما- کر جمهوری‌خواهان قصد دارند تا نارضایتی خود را به هر طریقی که می‌توانند نشان دهند. آن‌ها در حال حاضر اعلام کرده‌اند که آرای بیش‌تری را در این هفته برای از مسیر خارج کردن توافق هسته‌ای جمع خواهند کرد. به هر حال آن‌ها می‌دانند که تلاش‌های‌شان بی‌ثمر خواهد بود.

با این حال جمهوری‌خواهان با مخالفت نمادین نسبت به توافق هسته‌ای قانع نخواهند شد. آن‌ها قبل از این که توافق هسته‌ای به طور کامل به ثمر بنشیند قانون‌های جدیدی را پیشنهاد می‌کنند که ممکن است این توافق را تضعیف کند.

سناتور باب کورکر، رییس کمیته روابط خارجی سنا گفته که وی با ارائه تجدید کردن سند تحریم‌های ایران به مدت 10 سال دیگر کار خود را آغاز خواهد کرد. سند تحریم‌های ایران که در سال 1996 تصویب شد قانونی است که بسیاری از تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده علیه ایران را در بر می‌گیرد.

این نجات توافق هسته‌ای از کنگره تنها آغاز یک روند طولانی مدت است. این موضوع دموکرات‌ها را در موقعیتی دشوار قرار می‌دهد. حتی کابینه اوباما با این که قانون تحریم‌ها باید تجدید شود، موافق است، اما نه در حال حاضر. ( قانون تحریم‌ها تا پایان سال آینده اعتبار دارد.)

مقامات کاخ سفید نگران هستند که رای زودهنگام به این قانون ممکن است باعث شود تا تندروها در تهران ایالات متحده را به این متهم کنند که حتی اگر ایران تا انتها به توافقش عمل کند، آمریکا تمایلی برای پایان دادن به تحریم‌ها ندارد.

بدتر این که برخی از سناتورهای جمهوری‌خواه، شامل مارکو روبیو نامزد انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرده‌اند که تحریم‌های جدیدی را به منظور تنبیه ایران برای دخالت‌های غیرهسته‌ای‌اش در خاورمیانه، پیشنهاد خواهند داد. مشکل این‌جاست که آن تحریم‌های غیرهسته‌ای در حال حاضر وجود دارد و دولت ایران گفته است که آمریکا تحریم‌های جدید را بررسی خواهد کرد که راهی پنهانی برای اجرای دوباره تحریم‌هایی است که طبق توافق هسته‌ای باید رفع شوند. سخت است نپذیریم که چنین پیشنهادهایی که حساب شده طراحی شده‌اند، برای تحریک کردن ایران برای کناره‌گیری نباشد.

سوزان مالونی، کارشناس ایران در موسسه بروگینگز پیش‌بینی کرد که اگر کورکر یا روبیو موفق شوند، ایرانیان مطمئنا به شدت واکنش نشان خواهند داد. این که چه قدر تهران واکنش نشان خواهد داد، تردیدی واقعی است.

اوباما اعلام کرده است که به شدت به ایران سخت خواهد گرفت. وی در ماه گذشته در نامه‌ای به اعضای کنگره نوشت: کابینه‌اش از هر ابزاری که ضروری است استفاده خواهد کرد تا از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای جلوگیری کند و اعلام کرد که تحریم‌های شدیدی که حمایت ایران از گروه‌هایی مانند حزب الله و نقض حقوق بشر را هدف قرار داده است، حفظ خواهد کرد.

با این حال مشاوران اوباما می‌گویند که هدف بلند مدت رییس‌جمهور این است که ایران به سمت اعتدال پیش برود و در نهایت تحریم‌های ایالات متحده دیگر ضرورتی نداشته باشد.

سوال مهم این است که تا 15 سال آینده زمانی که بسیاری از مواد توافق هسته‌ای به پایان رسید، ایالات متحده با چه ایرانی روبه‌رو می‌شود، ایرانی که نتیجه می‌گیرد که چشم پوشی از سلاح هسته‌ای تصمیم درستی بود با ایرانی که اعتقاد دارد، ایالات متحده قصد دارد به هر دلیلی ایران را با اعمال تحریم جریمه کند.

بنابراین نجات توافق هسته‌ای در کنگره تنها آغاز یک روند طولانی است. اجرایی کردن توافق برای این رییس‌جمهور و جانشینش آسان نخواهد بود. نمی‌توان از منتقدان انتظار داشت تا به انتقاد از توافقی که از آن بیزارند، پایان دهند.

با این وجود، آن‌ها به جای آن که توافق هسته‌ای را پیش از آن که تاثیراتش روشن شود،‌ تضعیف کنند باید برای موفقیت این توافق فرصت بدهند.