به گزارش پارس ؛ زمانی که جمع بندی مذاکرات ایران و کشورهای عضو ۱+۵ به نقطه نهایی رسید، تأکید نظام جمهوری اسلامی بر برخی نکات مهم و ثابت بود که بارها و بارها نیز از زبان مقام معظم رهبری بیان شده است.

در نماز عید فطر یکی از مهم‌ترین مسائلی که رهبر معظم انقلاب مورد تأکید قرار دادند، عدم تغییر سیاست‌های ایران در سطح منطقه و مهم‌تر از آن ثابت بودن سیاست‌های کشور در مقابل امریکا و استکبار جهانی بود.

این مطلب بارها از سوی ایشان تأکید شد تا اینکه در دیدار اعضای مجلس خبرگان با معظم‌له این مسئله شکلی واضح‌تر گرفت و در بیاناتی بر این نکته تأکید کردند که مجموعه نظام نباید در برجام متوقف بماند و برنامه اصلی باید برای بعد از برجام و مقابله با نفوذ امریکا باشد.

ایشان در این دیدار با اشاره به بحث برجام و ضرورت بررسی آن در مجلس شورای اسلامی ایران می‌گویند: یکی دو مسئله روز و قابل توجه و مهم هم هست که اجمالاً عرض می‌کنم، یکی مسئله برجام است، یکی مسئله بعد از برجام است که به نظر من مسئله بعد از برجام، از مسئله برجام مهم‌تر است.

تأکید رهبر انقلاب در مورد بحث بعد از برجام زمانی مهم‌تر می‌شود که رهبری در بیانات بعدی خود به تبیین این نکته می‌پردازند که امریکایی‌ها برای توسعه نفوذ خود در مسئله هسته‌ای به دنبال راهکارهای جدید هستند و در این زمینه از مسئولان خواستند که توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند.

اما در این میان سؤال اصلی اینجاست که پس از برجام باید چه کاری انجام شود که رهبری این چنین بر آن تأکید کرده‌اند و مقتضیات چنین دوره‌ای چیست. چه اولویت‌هایی با توجه به نقشه‌های دشمن در حوزه‌های گوناگون مورد توجه قرار بگیرد و در این میان وظیفه هر کدام از حوزه‌های مختلف چیست.

‌جناح مؤمن آماده باشد

یکی از مهم‌ترین سخنانی که رهبری در دیدار خبرگان به آن اشاره کردند، وظیفه جناح انقلابی و مؤمن است که باید مورد توجه قرار بگیرد و از دل آن بحث پسا برجام بیرون بیاید.

ایشان در این باره می‌فرمایند: «نیروهاى مؤمن ما در سرتاسر کشور بدانند که حرکت، به‌سمت اهداف و آرمان‌هاى اسلامى است؛ در این هیچ تردیدى نیست و همه خودشان را آماده نگه بدارند، همه آماده باشند؛ نیروهاى مؤمن، نیروهاى اصیل و معتقد در سرتاسر کشور - که بحمدالله اکثریت قاطع این کشور را هم تشکیل می‌دهند - آماده‌به‌کار باشند.

آماده‌به‌کار به معناى آماده جنگ نیست؛ یعنى هم آماده کار اقتصادى باشند، هم آماده کار فرهنگى باشند، هم آماده کار سیاسى باشند، هم آماده حضور در میدان‌ها و عرصه‌هاى مختلف باشند؛ آماده باشند، ما همه باید آماده باشیم. در مقابل این جهت‌گیرى‌هاى دشمنان - که دشمنان ما شب و روز نمى‌شناسند - ما هم بایستى شب و روز نشناسیم و همه آماده باشیم.»

به نظر می‌رسد که پسا برجام تنها محدود به مقابله با نفوذ دشمن نیست، چراکه در صورتی که تدبیر درست و صحیحی برای حل مشکلات داخل صورت نگیرد، عملا مقابله با نفوذ خارجی نیز فایده نخواهد داشت.‌

تکلیف سیاست خارجی چه می‌شود

یکی از مهم‌ترین نکاتی که در حوزه برنامه‌ریزی در حوزه پسا برجام باید مورد توجه قرار بگیرد، ضرورت توجه به حفظ قدرت نظام جمهوری اسلامی ایران در عرصه سیاست خارجی است. نکته‌ای که بارها از سوی مقامات غربی نیز به آن اشاره شده است و از آن به عنوان راهبرد اصلی امریکایی‌ها پس از اجرایی شدن توافق یاد می‌شود.

به طور حتم راهبرد ایران برای حمایت از جنبش‌های آزادی‌خواهانه در سطح منطقه غیر قابل خدشه است، اما در این میان امریکا تلاش می‌کند تا با استفاده از راهکارهای گوناگون در آن خلل ایجاد کند.

هیلاری کلینتون، کاندیدای دوره بعد ریاست جمهوری طی سخنانی در اندیشکده بروکینز به این نکته اشاره می‌کند و می‌گوید: باید ائتلافی منطقه‌ای علیه متحدان ایران، به خصوص حزب‌الله، تشکیل داد. باید قوانین منع انتقال سلاح به حزب‌الله را تشدید کرد و منابع مالی این گروه را خشکاند. . . باید از متحدانمان بخواهیم که با حزب‌الله مانند یک سازمان تروریستی رفتار کنند، نه اینکه آن را به دو بخش سیاسی و نظامی تقسیم کنند. همچنین باید برای مقابله با حماس تلاش کنیم و ترکیه و قطر را نیز تشویق کنیم که از حمایت از آنها دست بکشند.

این چالشی است که بدون شک نظام جمهوری اسلامی ایران باید بلافاصله برای آن برنامه‌ریزی و آمادگی خود را برای مانع تراشی‌های نظام بین‌الملل در مقابل غرب حفظ کند.‌

تقویت همکاری ایران با محور مقاومت و سیاست یکپارچه در مقابل هرگونه خدشه به محور مقاومت می‌تواند ضامن بقای سیاست خارجی ایران در عرصه بین‌المللی باشد.

‌ فرهنگ فراموش شده است

نکته دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرد و کمتر از ابعاد بحث‌های بعد از برجام مورد تأکید قرار گرفته است، بحث فرهنگی پس از برجام است و در سخنان مقامات امریکایی به این نکته اشاره شده است. کری در سخنان خود در کنگره امریکا به این نکته اشاره می‌کند که بسیاری از جوانان ایرانی از تلفن‌های همراه استفاده می‌کنند.

شاید این نکته چندان به مذاکرات اتمی ارتباطی پیدا نکند، اما زمانی که بحث نفوذ در این میان مطرح می‌شود، فرهنگ نقش اصلی را پیدا می‌کند، به گونه‌ای که حتی رهبری نیز در سخنان خود به این نکته اشاره می‌کنند که فرهنگ خواب را از چشمان من می‌پراند. حالا در این میان باید برای بحث فرهنگی و نقشه دشمن پس از برجام تدبیری اندیشیده شود.

اقتصاد مقاومتی در صدر

بحث اقتصاد مقاومتی نیز در صدر سیاست‌های پس از برجام قرار دارد. اگر بخواهیم تعریفی از این مسئله ارائه کنیم، اقتصاد مقاومتی یعنی تشخیص حوزه‌های فشار یا در شرایط کنونی تحریم و متعاقباً تلاش برای کنترل و بی‌اثر کردن و در شرایط آرمانی تبدیل چنین فشارهایی به فرصت، که قطعاً باور و مشارکت همگانی و اعمال مدیریت‌های عقلایی و مدبرانه پیش‌شرط و الزام چنین موضوعی است. اقتصاد مقاومتی کاهش وابستگی‌ها و تأکید روی مزیت‌های تولید داخل و تلاش برای خوداتکایی است.

و صد البته منظور از اقتصاد مقاومتی واقعی، یک اقتصاد مقاومتی فعال و پویاست نه یک اقتصاد منفعل و بسته، چنانکه مقاومت برای دفع موانع پیشرفت و کوشش در مسیر حرکت و پیشرفت تعریف می‌شود.

بنابراین مسئولان و اندیشمندان باید مراقب باشند در راه رسیدن به اقتصاد پویا در دام اقتصاد بسته و خودمحور نیفتند.

در واقع هدف در اقتصاد مقاومتی آن است که بر فشارها و ضربه‌های اقتصادی از سوی نیروهای متخاصم که سد راه پیشرفت جامعه است، غلبه کرد.

در این میان نباید اقتصاد مقاومتی را با ریاضت اقتصادی اشتباه گرفت، ریاضت اقتصادی به طرحی گفته می‌شود که دولت‌ها برای کاهش هزینه‌ها و رفع کسری بودجه، به کاهش یا حذف ارائه برخی خدمات و مزایای عمومی دست می‌زنند. این طرح که به منظور مقابله با کسری بودجه توسط برخی دولت‌ها انجام می‌شود گاهی اوقات به افزایش میزان مالیات و افزایش دریافت وام‌ها و کمک‌های مالی خارجی می‌انجامد.

اینکه بر اقتصاد و شرایط بحران زده‌اش ریاضت و سختی تحمیل شود، در ظاهر اصلاً کار خوشایندی به نظر نمی‌رسد، اما می‌تواند به بازیابی درازمدت اقتصاد کمک کند.

حالا باید به این نکته این مسئله را اضافه کرد که اقتصاد مقاومتی مهم‌ترین راه برای مقابله با فشارهای اقتصادی دشمن در آینده نزدیک محسوب می‌شود؛ تحریمی که به مهم‌ترین ابزار امتیاز گیری دشمن از ما تبدیل شده بود.