اهداف ترکیه و آمریکا از معامله "منطقه امن" سوریه
پس از گذشت چهار سال و چند ماه از تهدیدات ترکیه به مداخله در سوریه، جنگنده‌های ترکیه حملاتی را علیه اهدافی در داخل سوریه آغاز کردند اما نه علیه ارتش سوریه بلکه هدف پایگاه‌های داعش است. این تحول چشمگیر همزمان است با سخنان قدیم و جدید از طرح ترکیه برای ایجاد منطقه امن در سوریه که با حمایت طرفهای خارجی از جمله آمریکا همراه است.
به گزارش پارس به نقل از ایسنا، سایت اینترنتی النشره در تحلیلی درخصوص تلاش ترکیه برای ایجاد «منطقه امن» در سوریه نوشت: براساس اطلاعات منتشر شده اخیراً آمریکا و ترکیه بر سر معامله‌ای به توافق رسیده‌اند. براساس این معامله ترکیه در حملات علیه داعش به ویژه در شمال سوریه شرکت می‌کند و به جنگنده‌های آمریکا و دیگر جنگنده‌ها اجازه می‌دهد تا از پایگاه‌ها و فرودگاه‌های نظامی ترکیه و در راس آنها پایگاه هوایی انجرلیک در جنوب این کشور برای اجرای ماموریت‌های جنگی در داخل سوریه است، استفاده کنند. در مقابل نیز طرف دوم یعنی آمریکا از حملات نظام ترکیه علیه کردها چشم‌پوشی کرده است.
ترکیه از این معامله دنبال این اهداف است:
1- ممانعت از ایجاد دولت کوچک کرد در مرز با ترکیه یا ایجاد منطقه خودگردان توسط آنها چراکه این اقدام تاثیر منفی بر داخل ترکیه می‌گذارد با توجه به اینکه می‌تواند کردهای ترکیه را به درخواست برای استقلال از طریق انگیزه‌های نژادی ترغیب کند. این مساله در سایه وجود 22 میلیون کرد ترکیه‌ای یعنی حدود 20 درصد مجموع کل مردم این کشور برای آنکارا یک تهدید است.
2- باقی ماندن برگ برنده مداخله در سوریه به دست ترکیه به ویژه از طریق دروازه جنگ با داعش و استفاده از این مساله تا پایان ماجرا تا بدین ترتیب ترکیه در زمان رسیدن به مرحله حل و فصل و پایان جنگ در سوریه حرفی برای گفتن داشته باشد و همچنان دلایل دشمنی خود علیه نظام این کشور را حفظ کند.
3- تلاش برای بازگرداندن حدود 1.8 میلیون سوری که طی چهار سال گذشته به ترکیه فرار کرده‌اند. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که ایجاد اردوگاه‌های آوارگان سوری در داخل خود سوریه به نفع طرح ترکیه برای ایجاد «منطقه امن» و دریافت حمایت بین‌الملل از آن است.
4- منحرف کردن افکار عمومی ترکیه از توجه به مساله انتخابات به سوی مساله امنیت و ثبات و بسیج کردن مردم علیه عملیات‌های تروریستی که ترکیه در معرض آن است. البته دور از اهداف نژادی که به دودستگی داخلی خطرناک تهدید می‌کند. در سطح جهانی نیز ترکیه به تلاش‌هایش برای نشان دادن خود به عنوان «اسلام میانه‌رو» در مقابل «اسلام سلفی تندرو» ادامه می‌دهد.
در مقابل آمریکا از این معامله می‌خواهد بهره‌های زیر را ببرد:
1- کاهش هزینه‌های عملیات جنگی از طریق استفاده از پایگاه‌های ترکیه که در نزدیکی سوریه هستند تا همچنان به حملات علیه داعش ادامه بدهد بدون اینکه به پرواز جنگنده‌های خود در مسافت‌های دور و یا استفاده از هواپیماهای سوخت‌رسانی در فضا نیاز داشته باشد.
2- استفاده از توانایی‌های زیاد ارتش ترکیه برای ضربه زدن به نیروهای داعش و استفاده از مرزهای مشترک این کشور با عراق و سوریه برای هدف قرار دادن فعال و جدی داعش.
3- القای این فکر به جامعه جهانی که جنگ علیه داعش پیشرفت مطلوب را به دست می‌آورد و تعداد زیادی از هم‌پیمانان را در سطح جهانی برای آمریکا جلب می‌کند و جناح حاکم آمریکا می‌تواند از این مساله در انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور استفاده کند.
4- تلاش برای ارضای ترکیه از طریق کاهش مخالفت با طرح «منطقه امن» و تلاش برای راضی کردن کشورهای عرب حوزه خلیج فارس از این طریق که این طرح می‌تواند برای حمایت از آوارگان سوری استفاده شود و پایگاهی برای گروه‌های مخالف «میانه‌رو» باشد.
به‌طور خلاصه و با توجه به اطلاعات و نظرات برخی تحلیلگران آمریکایی و غربی می‌توان گفت که تصمیم بیرون کردن داعش از شمال سوریه با قوت خود ادامه دارد و این طرح از طریق حملات متوالی علیه داعش در موقعیت جغرافیایی مشخصی انجام می‌شود تا از یگان‌های زمینی که آمریکا و ترکیه آنها را مخالفان میانه‌رو می‌نامند حمایت به عمل آورند؛ مخالفانی که قرار است جای تروریست‌های داعش را پس از شکستشان در میدان بگیرند.
این مساله در صورت متمرکز شدن عملیات نظامی برای تحقق این هدف ممکن است اما دوره زمانی طولانی و مشارکت نیروهای زمینی در جنگ را می‌طلبد.
با توجه به اینکه ارتش ترکیه نمی‌تواند به طور مستقیم وارد این جنگ شود و در سایه دشوار بودن تامین تعداد کافی از نیروهای زمینی مخالف سوری که در عین حال مخالف داعش هم باشند، در این صورت ایجاد منطقه امن به طول بیش از 100 کیلومتر و به عمق 50 کیلومتر به هیچ‌وجه آسان نیست.
باید به این مساله نیز اشاره کرد که طول مرزهای ترکیه و سوریه به 822 کیلومتر می‌رسد و منطقه‌ای که قرار است ساخته شود از نظر جغرافیایی تنها از غرب شهر کوبانی تا شرق شهر عفرین است. از جمله دیگر مشکلات حضور تعداد زیادی از گروه‌های مسلح کرد است که بیشترشان هم‌پیمان واشنگتن هستند و برخی از آنها نیز به هماهنگی با ارتش سوریه می‌پردازند اما روی خوشی به آنکارا نشان نمی‌دهند؛ مساله‌ای که پیچیدگی اوضاع را بیشتر می‌کند.
علاوه بر این درست است که نظام سوریه ضعیف شده اما هرگز در صورت آغاز جدی اجرای طرح "منطقه امن" موضع تماشاگر را اتخاذ نخواهد کرد چراکه این مساله یعنی جای پا ایجاد کردن برای مخالفان مسلح با حمایت بین‌المللی یعنی یک سناریو شبیه سناریوی شهر بنغازی که سرانجام نظام حاکم در لیبی را در سال 2011 برانداخت. این چیزی است که عواقب آن هرچه که باشد نمی‌توان آن را پذیرفت.
ارسال نظر