آیا توافق هسته ای به سقوط بیشتر بهای نفت منجر خواهد شد؟

به گزارش پارس به نقل از خبرگزاری صدا وسیماشش میانجی بین المللی ( روسیه، آمریکا، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان ) 14 ژوئیه با ایران درباره لغو تدریجی تحریم های بین المللی تصویب شده در سازمان ملل متحد و تحریم های یک جانبه اتحادیه اروپا و آمریکا علیه این کشور در ازای کاهش کنترل شده برنامه هسته ای ایران موافقت کردند.

از جمله نتایج متعدد این تصمیم بازگشت نفت ایران به بازار جهانی در آینده است. اعلام خبر این توافق سبب شد تا بهای نفت با کاهش دو درصدی رو به رو شود. اما برخی سقوط بیشتر بهای نفت را با بازگشت ایران به بازار جهانی بعید می دانند.

نخست اینکه ممنوعیت صادرات نفت ایران به یکباره لغو نخواهد شد. در متن توافقنامه به تاریخ دقیقی اشاره نشده اما تاکید شده است لغو تحریم ها زمانی عملی می شود که آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید کند ایران به همه تدابیر مربوط به برنامه هسته ای خود عمل کرده است. ایران اجرای این تدابیر ( کاهش تعداد سانتریفوژها، تغییر کاربری سایت غنی سازی فردو و غیره ) را اواخر اکتبر شروع می کند و به همین علت تحریم ها قبل از 2016 لغو نخواهد شد. به علاوه اگر ایران به تعهدات خود عمل نکند تحریم ها به صورت خودکار بر می گردد.

برای ایران صادرات نفت امروز به شدت دشوار است. اتحادیه اروپا سال 2012 واردات نفت ایران را برای اعضای خود ممنوع کرد و آمریکا از اواخر دهه 1980 چنین تصمیمی گرفته است. آنها همچنین تحریم های دیگری را به کشورهای خریدار نفت ایران تحمیل کرده اند. 

ایران تا اواسط سال 2012 روزانه تا دو و نیم میلیون بشکه به 21 کشور نفت صادر می کرد.

تحریم های غرب درباره صادرات نفت ایران سال 2013 کاهش یافت. چین، هند، ژاپن، کره جنوبی، ترکیه و تایوان اجازه یافتند به صورت محدود از ایران نفت بخرند. طبق گزارش وزارت انرژی آمریکا سهم ایران در بازار جهانی آن زمان به صورت میانگین یک میلیون و 400 هزار بشکه بود. آژانس انرژی آمریکا نیز اعلام کرد ایران در بین کشورهایی که بیشترین ذخایر نفت را در اختیار دارند با 160 میلیارد بشکه در رده چهارم قرار دارد.

پیش بینی نتایج بلند مدت لغو تحریم نفتی ایران دشوار است. در بهترین حالت صادرات نفت ایران از اوایل سال 2016 آزاد و بیشتر آن به کشورهای جنوب شرق آسیا صادر می شود. الکسی کوکین Alexeï Kokine تحلیل گر بازار نفت اعلام کرد اما تهران امیدوار است اتحادیه اروپا خرید نفت را از سر بگیرد.

کارشناسان غربی معتقدند ایران بعد از لغو تحریم ها می تواند روزانه تا 500 هزار بشکه وارد بازار جهانی کند. بیژن زنگنه وزیر نفت ایران نیز این موضوع را اعلام کرده است.

به گفته میخائیل کروتیخین Mikhaïl Kroutikhine کارشناسان بازار نفت، وارد شدن روزانه نیم تا یک میلیون بشکه می تواند قیمت هر بشکه را به 45 دلار برساند. 

اما وضع فعلی بازار احتمال دارد از بازگشت پیروزمندانه ایران جلوگیری کند. بازار با عرضه بیش از حد رو به رو است و تفاضا به علت رشد ضعیف اقتصاد جهان کاهش یافته است. به علاوه بورس چین اواخر ماه ژوئن و اوایل ژوئیه با سقوط شاخص رو به رو شد که احتمال دارد با کندی جدی رشد اقتصاد چین موتور اصلی اقتصاد جهان همراه باشد.