به گزارش پارس به نقل از تابناک ، کیهان برزگر در یادداشتی با عنوان «همکاری منطقه ای با آمریکا نیاز به اعتماد سازی دارد» نوشت :

درحالیکه جهان چشم انتظار یک توافق جامع هسته ای بین ایران و قدرت های بزرگ در روزهای آینده است، یک نکته مهم دیگر تاثیر مثبت این توافق بر همکاری های ایران و آمریکا در حل مسائل منطقه ای است.

دستیابی احتمالی به یک توافق هسته ای در نتیجه اعتماد سازی های اولیه نسبت به آمریکا در سیاست داخلی ایران بوده است. همکاری ایران و آمریکا در مسائل منطقه ای هم نیازمند بکارگیری چنین مدلی است که بیش از هر چیز بستگی به تغییر نگاه و اعتماد سازی نسبت به اهداف منطقه ای آمریکا دارد.

یک دیدگاه غالب در آمریکا قوت اصلی سیاست منطقه ای ایران را صرفا در ائتلاف سازی با گروههای سیاسی دوست مثل حزب الله و حماس و گروههای شیعی در عراق و یمن و غیره می داند. هرچند از یک نگاه واقع گرایانه این ائتلاف ها نقطه امتیاز ایران هستند، اما باید توجه داشت که تداوم یک سیاست فعال منطقه ای برای تامین منافع ملی در درجه نخست ریشه در سیاست داخلی کشوردارد و بطور سنتی مورد حمایت تمامی گروههای سیاسی، البته با روش های دستیابی متفاوت، است.

به عبارت دیگر، حفظ منافع ژئوپلتیک و ایدئولوژیک ایران در عراق و سوریه و یمن یا آنچه که محمد جواد ظریف وزیر خارجه از آن به عنوان ضرورت حفظ ثبات و امنیت و ارزش ها و مبارزه با افراط گرایی در منطقه بزرگتر خلیج فارس یاد می کند یک اصل پایدار در سیاست خارجی ایران است که همزمان حمایت حوزه سیاستگذاری و عمومی را در خود دارد.

اما در سالهای گذشته سیاست های آمریکا و متحدان اصلی اش در منطقه بر خلاف این خواست ملی در جهت تضعیف نقش و قدرت منطقه ای ایران قرار داشته است. مثلا ایران به کنفرانس های ژنو در مورد بحران سوریه دعوت نشده چون خود به اصطلاح بخشی از بحران است. یا عربستان حمله خود به یمن را که مورد حمایت آمریکا است در چارچوب مهار قدرت منطقه ای ایران توجیه می کند. فشارهای اصلی در جهت کم کردن حجم برنامه هسته ای ایران هم بیشتر تحت تاثیر این نگاه توازن قوایی و جلوگیری از افزایش نقش منطقه ای ایران است.

در این ارتباط، یک بحث غالب در آمریکا معتقد است که رفع تحریم ها در نتیجه توافق هسته ای و دستیابی ایران به منابع مالی بلوکه شده خود که بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار است سبب تهاجمی شدن ایران در مسائل منطقه ای و کمک مالی به گروههای طرفدار خود مثل حزب الله می شود و این به ضرر صلح و ثبات منطقه ای و به تبع منافع آمریکا و متحدانش است.

تداوم چنین سیاستی از سوی آمریکا در طی سالهای گذشته این بحث را در سیاست داخلی ایران مطرح کرده که اهداف منطقه ای آمریکا به ضرر منافع و امنیت ملی ایران عمل می کند. در نتیجه، بسیاری از سیاست های ایران در منطقه واکنشی به این اعمال تهاجمی بوده که هدف اصلی آنها، فراتر از مسائلی همچون سیاست تغییر رژیم، انزوای ایران در محیط سیاسی-امنیتی و فرهنگی خود بوده است.

با این همه، ایران در ماهیت به دنبال توازن قوا با آمریکا و عربستان در سوریه و یمن و عراق نیست، چون این مسئله می تواند منجر به تقویت ائتلاف رقبا شده و متعاقبا نقش منطقه ای ایران را ضعیف کند. اکنون استراتژی ایران این است که بین منطقه و غرب قرار نگیرد. یک بحث سنتی در ایران معتقد است که نزدیکی به غرب قدرت ایران را در منطقه افزایش می دهد و کشورهای منطقه از جمله عربستان، مصر و ترکیه را به سمت ایران می کشد. بحث دیگری هم معتقد است افزایش قدرت ایران در منطقه از طریق ائتلاف با دولت ها و گروههای سیاسی دوست است که غرب را به سوی ایران می کشد.

اما واقعیت این است که ایران تحت تاثیر فرهنگ سیاست داخلی خود یک سیاست مستقل منطقه ای را دنبال می کند که متشکل از نوعی "خاص گرایی" ایرانی یعنی تحت تاثیر فرهنگ سیاسی تکیه بر اشتراکات تاریخی و هویتی و ضرورت ایفای نقش و حفظ جایگاه خود در منطقه از یک سو و ضرورت تعامل با غرب از جمله آمریکا برای حل مسائل منطقه ای در یک قالب همگانی از سوی دیگر است.

از دیدگاه ایران مسائل منطقه ای تحت تاثیر شرایط جغرافیایی، تاریخی و هویتی از یک کشور به کشور دیگر فرق می کند. بر همین مبناست که خواهان راه حل سوری برای سوریه، راه حل یمنی برای یمن، یا راه حل عراقی برای عراق است. به عبارت دیگر، خواهان حل مسائل منطقه ای بوسیله راه حل های منطقه ای است که خود هم در آن نقش اصلی داشته باشد. این سیاست الزاما به معنای تضعیف نقش دیگران نیست که به اشتباه در محافل غربی و عربی از آن به عنوان سیاست "گسترش خواهانه" ایران در منطقه یاد می شود.

یک پرسش همیشگی در کشورهای غربی این است که آیا یک توافق هسته ای سیاست منطقه ای ایران را تغییر خواهد داد، اما این پرسش واقعیت ها و انتظارات سیاست داخلی ایران را نادیده می گیرد. در واقع، استراتژی اصلی سیاست منطقه ای ایران یعنی مبارزه با تروریسم و توسل به راه حل های سیاسی و تلاش برای تثبیت دولت های فراگیر برای حل بحران های منطقه ای حمایت داخلی را هم پشت سر خود دارد. مثلا ایران ضد گروههای تروریستی در عراق و سوریه مثل داعش و النصره است، در جهت تامین منافع ژئوپلتیک خود مثلا حفظ تمامیت ارضی و نظام کشور در عراق و سوریه تلاش می کند، یا در یمن خیلی صبورانه و مسئولانه عمل کرده تا به دیگران مثل عربستان و آمریکا بهانه ای به عنوان یک مداخله گر خارجی ندهد که خود می تواند بر پیچگیدگی بحران بیافزاید. این سیاست ها بر مبنای درستی قرار دارند.

در این شرایط، همکاری ایران و آمریکا در مسائل منطقه ای بیش از هر چیز نیازمند خروج از حس زیان و تهدید استراتژیک از سیاست های منطقه ای آمریکا و متحدان منطقه ای اش در سیاست داخلی ایران است. یک توافق هسته ای به دولت روحانی این فرصت را می دهد که سیاست داخلی ایران را به وجود منفعت همکاری با غرب و آمریکا در مسائل منطقه ای ترغیب کند.

ایران حزب الله دلار منابع مالی هسته ای