کودتای سیاسی در ترکیه چگونه رقم خورد
یک روزنامه لبنانی به بررسی ابعاد شکست حزب عدالت و توسعه در انتخابات دیروز ترکیه و موفقیت غافلگیر کننده کُردها در این انتخابات پرداخته است.
به گزارش پارس، روزنامه السفیر لبنان در مقاله ای به بررسی ابعاد شکست رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در انتخابات پارلمانی دیروز این کشور پرداخته و نوشت که وی چندین سیلی از این انتخابات خورد. این مقاله می نویسد: ترک ها دیروز حزب عدالت و توسعه را از برج عاج خود پایین کشیدند و سیلی های محکمی به رجب طیب اردوغان وارد کردند. سیلی اول در شکست مفتضحانه حزب اسلام‌گرا و محافظه کاری بود که باعث شد چندین کرسی پارلمانی را از دست بدهد تا جایی که نتواند اکثریت مطلق را به دست آورد، این عملاً به معنی ناتوانی در تشکیل دولت حزبی به صورت انفرادی است و سناریوهای آینده را بین تشکیل دولت ائتلافی یا برپایی انتخابات پارلمانی زودهنگام قرار می دهد.
دومین سیلی این است که شکستی که حزب عدالت و توسعه از این انتخابات دریافت کرد، رویاهای اردوغان در تبدیل نظام سیاسی کشور از نظام پارلمانی به ریاست جمهوری که در آن تمامی اختیارات در دست شخص رئیس جمهور باشد را از بین برد.
سیلی سوم در تغییر روندی بود که حزب عدالت و توسعه و اردوغان از حدود 15 سال پیش به آن عادت کرده بودند و در جریان آن تمامی انتخابات پارلمانی و شوراها و ریاست جمهوری را از سال 2002 تاکنون به نفع خود مصادره کرده بودند. اما روند عقب نشینی و شکست آنها با انحنای شدیدی آغاز شده تا براساس آمار موجود دستیابی به 8/49 در صد کرسی ها در آخرین انتخابات پارلمانی (2011 ) به کمتر از 41% در انتخابات کنونی برسد.
اما دردناک ترین سیلی این انتخابات برای اردوغان غافلگیری بود که کردها در این انتخابات رقم زدند. کردها با نمایندگان سیاسی خود یعنی حزب ملت های دموکراتیک وارد انتخابات شدند. جرأت سیاسی صلاح‌الدین دمرتاش رئیس این حزب اعجاب انگیز بود چرا که با یک لیست حزبی و بدون مشارکت دادن هیچ نماینده مستقل وارد انتخابات شد و با عبور از مانع 10% آرا باعث شد که این حزب کرد بتواند وارد پارلمان ترکیه شود.
نتایج اولیه انتخابات دیروز ترکیه بعد از شمارش 97% آراء نشان می دهد که حزب عدالت و توسعه به حدود 84/40 در صد از آرا دست پیدا کرده و حدود 9 درصد از آراء انتخابات پارلمانی گذشته در سال 2011 را از دست داده است. به این ترتیب حزب تحت امر اردوغان 16 کرسی با حداقل کرسی های لازم برای تشکیل دولت حزبی فاصله پیدا کرده است.
در رتبه دوم حزب خلق جمهوریخواه قرار دارد که موفق شده 13/25 در صد آرا را به دست آورد، این حزب نیز یک در صد از انتخابات گذشته عقب نشینی داشته است. حزب جنبش ملی با 43/16 در صد آرا و پیشرفت سه در صدی نسبت به نتیجه انتخابات پارلمانی گذشته رتبه سوم را به خود اختصاص داده است.
مهم ترین آثار غافلگیری در انتخابات دیروز دستیابی حزب کرد خلق دموکراتیک به 84/12 در صد آرا بوده است.
بیش از 54 میلیون نفر در ترکیه شرایط حضور در انتخابات را داشتند که با حضور بیش از 46 میلیون نفر در 174 هزار مرکز رأی گیری، مشارکت حدود 86 درصدی در انتخابات را رقم زدند. بر اساس نتایج اولیه می توان کرسی های پارلمان ترکیه در دوره آینده را به این صورت پیش بینی کرد: حزب عدالت و توسعه: 258 کرسی. حزب خلق جمهوریخواه: 132 کرسی. حزب حرکت ملی 82 کرسی و حزب دموکراتیک خلق‌ها 78 کرسی.
شاید بتوان گفت عبارت کودتای کردها دقیق ترین توصیف برای نتایج انتخابات دیروز بود. این موضوع از دو بعد قابل توجه است، اول دستیابی حزب خلق دموکراتیک به 8/12 در صد آراء؛ این در حالی بود که نمایندگی کردها در پارلمان ترکیه پیش‌تر منحصر به کاندیداهای مستقل بود. عامل دوم اینکه تعداد آرایی که این حزب کردی در انتخابات به دست آورد نقش اساسی درشکست اردوغان و حزبش داشت. در شرایطی که میزان آراء حزب عدالت و توسعه کاهش پیدا کرده، حزب کرد ترکیه نتایج کنونی انتخابات را رقم زده و پیامدهای آن بر حاکمیت حزب عدالت و توسعه را ترسیم کرده است.
در نتیجه، شکست حزب عدالت و توسعه در رسیدن به 43 تا 44% آراء به معنی این است که کودتای سیاسی بزرگی در ترکیه در حال وقوع است، کودتایی که براساس آن حزب اسلام گرای اردوغان نمی تواند به تنهایی دولت تشکیل دهد و برای تشکیل دولت ناگزیر به ائتلاف با احزاب دیگر است. حزب عدالت و توسعه در این صورت قادر نخواهد بود به سیاست های کنونی خود در ابعاد داخلی و خارجی ادامه دهد، چرا که شریک جدید با بسیاری از این سیاست ها مخالفت خواهد کرد. این موضوع ترکیه را در برابر سناریوی دیگر قرار می دهد که احتمال انجام انتخابات پارلمانی زودهنگامی در پاییز یا سال آینده است.
ارسال نظر