پايگاه خبري تحليلي «پارس»- مجموعه جوانان انقلابي برنامه ثريا مستندهايي را در قاب رسانه ملي در اختيار افكار عمومي قرار مي دهند كه نشان مي دهد مي توان با كمترين هزينه برنامه هاي علمي، انتقادي، اميدآفرين و پربيننده عرضه كرد. با اين همه اشكالاتي نيز بعضا مشاهده مي شود كه شايسه توجه بيشتر است.

به گزارش پايگاه خبري تحليلي «پارس»، یکی از بزرگترین فجایع تاریخ معاصر ایران که منتهی به کشته شدن میلیون ها انسان ایرانی از قحطی شد، در جریان جنگ جهانی اول رخ داد.در این جنگ علی رغم این که ایران اعلام بی طرفی کرده بود باز هم نتوانست از صدمات اساسی این جنگ بگریزد.

«جعفر شهری نویسنده و شاهد این قحطی بزرگ می نویسد: "در همين قحطي نيز بود كه نيمي از جمعيت پايتخت از گرسنگي تلف شده، اجساد گرسنگان در گوشه و كنار كوچه و بازار هيزم‏ وار بر روي هم انباشته شده، كفن و دفن آنها ميسر نمي‏گرديد و قيمت گندم از خرواري 4 تومان به 400 تومان و جو از من 2 تومان به 200 تومان رسيده، هنوز دارندگان و محتكران آنها حاضر به فروش نمي‏شدند." یک شاهد عینی ایرانی در خاطراتش شمار افرادی که در سال نخست قحطی در تهران به علت گرسنگی جان خود را از دست دادند دست کم سی هزار نفر می داند و می گوید اجساد در کوچه ها و خیابانهای پایتخت پراکنده بودند. به علاوه، در مرده شویخانه نیز اجساد روی هم انباشته شده و در گورهای دسته جمعی دفن می شدند. هر جا که قحطی از بین می رفت، وبا و تیفوئید شروع می شد.»(1)

این واقعه به حدی تاثر آمیز است که خبرهایی از ساخت یک سریال با همین موضوع نیز به گوش می رسد.

با این حال چندی پیش مستندی از صداوسیما به نام سکوت استقلال، فریاد پیروزی پخش شد و برخی تصاویر آن به قحطی ایران منتسب شد.اما واقعیت تصاویر پخش شده چیز دیگری بود و درواقع بسیاری از تصاویر پخش شده حول قحطی و قتل عام ایرانی ها، متعلق به کشور ایران نبود. سندیت هر یک از این تصاویر را می توان با استفاده از جستجوی تصویر در موتورهای جستجو تشخیص داد و در ادامه سند اصلی هر یک از تصاویر ذکر خواهد شد. باید توجه کرد که این گونه اشتباهات سهوی می تواند علاوه بر تحت شعاع قرار دادن این قحطی بزرگ و کشتار وسیع مردم، مستند پخش شده را نیز مورد خدشه قرار دهد.در ادامه برخی از تصاویر این مستند و منابع اصلی آن می آید.

 تصویر اول کشتار یهودیان شهر کرچ در اوکراین توسط نازی‌ها می باشد.

1

تصویر دوم اما مربوط به قحطی در شهر بیتولای بلغارستان در جنگ جهانی اول است.

شس

 

تصویر بعدی متعلق به نسل‌کشی ارامنه‌ است.

شس

 تصویر چهارم به نسل‌کشی ارامنه‌ مربوط می شود.

شس

 این تصویر کشتار زنان یهودی در گتوی میزوک در لهستان‌ را نشان می دهد.

شس

تصویر آخر نیز کشتار سرخ‌پوست‌ها در ایالات متحده‌ است.

شس

گفتنی است که تاکنون منابع مختلفی به کشتار ایرانی ها در جریان جنگ جهانی اشاره کرده اند.از جمله می توان به نشست «پیامدهای جنگ جهانی اول و قحطی در ایران» اشاره کرد که در آن دکتر علی ططری، مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی  به ارائه آماری از اسناد موجود در این مرکز پیرامون جنگ جهانی اول و پیامدهای آن در ایران پرداخت. او با بیان اینکه پیرامون موضوع جنگ جهانی اول و تبعات آن ۱۰۰۰ برگ سند و در مجموع ۳۰ پرونده شکایت مردمی در مجلس وجود دارد، گفت: «از این تعداد پرونده، بیشترین سهم در میان کشورهای شاخص درگیر در جنگ که در ایران حضور داشتند، متعلق به روسیه با ۲۰ پرونده است و پس از آن دولت عثمانی با ۶ پرونده و دولت انگلیس با ۲ پرونده در رده‌های بعدی قرار دارند.»

او با اشاره به موضوعات مطرح شده در اسناد مجلس پیرامون جنگ جهانی اول و تبعات آن تصریح کرد: «عدم پرداخت بدهی و مال‌التجاره، غارت اموال و احشام، اهانت و تخریب شخصیت و سوءاستفاده، قتل و اسارت، تجاوز به عنف و قحطی به ترتیب بیشترین سهم را در پرونده‌های موجود در مجلس به خود اختصاص می‌دهند.»

ططری با بیان اینکه نویسندگان عرایض از تمامی طبقات اجتماعی اعم از رعایا، خوانین و سران ایلات، رجال سیاسی، زارعین و پیشه‌وران، علما و تجار را شامل می‌شوند، گفت: «در این میان استان‌های گیلان، کرمانشاهان، آذربایجان، خراسان و خوزستان به ترتیب بیشترین شکایات ثبت شده را داشتند که این موضوع نشان می‌دهد مناطق نزدیک به مرز بیشترین آسیب را از ناحیۀ جنگ و تبعات اجتماعی - اقتصادی آن متحمل شده‌اند.»(2)