پايگاه خبري تحليلي «پارس»- مسعود ندافان- «دولت طالبانی»، «شیخ اعتدال»، «یاورحزب‎الله»، «حامی اصلاحات» روایت‌های متناقض نسبت به کنش سیاسی حجت‌الاسلام ناطق نوری است؛ هر دو طیف سیاسی مطرح کشور از «تغییر» او سخن می‌گویند؛ مخالفان دولت طالبانی وی، هم‌اکنون او را شیخ اعتدال لقب می‌دهند و اصولگرایان عصبانی هستند که چرا نظرات سیاسی یاور حزب‌الله به همسوی با شیخ ساختمان خیابان یاسر رسیده است. در این یادداشت به صورت موجز ابتدا به کنش‌های سیاسی حجت‌الاسلام ناطق نوری در ادوار مهم تاریخی و سپس به احتمال الگوی رفتاری وی در انتخابات آتی بهارستان می‌پردازیم.

رخداد تلخ خرداد

عصر عسرت شیخ نور از دوم خردادآغاز شد؛ رییس مجلس شورای اسلامی در مقابل وزیر مستعفی فرهنگ و ارشاد اسلامی شکست سختی خورد؛ یاران وزیر ارشاد دولت سازندگی بارقه امیدی برای اقلیتی اثرگذار در جامعه پس از ناکامی‌های متوالی در دنیای سیاست داشتند اما دست زمانه آنان را روانه نهاد ریاست جمهوری کرد. ناطق نوری پیرامون چرایی شکست خود حمایت از هاشمی رفسنجانی و فضاسازی رسانه ای را مهمترین دلیل دانست؛ شیخ کهنه کار در یادداشتی برای ویژه‌نامه سیاسی روزنامه ایران نوشت «مسئله دیگر این بود که وقتی من از سیاست‌های اقتصادی دولت و شخص ایشان دفاع کردم، می گفتند: پس ناطق که شق القمری نمی‌کند و تحولی در کشور ایجاد نمی‌شود؛ او هم راه رفسنجانی را ادامه می‌دهد. طبیعتاً این جریان اثر خود را روی آرا می‌گذاشت. در واقع یکی از عواملی که سبب شد من رأی نیاوردم، حمایت من از آقای هاشمی، به این بیانی که عرض کردم، بود و حمایت از آقای هاشمی چوب خوردن داشت.» همچنین ناطق نوری در کتاب خاطرات خود نسبت به پروپاگاندای رسانه‌ای اصلاح‌طلبان و موج تخریب این جریان سیاسی علیه وی می‌گوید: « جنگ روانی علیه من بسیار شدید بود و متاسفانه کسی هم این‌ها را پیگری نکرد. بیش‌ترین تهمت‌ها به من زده شد و انعکاس آن به این صورت بود که دیگران خیلی مظلوم واقع شدند. مثلا اینکه اگر فلانی بیاید، مثل طالبانی عمل می‌کند. آنها با تبلیغات خود فرصت فکر کردن و اندیشیدن را از مردم گرفتند که این از مصادیق استثمار فکری است. این را اختناق می‌گویند این ضد آزادی است که با بمباران تبلیغاتی جلوی فکر مردم را بگیرند، اصلا از آنها آزادی فکر را گرفتند و افکار مردم را به یک سو کانالیزه کردند.» 

ناطق نوري هاشمي

گلایه ناطق؛ پایان کارتشکیلاتی
«من از کار تشکیلاتی کنارکشیدم»، «می‌خواهم انفرادی در سیاست فعالیت کنم»(1) روایت ناطق نوری یک سال پس از روی کار آمدن دولت نهم است؛ ناطق نوری گلایه دارد از آن هنگامی که زعمای اصولگرایی برای جانشینی رییس دولت اصلاحات کنار هم قرار گرفتند تا خروجی گعده آنان در مقابل جبهه پاره پاره اصلاحات یک نفر باشد. شورای هماهنگی نیروهای انقلاب تصمیم بر حضور علی لاریجانی، رییس صداوسیما، در کارزار انتخابات داشت اما شهردار تهران برای حضور در پاستور از پذیرش آیت‌الله‌زاده فیلسوف امتناع کرد. او برنامه‌های محمود احمدی نژاد را «فضایی» می‌دانست و این‌گونه از جلسات انتخاباتی با شهردار تهران روایت می‌کند«آقای احمدی نژاد هم جزو همین ها کاندیدا ها بود. ایشان می گفت:«من طرح برای اداره کشور دارم و بقیه نامزدها ندارند. شما هم اجازه نمی دهید من طرحم را بدهم.» ما با کاندیداهای دیگر 2 جلسه داشتیم، با ایشان 3 جسله برگزار کردیم. یک روز به آقای باهنر گفتم یک وقتی به آقای احمدی نژاد بدهید چون می گویند من برای اداره کشور یک طرح ویژه دارم.جلسه زمانش هماهنگ شد و ایشان به همین دفتر بنده آمد و مرحوم آقای عسگر اولادی، باهنر، بنده و برخی دیگر از دوستان بودند. ایشان در آن جلسه  2 ساعت طرحش را توضیح داد. بنا هم بود تا پایان صحبت ایشان حرفی نزنیم. ایشان وقتی صحبتش را تمام کرد. من رئیس جلسه بودم و اگر چه منشی جلسه کس دیگری بود ولی برای اینکه مطالب یادم بماند چیزهایی را می نوشتم که  خودآن نوشته ها 4 صفحه شد! قبل از اینکه من صحبت کنم، مرحوم آقای عسگر اولادی رو کردند به بنده و حرفی زدند که شاید شما هم تا الان نشنیده باشید. آقای عسگر اولادی گفت: «این برادر ما احساس می کند که اسلام را فقط او می شناسد، این برادر ما احساس می کند انقلاب را فقط او درک کرده است. این برادر ما احساس می کند امام را فقط او می شناسد.» بنده هم خطاب به آقای احمدی نژاد گفتم:«آقای احمدی نژاد! من حرفهای شما را خیلی دقیق گوش دادم حقیقتا هرچه دقت کردم، هیچ  نفهمیدم.» یا سطح معلومات شما خیلی بالا است و ما نمی فهمیم شما چه می گوئید یا اینکه حرفهای«بالا ابری» می زنید.» 

گلایه‌های ناطق‌نوری باعث شد در هنگامه بزم صدارت اصول‌گرایان گوشه‌نشینی در دنیای سیاست را به جای کار تشکیلاتی انتخاب کند و اولین زمزمه‌ها برای همگرایی او با جریان اصلاحات شنیده شود. جفای یاران بر گلایه‌های شیخ نور در انتخابات 88 افزود؛ آن هنگامی که محمود احمدی‌نژاد در مناظره با جدی‌ترین رقیبش؛ او و هاشمی را خط‌دهنده اصلاح‌طلبان معرفی کرد و یاران قدیمی‌اش از روحانی‌ها تا مکلاها نسبت به سخنان رییس‌جمهور دولت نهم سکوت کردند تا ناطق نوری دیگر پای در جلسات روحانیت مبارز در دفتر مرحوم آیت‌الله مهدوی‌کنی در دانشگاه امام صادق(ع) نگذارد. فصل جدید داستان جدایی او از اصولگرایان در انتخابات 92 رقم خورد؛ ناطق‌نوری به حمایت از حجت‌الاسلام روحانی پرداخت؛ فردی که مانند وی از روحانیت مبارز قهر کرده است و در مقطع فعلی یارانی از تبار اصلاحات عکس وی را برای حضور مجدد در پاستور به اهتزار درآورده‌اند. شکاف میان ناطق نوری و اصولگرایان به بیشتر حدی ممکن رسید گرچه او خود را حامی اصلاحات نمی‌داند بلکه از اعتدال پس از تندروی سخن می‌گوید.

ناطق نوري روحاني

ابهام در سیاست‌ورزی
این روزها اخطار کیهان؛ اصرار اصلاحات در مقابل ناطق نوری قرار گرفته است؛ سعید حجاریان مخالف جدی سابق ناطق نوری در گفت‌وگو با روزنامه می‌گوید«به‌نظر من حضور آقای‌ناطق‌نوری در مجلس بعدی بسیار مؤثر خواهد بود و من از حضور چنین نیروهایی در مجلس بعدی استقبال می‌کنم» از سوی دیگر حسین شریعتمداری در اسفند 92 به او اخطار می‌دهد که «تعجب‌آور و صدالبته تأسف‌آور نیز هست که این روزها به جریان یادشده نزدیک شده‌اید! و یا دستکم این‌که با آنان مرزبندی مشخص ندارید، تا آنجا که جریان مورداشاره، همه‌جا در رسانه‌ها و محافل و مصاحبه‌ها و اظهارنظرها جناب ناطق را در جبهه خود تعریف می‌کنند و حضرت ایشان نیز نه‌فقط در مقابل این ادعا کمترین عکس‌العملی نشان نمی‌دهد، بلکه با اظهارات و مواضع چندساله - و مخصوصاً چندماهه - اخیر خود، ادعای آنان را تائید نیز می‌کند!» 

در میان اخطار شریعتمداری و اقبال حجاریان و رد پیشنهاد حزب فراگیر باهنر و ابا از حضور در همایش اصلاح‌طلبان؛ الگوی سیاست‌ورزی منحصر به فرد ناطق نوری نمایان می‌شود. ترجیح کارگزار بر ساختار؛کنش فردی در میان هیاهوی سیاسی که نماد پایند وی به عهد سال 84 خود است.  

ناطق نوري لاريجاني

ناطق نوری میان اصولگرایان و حامیان رییس جمهور سابق تفکیک قائل است و ماحصل رفتاری خود را «نه» به حضور طیف احمدی نژادی‌ها بر سریر قدرت تلقی می‌کند او در انتخابت آتی به طور حتمی در پازل اصلاح طلبان نقش آفرینی نخواهد کرد تا راهبرد انتخاباتی آنان یعنی یارگیری برای ایجاد اختلاف در بدنه اصولگرایان را تکمیل شود زیرا به صراحت در پاسخ به حسین شریعتمداری اعلام کرده است «من جذب اصلاح‌طلبان نشده‌ام و کار خودم را می‌کنم» 

از سوی دیگر ناطق نوری در نشست کانون نمایندگان ادوار مجلس درباره حضورش در انتخابات مجلس آتی گفت: «در زمینه ورود به انتخابات احساس تکلیف شرعی نمی‌کنم و در جناح یا گروه خاصی نیز قرار نمی‌گیرم.» تا نطق ناطق در انتخابات بهارستان سکوت باشد مگر آنکه خطر تاریخی حضور حلقه احمدی نژادی‌ها احساس تکلیف شرعی را برای او ایجاد کند.

1. روزنامه شرق؛ 16 فروردین 1385