درس هایی که باید از سقوط رمادی گرفت

به گزارش پارس به نقل از فرهنگ نیوز، منابع میدانی عراقی و شماری از سیاستمداران این کشور از سقوط شهر رمادی توسط تروریست های داعش خبر داده اند. به گفته ی منابع فوق برآوردها حاکی از کشته شدن دست‌کم ۵۰۰ نفر، هم در میان نیروهای نظامی و هم غیرنظامیان، است و ده ها نیروی پلیس و ارتش عراق نیز در محاصره داعش قرار گرفته اند.

شهر رمادی در طول ماه های اخیر در محاصره شدید گروه تکفیری داعش قرار داشت و هر لحظه پیش بینی سقوط آن از سوی ناظرین منطقه قابل تصور بود. سقوط رمادی را می توان لحظه ای مهم و حیاتی در طول یک سال اخیر پس از حملات داعش به عراق دانست، تحولی که پیروزی چشمگیر نیروهای عراقی در تکریت را به حاشیه رانده و زمینه روحیه فزاینده تروریست های داعش را فراهم آورد. به واقع فتح رمادی و پیش روی داعش در سوریه در روزهای اخیر دلگرمی فزاینده ای را برای خلافت خودخوانده داعش فراهم نموده است.

* سقوط رمادی ضربه مهلکی بر پیکر دولت تازه تاسیس العبادی در برابر تکفیری ها می باشد

شماری از مقامات عراقی جهت سرپوش نهادن بر شکست فوق از کم اهمیت دادن این واقعه سخن رانده اند، با این حال وسعت بزرگ استان الانبار به عنوان بزرگترین استان عراق و شهر رمادی بسان مرکز آن تحولی شگرف در عرصه میدانی تلقی می شود.

ماه ها محاصره رمادی و در نهایت سقوط این شهر حاوی نکات مهمی است که عدم توجه بدان ها در آینده نیز پیامدهای سنگینی را متوجه دولت مرکزی بغداد خواهد کرد، امری که ممکن است در پایان به تجزیه عراق واحد منجر گردد.

الف) سرمایه گذاری بر نیروهای مردمی: فتح تکریت را می توان بزرگترین موفقیت میدانی دولت حیدر العبادی دانست. تحلیل و برآورد نبرد تکریت نشان از حضور فعال گروه های شبه نظامی مردمی در تحقق آن پیروزی خطیر دارد، امری که در ماه ها محاصره رمادی و در کل در استان الانبار شاهد آن نبودیم. به واقع فشارهای فزاینده شماری از قدرت های اروپایی و به ویژه ایالات متحده و ابراز نگرانی آن ها از رشد و توسعه جریان های شبه نظامی نزدیک به ایران نظیر عصائب اهل حق، سپاه بدر، لشکر ابالفضل العباس و...که نقش موثری در پیروزی دولت بغداد بر تروریست های تکفیری ایفا نمودند عاملی جهت عدم مشارکت آن ها در ادامه نبردها بر علیه داعشی ها شد.

ایالات متحده آمریکا با اتخاذ سیاستی کج دار و مریض گاها به حمایت از دولت مرکزی عراق پرداخته و گاها زمینه گسست هرچه بیشتر در میان عراقی ها را فراهم نموده، بسیاری از ناظران بر صداقت آمریکا در نبرد با داعش تردید دارند

کارشناسان نظامی بر این باورند که با سقوط حکومت صدام حسین و پیگیری روند بعثی زدایی عملا شاکله ارتش عراق در سال ۲۰۰۳ فرو ریخت. سرمایه گذاری ها و آموزش های مداوم در طول بیش از یک دهه اخیر نیز نتوانسته که ارتش مقتدر را نصیب عراقی ها نماید. فرار بیش از پنجاه هزار تن از نیروهای مسلح عراق با وجود دارا بودن برتری کیفی و کمی بر تروریست های داعش در حمله به موصل خود به وضوح بیانگر ناکارآمدی ارتش عراق می باشد. از این رو پیروزی بر تکفیری های داعش در آینده به وقوع نخواهد پیوست مگر با مشارکت گسترده جریان های مردمی.

برخی منابع عراقی امروز از قول العبادی بیان داشته اند که وی از نیروهای شبه نظامی به ویژه شیعیان خواسته است که خود را برای پس از گرفتن رمادی آماده نمایند. به واقع عدم توجه به نیروهای مردمی و مقاومت در آینده زمینه شکست های فاحش بیشتری را از آن دولت مرکزی عراق خواهد نمود.

ب) اتکا به ایالات متحده: دولت ایالات متحده همواره و در طول ۱۲ سال گذشته خود را به عنوان بزرگترین متحد عراقی ها معرفی نموده است. نفوذ فزاینده ایران در عراق و روی کارآمدن جریان های نزدیک به محور مقاومت در این کشور نگرانی دو چندان واشنگتن را در سال های اخیر فراهم نموده لذا استراتژیست های این کشور جهت مقابله با نفوذ ایران و دستیابی به مقاصد خویش پروژه قدیمی خاورمیانه بزرگ را احیا نموده اند، پروژه ای که راه حل رفع مشکلات منطقه را در تجزیه آن می یابد. از همین رو ایالات متحده جهت تضعیف دولت مقتدر به رهبری شیعیان در عراق به گفتگوی مستقیم با سنی ها و کردها پرداخته و عملا شرایط برای گسست هر چه بیشتر در این کشور را فراهم نمودند.

* نیروهای دولتی مقاومت چندانی در برابر تروریست های داعش به خرج ندادند

طرح سنای آمریکا مبنی بر بر ارسال سلاح به گونه ای مستقل و بدون کسب اجازه از دولت مرکزی بغداد برای سنی ها و کردها و آموزش نظامی آن ها بر تشدید اختلاف های داخلی و عدم فرمانبرداری اقلیم کردستان و مناطق سنی نشین از دولت بغداد خواهد افزود.

تجربه سال های اخیر به وضوح نشان داده که حمایت های آمریکا از دولت مرکزی عمدتا لفظی و یا فاقد کارایی لازم بوده است، حمایت هایی که موفقیت چشمگیری را نصیب عراقی ها نکرده است. به طور نمونه جو بایدن معاون رئیس جمهور عراق در اقدامی دیرهنگام و در آستانه سقوط رمادی از ضرورت حمایت تسلیحاتی هر چه بیشتر از دولت مرکزی بغداد سخن رانده است، امری که بیان آن نتوانست مانع از سقوط رمادی گردد.

ج) پیش برد گفتگوی عراقی-عراقی: برآورد سال ها حکومت نوری مالکی در عراق حاکی از تداوم برخی رفتارهای ناپسند من جمله ترویج فرقه گرایی و توجه ویژه به شیعیان در برابر سنی ها و کردها بوده است، همین امر موجب عدم موافقت سنی ها، کردها و حتی برخی گروه های شیعه از تداوم حکم رانی مالکی بود. العبادی از زمان روی کارآمدن اعلام کرده که اقدامات نادرست پیشین را اصلاح کرده و بر ضرورت برابری همه ی شهروندان عراقی فارغ از قومیت، زبان و نژاد آن ها تاکید نموده است.

با این حال و در طول یک سال گذشته هم چنان شماری از اختلاف های داخلی مابین سه ضلع اصلی قدرت (شیعیان، سنی ها و کردها) پابرجا مانده است، امری که موجبات دخالت بیگانگان در امور عراق را فراهم نموده است. دولت ترکیه جهت تضعیف حکومت بغداد به برقراری ارتباط با کردها پرداخته و سعودی ها نیز به حمایت از سنی های عراق پرداخته اند.

ضروری است که العبادی با از سرگیری گفتگوهای ملی و رفع چالش های پابرجا از اختلاف های فی مابین کاسته و دولتی متحد جهت مقابله با داعش ایجاد نماید. یکی از راه های کلیدی جهت رفع سوتفاهمات ایجاد شده آموزش و تسلیح شبه نظامیان سنی و قبائل حاکم بر الانبار و صلاح الدین جهت مقابله با داعش از سوی دولت مرکزی و نه آمریکا است.

د) ارتقای مناسبات محور مقاومت: نگاهی به تحولات منطقه خاورمیانه و چالش های آن حاکی از وجود حلقه ای به نام محور مقاومت در برابر جریان های سازش کار منطقه ای است. حلقه فوق از تهران آغاز شده و پس از عبور از بغداد و دمشق به بیروت منتهی می شود. پیروزی جریان انصارالله در یمن بر قدرت جریان مقاومت افزوده است.

* تروریست های داعش هم اکنون بر همه ی رمادی اشراف دارند

تجربه سال ها حمکرانی عراقی ها پس از سقوط صدام حسین سرشار از سنگ اندازی های برخی همسایگان جهت ممانعت از برقراری ثبات و امنیت در عراق بوده است. عربستان سعودی، اردن، قطر و ترکیه در کنار برخی شیوخ خلیج فارس با نگرانی به تحولات منطقه نگریسته و از قدرت یابی جریان مقاومت و ایران در هراس اند، لذا سرمایه گذاری عظیمی را جهت به شکست کشاندن عراقی مستقل و امن کرده اند.

برآورد این تحولات و عدم حمایت قاطع آمریکا و اتحادیه اروپا از دولت مرکزی بغداد نشان می دهد که تنها راه موفقیت این دولت اتکا بیش از پیش به اعضای محور مقاومت است، به ویژه اکنون که حزب الله لبنان و دولت سوریه شدیدا در حال نبرد با تکفیری ها در منطقه شامات اند. ارتقای مواضع میان محور مقاومت ضمن تقویت ثبات و امنیت عراق بر ارائه راهکارهایی کارآمد و عملیاتی جهت مقابله جمعی با جریان های تکفیری فعال در عراق و سوریه خواهد افزود.