یادداشتي از محمد سعید احدیان
فکت شیت ایرانی؛ چه کسی فراموش کرده است؟/برخورد نادرست روحاني در «تحقیر منتقدین»
شبی که تفاهم بین ایران و ۱+۵ انجام شد و بیانیهای که در لوزان اعلام شد، یک ساعت قبل آن خبرگزاریها فکتشیت ایرانی را منتشر کردند؛
پایگاه خبری پارس-نمیدانم برخی حافظهشان ضعیف شده است چراکه قبل از آمریکاییها ما فکت شیت خود را اعلام کردیم. بنابراین ما اعلام کردیم و روشن است، منتها برخی شبههای ایجاد و مسائلی را مطرح کردند، ضمن اینکه ما نظرات خود را بهصراحت گفتیم. وزیر امور خارجه ما و رئیس سازمان انرژی اتمی بهتفصیل نظرات ایران را اعلام کردند، حال اگر میخواهید مصاحبههای آنان را دوباره منتشر کنید تا فکتشیت دوم منتشر شود.»
این ها جملات آقای روحانی درباره انتشار فکت شیت توسط ایران بود که در آن منتقدین و مطالبه کنندگان انتشار فکت شیت ایرانی به ضعف حافظه متهم شده اند در این باره ذکر چند نکته ضروری به نظر می رسد:
1. مشخص نیست چرا آقای روحانی اصرار دارند، خطاب به منتقدان با لحنی چنین کنایه آمیز وگاه توهین آمیز سخن گویند. ذکر دوباره عبارت های پیشین آقای روحانی را خلاف شان رئیس جمهور کشورم می دانم اما تاکید می کنم که نه فقط مردم بلکه حتی طرفداران ایشان که شعار «ادب مرد به زدولت اوست» را در نقد رئیس جمهور پیشین انتخاب کرده بودند، حتی اگر به دلیل مصلحت سنجی های جناحی ، بصورت علنی هم بیان نکنند، مخالف این مشی آقای روحانی هستند چون حداقل برای افکار عمومی پاسخی درخور ندارند. هرچند دیگر شاید دیر باشد و در عالم سیاست، برخورد نادرست «تحقیر منتقدین» دیگر به نام آقای روحانی ثبت شده است اما به نظر می رسد اصلاح این رویه شاید بتواند از عمق بخشیدن به این ضعف جلوگیری کند.
2. در واکنش به این اظهارات آقای روحانی جز تعجب نمی توانیم واکنشی دیگر نشان دهیم چرا که بعد از روزها صحبت از فکت شیت و تاکیدات مکرر مقامات وزارت خارجه کشور که همگی نشان می داد تا کنون فکت شیت ایرانی منتشر نشده است، نمی توان درکی روشن از چرایی بیان آقای روحانی با این ادبیات داشت. اجازه دهید فرایند موضوع را کمی توضیح تا ماجرا کمی روشن تر شود. در آستانه انتشار بیانیه مشترک لوزان، مسئولین وزارت خارجه متن مورد اشاره آقای روحانی را به خبرنگاران از جمله خبرنگار ما در روزنامه خراسان دادند تا منتشر کنیم و البته تاکید داشتند که این متن نباید به نام وزارت خارجه منتشر شود. همه رسانه ها نیز با حفظ اخلاق رسانه ای این متن را منتشر کردند و هیچ ذکری از وزارت خارجه نبردند البته ما آن را فکت شیت غیر رسمی ایران می دانستیم و حتی در تحلیل های خود از آن استفاده می کردیم تا اینکه آقای ظریف و دیگر مقامات از تیم هسته ای مانند آقای عراقچی تصریح کردند که فکت شیتی توسط ایران منتشر نشده است و حتی آقای صالحی در مجلس از انتشار فکت شیت ایرانی در روزهای آتی سخن گفتند . کار به همین جا ختم نشد و بعد از مدتی نیز تیم هسته ای تاکید کردند فکت شیت ما همان سخنان شفاهی مان است و در نهایت نیز به صراحت تاکید کردند فکت شیتی منتشر نخواهند کرد اینجا هم رسانه ها با توجه به رعایت اخلاق رسانه ای متن مذکور را از درجه اعتبار ساقط دانستند و فقط به اظهارات تیم هسته ای بسنده کردند حال که آقای روحانی این متن رافکت شیت منتشر شده ایرانی می دانند و «عده ای» را به ضعف حافظه متهم می کنند جای این سوال پیش می آید که آیا رسانه ها و مطالبه کنندگان فکت شیت کم حافظه اند یا مسئولین وزارت خارجه فراموش کرده اند به آقای روحانی توضیح دهند که این متن فکت شیت ایرانی نیست یا نباید بعنوان فکت شیت ایرانی مطرح شود؟ شاید هم دقیق تر این باشد که فراموشی اصلی مربوط به آقای روحانی است که این همه اظهار نظر مقامات هسته ای درباره نبود فکت شیت رسمی و عدم ضرورت انتشار فکت شیت و ....را از یاد برده اند و بدون هماهنگی با تیم هسته ای به ناگاه از انتشار فکت شیت ایرانی مدت ها قبل خبر می دهند؟
3. اما به نظر می رسد هیچ کدام از این موارد درست نیست نه آقای ظریف و تیم هسته ای فراموش کرده اند که درباره متن منتشر شده مذکور چه موضعی داشتند و نه آقای روحانی این مواضع را از یاد برده اند می توان مدعی شد که آقای روحانی تصمیم گرفته اند به فکت شیت غیر رسمی ایران رسمیت بدهند و غائله انتشار فکت شیت را پایان دهند که متاسفانه این امر را با تدبیری مناسب انجام نداند نتیجه اظهارات آقای روحانی، تلقی عدم صداقت دولت، تحقیر منتقدین و خلاصه دور شدن از فضای همدلی بین دولت و مردم است در حالیکه اگر آقای روحانی چنین تصمیمی گرفته بودند بهتر بود خیلی صریح و صادقانه می گفتند وزارت خارجی در همان لحظات ابتدایی متنی را به صورت غیر رسمی منتشر کرده بود که بر اساس جمع بندی جدید مقرر شد همان متن که روایت ایران از مذاکرات لوزان است،بعنوان فکت شیت ایران محسوب شود.
4. در هرصورت به نظر می رسد اظهارات آقای روحانی یک دستاورد داشت و آن این نکته مهم بود که ما اکنون غیر از سخنان رسمی تیم هسته ای که فکت شیت شفاهی ایران محسوب می شود، فکت شیت رسمی داریم که می توان آن ها را محور تحلیل و مطالبه قرار داد.
مثل همیشه فریب مردم ساده لوح ایران