به گزارش پارس به نقل از فارس، روزنامه نیویورک‌تایمز روز چهارشنبه با انتشار گزارشی به مسئله نقش آزمایشگاه‌های هسته‌ای مخفی آمریکا در مذاکرات با ایران پرداخته و نوشته است که واشنگتن تأسیسات فردو و نطنز را شبیه‌سازی کرده است.

بنا بر این گزارش، یکی از این آزمایشگاه‌های در میان جنگل‌های تنسی ساخته شده و در حالی که مذاکره‌کنندگان تلاش می‌کردند برای حل مسئله هسته‌ای راهکاری بیابند، در این آزمایشگاه‌ها نیز روی نمونه شبیه‌سازی‌شده تأسیسات هسته‌ای ایران، کار می‌شده است.

به نوشته نیویورک‌تایمز، بخشی از سانتریفیوژهای نصب‌شده در مرکز هسته‌ای «اوک ریج» تنسی مربوط به تأسیساتی هستند که زمانی معمر قذافی رئیس‌جمهور وقت لیبی، به آمریکا تحویل داد. در این مرکز، دانشمندان آمریکایی تلاش کرده‌اند تا «معقول‌ترین» ارزیابی را از آنچه فاصله ایران با بمب می‌خوانند، به دست آورند.

یک متخصص هسته‌ای آشنا به این مرکز و فعالیت‌های آن، می‌گوید: «ما الان بیش از حالات دیگر، با سانتریفیوژهای ایران، آشنایی داریم.»

نیویورک‌تایمز نوشته است که این تنها بخشی از برنامه گسترده آمریکا در 9 آزمایشگاه هسته‌ای، از جمله اوک ریج، لوس آلاموس و لیورمور، است که با هدف مقابله با برنامه هسته‌ای ایران شکل گرفته است.

پیش از این ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا که در ادوار اخیر مذاکرات هسته‌ای حضور داشته، گفته بود در صورتی که واشنگتن تجربیات به دست آمده در سال‌های گذشته را نداشت، اکنون دیپلمات‌ها اطلاعات فنی کافی برای پیشبرد مذاکرات نداشتند.

بنا بر این گزارش، مسئله فردو یکی از موضوعاتی بوده است که با توجه به فعالیت‌های صورت‌گرفته در این آزمایشگاه‌ها حل شده است. یکی از کسانی که در یک جلسه شام در حاشیه مذاکرات هسته‌ای حضور داشته، به نیویورک‌تایمز گفته است: «سوال این بود که چه آزمایشی را می‌توان در عمق زمین انجام داد.»

به گفته وی، در جریان همان مباحث بوده است که ایده تبدیل فردو به یک سایت تحقیق و توسعه مطرح شده و سپس به یک موضوع محوری در مذاکرات بدل شده است.

گاهی اوقات حتی مذاکره‌کننده‌ها در سوئیس شکلات‌های داخل ظرف را روی میز ریخته و از آن‌ها برای تشریح نحوه بازآرایی پیشنهادی در تأسیسات ایران، استفاده می‌کرده‌اند. یک مقام آمریکایی می‌گوید: «این یک راه برای بیان تصویری بود. تا محدودیت زبانی از بین برود.»

نیویورک‌تایمز مدعی است که بخش اعظم کار در آزمایشگاه‌های مخفی آمریکا صورت گرفته و کارکنان آن به صورت 24 ساعته در هفت روز هفته، به سوالات مذاکره‌کنندگان خود پاسخ می‌داده‌اند.

بنا بر این گزارش، حتی برخی از آزمایشگاه‌های آمریکا با یکدیگر برای یافتن راهکارهای درست رقابت داشته‌اند و به عنوان نمونه آزمایش لس آلاموس در کوه‌های نیومکزیکو با خوشحالی اعلام کرده‌اند که در محاسبات یک آزمایشگاه دیگر، ایراداتی یافته‌اند.

چارلز مک‌میلان مدیر مرکز لس آلاموس می‌گوید: «بخش اعظمی که صورت گرفت، در پشت صحنه بود.»

تلاش برای بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک یکی از مسائلی است که به نوشته نیویورک‌تایمز از جمله اقدامات محوری صورت‌گرفته در این آزمایشگاه‌ها بوده است.

بنا بر این گزارش، سال گذشته که ایران طرحی برای بازطراحی اراک ارائه کرد، مسئولیت بررسی طرح بر عهده آزمایشگاه ملی آرگون قرار گرفته است.

نیویورک‌تایمز در این مورد نوشته است: «آزمایشگاه ایده ایرانی‌ها را بازتعریف کرد و اطمینان یافت که هسته سوخت جدید، دیگر هیچ پلوتونیوم خالص سطح تسلیحاتی‌ای تولید نمی‌کند. نهایتا ایرانی‌ها هم با آن موافقت کردند.»

از جمله دیگر موارد، ارزیابی تأسیسات نطنز بوده است. بنا بر این گزارش، مسئولیت بررسی این تأسیسات و امکان باقی ماندن 6000 سانتریفیوژ در آن، بر عهده آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور کالیفرنیا بوده است. به نوشته نیویورک‌تایمز سوال این بود که آیا در صورت باقی‌ ماندن این تعداد سانتریفیوژ، باز هم هدف تعیین‌شده واشنگتن یعنی زمان گریز یک ساله قابل تحقق است یا خیر. نهایتا مشخص شد که «جواب مثبت بود.»

نهایتا در این گزارش به مسئله فردو اشاره شده و آمده است که آزمایشگاه اوک ریج تغییر کاربری این سایت را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیده است که می‌توان در این مرکز به انجام تخلیص مواد پرداخت، بدون آنکه بتوان به سرعت از مرکز برای غنی‌سازی اورانیوم استفاده کرد.

در حالی که در بیانیه مشترک ایران و 1+5 که در پایان مذاکرات لوزان سوئیس اعلام شده بود فردو به یک مرکز تحقیقاتی تبدیل می‌شود، نیویورک‌تایمز نوشته است که مونیز از آزمایشگاه‌های آمریکا خواسته است تا همچنان کاربری‌های دیگر برای فردو را مورد بررسی قرار دهند.