بین السطور لوزان

1- بیانیه لوزان یک پیش نویس است و نه توافقِ اصلی[از متن:تصمیم امروز ما که مبانی مورد توافق برای متن نهایی برجام را پایه ریزی می کند] . بنابراین بار حقوقی ندارد. به اصطلاح حقوق بین المللی نهایتا یک موافقت نامه نزاکتی است و مستغنی از تصویب مجلسِ ایران و امریکا. این مستغنی بودن، ظاهرا به نفع مذاکره کنندگان است و در واقع خیر. تا وقتی هیچ یک الزامی به پایبندی نداشته باشند، نه خانی رفته و نه خانی آمده و دلیلی نه برای دلواپسی هست و نه برای ذوق زدگی. روشن است که دو دولت ایران و امریکا سعی می کنند به زیرکی بیانیه بیانیه بیانیه جلو بروند و کار را به شورای امنیت بسپارند که الزامِ جهانی دارد و بالای سر هر مجلس و دولتِ آتی. اما موفق نمی شوند. حتی اگر مجلس ایران در مقابل این زیرکی ظریف کوتاه بیاید بعید می دانم مجلس امریکا به این راحتی دور بخورد و تن به برجامی بدهد که به قطعنامه شورای امنیت می رسد مگر اینکه ...به شماره 3 نگاه کنید.

2- در هیچ جای بیانیه صریحا حق غنی سازی برای ایران به رسمیت شناخته نشده. با توجه به قطعنامه های شورای امنیت، اصل بر عدم حق غنی سازی است[لااقل ادعای طرف مقابل این است] و رفع ید از این اصل، محتاجِ تصریح. در بیانیه لوزان چنین تصریحی وجود ندارد. این عبارات بیانیه [که: سطح و ظرفیت غنی سازی و میزان ذخایر ایران برای دوره های زمانی مشخص، محدود خواهد شد و نطنز تنها مرکز غنی سازی ایران خواهد بود] نمی تواند آن صراحت تلقی شود. هرچند از لحاظ سیاسی با یک کوتاه آمدن مواجهیم ولی از نظر حقوقی[اگر بشود حقوق را از سیاست تفکیک کرد!!!] چیزی به اسم به رسمیت شناخته شدن حق غنی سازی حاصل نشده. دقت کنید! توافق یا بیانیه ژنو، عباراتِ امیدوارکننده تری از لوزان داشت و برهمان اساس رئیس جمهور آن نامه را به رهبری نوشت و بلافاصله جان کری گفت: خیر!ما چنین حقی را برای ایران به رسمیت نشناخته ایم و جواد ظریف که حقوق بین الملل خوانده و حواسش بود، گفت این حق را ان پی تی به ما داده و نیازی به تایید امریکا نداریم[در واقع پذیرفت که بیانیه ژنو خالی از چنین تصریحی است]

3-برخلاف تصور رایج، بیانیه لوزان فقط نمی گوید قطعنامه های شورای امنیت لغو می شوند. حرف اصلیش این است: قطعنامه جدیدی صادر می شود که در آن قطعنامه های سابق لغو می شود [و به نحو نگران کننده ای اضافه می کند] و برخی تدابیر محدودیت ساز مشخص، را برای یک دوره زمانی مورد توافق، لحاظ خواهد کرد.  پس، باز برخلاف تصور رایج که فکر می کنند بدون اقدام نظامی از ذیل فصل 7 منشور خارج شدیم، پرونده به کلی از شورای امنیت خارج نمی شود. این امکان وجود دارد که این تدابیر محدودیت ساز مشخص پتانسیلی برای وضع تحریم های جدیدی بدون احتیاج به تصویب جدید در شورای امنیت ایجاد کند. فراموش نکنیم امریکا برای بردن پرونده به شورای امنیت و جلب نظر چین و روسیه و تصویب این قطعنامه جان کند و به خاطر گل روی جواد ظریف که معلوم نیست شش سال دیگر روی صندلی اش باشد از این سرمایه دست نمی کشد. باز، فراموش نکنیم که قطعنامه جدید با همان سازوکارهای قطعنامه های قبلی و حق وتو و احتیاج به نظرِ امریکا باید تصویب شود. [ادامه از 1...] مجلس نمایندگان امریکا فقط به شرطی با همچین برجامی موافقت خواهد کرد که مطمئن شود دمبِ قطعنامه جدید طوری تنظیم شده که صراحتا حق غنی سازی به ایران داده نمی شود و زمینه برای وضع تحریم های جدید باز است تا مجبور نباشد دوباره برای جلب نظر روس و چین کلی باج بدهد. 

4- من فرمایشات رئیس جمهور در تلویزیون را ندیدم یا نشنیدم و اگر واقعا جمله ی زیر را فرموده باشند از باب ضِع فعل اخیک علی احسنه احتمال می دهم یا فرصت مطالعه متن بیانیه را نداشتند یا در آن لحظه خستگی یا شوق بر ایشان غلبه کرده یا منظورشان از روز اولِ اجرای توافق، روزها و ماه ها و سالهاست:

همه تحریم های اقتصادی و قطعنامه های شورای امنیت در روز اول اجرای توافق، لغو خواهد شد