«همگرایان واگرا» یا «واگرایان همگرا» در مذاکرات

به گزارش پارس به نقل از تسنیم، از لوزان، اختلافت داخلی اعضای 1+5 بر سر نحوه توافق هسته ای با ایران هر روز، ساعت و دقیقه و لحظه خود را بیشتر در مذاکرات هسته ای لوزان نشان می دهد.

در ابتدا تصورمی شد اعضای 1+5 حداقل به صورت نسبی توانسته اند با موضعی واحد در مذاکرات هسته ای اخیر حاضر شوند. فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که پس از کاترین اشتون عهده دار این سمت شده است، در اظهارات خود همواره سعی دارد از اتحاد مواضع اعضای 1+5 در مذاکرات هسته ای با ایران سخن گوید اما این اتحاد و همسانی مواضع، هیچ گاه در حوزه عینی و عملی مصداق نداشته است.

در هشتمین روز از مذاکرات هسته ای لوزان و در حالی که خبرنگاران مستقر در لوزان و افکار عمومی کشورهای مختلف دنیا در انتظار انتشار اخباری شفاف در خصوص حدود و ثغور توافق احتمالی میان طرفین بودند، وزیر امور خارجه کشورمان آقای محمد جواد ظریف بار دیگر از اختلافات داخلی اعضای 1+5 به عنوان عاملی اصلی و تعیین کننده در رسیدن به توافق نهایی پرده برداشت. وی در این خصوص معتقد است:
" ما با شش کشور که مواضع و منافع متفاوت با خودشان و با ایران دارند، روبه‌رو هستیم. هماهنگی بین این کشورها بسیار دشوار است اما مهم این است که آنها بدانند مردم ما و نمایندگانشان در مذاکرات، زیر بار زیاده‌خواهی نخواهند رفت. الان فرصتی استثنایی است که راه جبران رفتار گذشته با مردم ایران را پیش بگیرند البته اگر قدر این فرصت را بدانند."

بارها عنوان شده است که واگرایی اعضای 1+5 در صحنه مذاکرات هسته ای معلول دغدغه ها و منافع آنها در خاورمیانه و نظام بین الملل می باشد. حتی نوع مواجه برخی اعضای 1+5 در قبال بحرانهای متعدد جهانی نیز بر روی این معادله تاثیرگذار است. هیچ یک از اعضای 1+5 نسبت به موضوع مذاکرات هسته ای با ایران به عنوان متغیری  مستقل و حقوقی نگاه نکرده و نگاه سیاسی شش کشور مذکور نسبت به پرونده هسته ای ایران کاملا گویاست.

در چنین شرایطی، به نظر می رسد اعضای 1+5 هیچ گاه در صدد همسان سازی واقع بینانه مواضع خود در مذاکرات هسته ای بر نیامده اند. همین مسئله سبب شده است تا هر بار و تحت تاثیر دغدغه های خارج از صحنه مذاکرات، سنگ اندازی های جدیدی از سوی واشنگتن و تروییکای اروپایی صورت گیرد. این سنگ اندازی ها در هر مرحله از مذاکرات  مخصوصا در مذاکرات هسته ای حساس و تعیین کننده به نقطه اوج خود می رسید. دقیقا مانند اتفاقی  که هم اکنون در شهر لوزان سوئیس افتاده است.

بخش اعظمی از رفتارهای سینوسی و زیگزاگی اعضای 1+5 معلول فقدان اراده سیاسی لازم در میان آنها جهت رسیدن به یک نتیجه واقعی در مذاکرات هسته ای و عبور از این بحران خودساخته و کاذب می باشد. وجود اراده سیاسی جهت حل و فصل مذاکرات هسته ای از این نظر قابل اهمیت است که از ابتدا نیز این پرونده بر اساس دغدغه های واقعی حقوقی نضج نیافته و در ماورای آن نگاهی وقیحانه و ابزارگرایانه در راستای تقابل با ملت ایران نهفته است. بدون شک جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری که در آن سوی میز مذاکره قرار دارد، مسئول تنظیم مواضع اعضای 1+5 در مذاکرات نیست. این وظیفه بر عهده خود اعضای 1+5 بوده و می باشد، وظیفه ای که تا کنون این مجموعه در انجام آن قصور کرده است.

سلسله مذاکرات هسته ای نشان می دهد که اعضای 1+5 علاقه وافری نسبت پیچیده سازی و ایجاد گره های کور در مذاکرات دارند. این در حالی است که درصد عظیمی از پیچیدگی مذاکرات از نوع اکتسابی و معلول زیاده خواهی و ادعاهای دروغین اعضای 1+5 بوده است.مطالعات ادعایی صورت گرفته از سوی آمریکا و برخی کشورهای اروپایی به اندازه ای غیر قابل قبول بوده است که حتی نهادهای امنیتی ایالات متحده نیز در گزارسشهای رسمی خود آنها را رد کرده اند. 

در جریان مذاکرات آذرماه سال 1393 در وین، مذاکرات هسته ای تا آستانه رسیدن به نتیجه نهایی پیش رفت اما به ناگهان  تلفیق سه مولفه " زیاده خواهی"،"واگرایی" و " انفعال" در میان اعضای 1+5 سبب شد تا معادله بار دیگر به نقطه صفر باز گردد.جان کری وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا در شکل گیری این روند نقش پرنگی بر عهده داشت. تاثیرپذری واشنگتن از لابی های عربی-عبری که محصول اعمال فشارهای رژیم اشغالگر قدس و رژیم آل سعود بود، منجر به تمدید توافقنامه موقت ژنو تا تیرماه سل 1394 گردید.

آنچه مسلم است اینکه  طرف آمریکایی و دیگر اعضای 1+5 بر خلاف آنچه ادعا می کنند  قربانی پیچیدگی مذاکرات هسته ای نیستند، بلکه  مولد و تشدید کننده آن محسوب می شوند. در چنین وضعیتی ژست مقامات آمریکایی و اروپایی  مبنی بر اینکه " ما سخت برای رسیدن به نتیجه کار می کنیم"، چیزی جز یک شانتاژ سیاسی و تبلیغاتی محسوب نمی شود.

چینش مکعب روبیک هسته ای، متغیری وابسته به رویکرد غرب پای میز مذاکره است. رویکردی که تا این لحظه از مذاکرات  نه تنها مطلوب نبوده است، بلکه نشانه ای دال بر عهد شکنی واشنگتن و متحدان آن بوده است.در اینجا دیگر اهمیتی ندارد که اعضای 1+5 نقش "واگرایان همگرا " یا "همگرایان واگرا" را ایفا می کنند، بلکه آنچه اهمیت دارد خروجی رفتار این مجموعه و عدم انسجام واقعی آنها پای میز مذاکرات و عدم وجود اراده سیاسی مافی در میان این کشورها (مخصوصا آمریکا و ترویکایی اروپایی) در سیدن به نقطه تعیین کننده در مذاکرات است.