ماجرای کشاندن پای 'آمیا' به مذاکرات هسته‌ای چه بود؟

به گزارش پارس به نقل از جهان، «هکتور تیمرمن» وزیر امورخارجه آرژانتین، بیست و هشتم بهمن‌ماه با ارسال نامه‌ای به همتای آمریکایی خود خواست موضوع انفجارهای آمیا در حاشیه مذاکرات هسته ای گروه ۱+۵ با جمهوری اسلامی ایران مطرح شود. به گزارش خبرگزاری انگلیسی «رویترز» بر پایه این نامه، آرژانتین پیش از این نیز چنین خواسته‌ای را مطرح کرده بود.

این، در حالی است که «جراردو پولیسیتا» که پس از کشته شدن «آلبرتو نیسمان» دادستان پیشین آرژانتین در بیست و هشتم دی‌ماه جایگزین او شده است، بیست و چهارم بهمن‌ماه «کریستینا فرناندز کرشنر» رییس جمهوری آرژانتین به همراه تیمرمن و چند عضو دیگر دولت را به سرپوش گذاشتن بر نقش ایران در انفجار آمیا متهم کرد.

البته آمریکا روز چهارشنبه درخواست آرژانتین مبنی بر طرح پرونده «آمیا» در مذاکرات هسته‌ای با ایران را رد کرد. «جن ساکی» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا امروز اعلام کرد که این کشور تصمیم ندارد پرونده آمیا را در مذاکرات هسته‌ای با ایران مطرح کند.

وی افزود: «واشنگتن در ۲۱ سال اخیر تمام تلاش خود را انجام داده است تا با بوئنوس‌آیرس وجامعه بین‌الملل در پیدا کردن حقیقت حادثه آمیا همکاری کند. تحقیقات پرونده آمیا ادامه می‌یابد و این موردی است که دولت آرژانتین پیگیری می‌کند. همکاری ما مانند گذشته با دولت آرژانتین ادامه می‌یابد.»

اما در این میان نگاهی به حقیقت پرونده آمیا و نقش صهیونیست ها در بهره برداری از آن علیه جمهوری اسلامی قابل تامل به نظر می رسد.

* پرونده آمیا؛ از آغاز تاکنون

بيست‌وهفتم تيرماه ۱۳۷۳ خورشیدی برخورد یک دستگاه خودرو حامل مواد منفجره به ساختمان هفت طبقه مرکز همیاری یهودیان ۸۵ کشته و ۳۰۰ زخمی برجای گذاشت که همه قربانیان بجز ۹ نفر آرژانتینی بودند.

بزرگ‌ترین جامعه یهودیان آمریکای لاتین با نزدیک به ۳۰۰ هزار نفر جمعیت، در آرژانتین است. از این رو، رژیم صهیونیستی با اینکه هیچ یک از مهاجران به سرزمین اشغالی میان کشته‌شدگان و حتی زخمی‌ها نبود، با زير فشار قرار دادن مسئولان آرژانتينی، انگشت اتهام را به سوي ايران و حزب‌الله گرفت.

در جریان بررسی موضوع، رخدادهایی مانند برکناری «خوان خوزه گالئانو» قاضی فدرال و مسئول رسیدگی به پرونده آمیا به دلیل افشای تخلف‌های قضایی، استناد به شهادت‌های دروغین و مدارک نامعتبر، پرداخت رشوه به شاهدان دروغین و... یک رسوایی قضایی برای آرژانتین به بار آورد.

سرانجام پس از احضار ۱۲۰۰ شاهد، تغییر چندین باره هیات داوری، صدور احکام دستگیری و لغو برخی از آنها از سوی دادگاه‌های انگلیسی یا پلیس بین‌الملل (اینترپل) و... وزرای امورخارجه جمهوری اسلامی ایران و آرژانتین در سال ۱۳۹۱ توافقنامه‌ای برای ایجاد یک «کمیسیون حقیقت‌یاب» متشکل از پنج قاضی مستقل امضا کردند و تصمیم خود درباره پیگیری پرونده آمیا به صورت دوجانبه را طی نامه ای به اطلاع دبیرکل اینترپل رساندند.

این گام که به مداخله طرف‌های دیگر در پرونده آمیا پایان می‌داد و تسهیلاتی درباره دریافت شهادت ایرانیان فراهم می‌ساخت، با فشارهای آمریکا همراه شد؛ چرا که واشنگتن هیچگاه از نزدیک شدن روابط کشورهای آمریکای لاتین به تهران خرسند نبود و نمی‌خواست حضور چنین رقیبی را در حیاط خلوت خود تحمل کند.

این توافق که با پشتیبانی خانم کرشنر به تصویب مجالس سنا و کنگره نیز رسید، ناراضیان دیگری مانند نیسمان، سران دو تشکل یهودی آرژانتین و رژیم صهیونیستی داشت.

شاید به همین دلیل چندان تعجب‌برانگیز نبود که بیست‌وهفتم اردیبهشت‌ماه امسال قوه قضاییه آرژانتین این توافق را غیرقانونی اعلام کرد و از دولت خواست بر پایه این توافق هیچ اقدامی انجام ندهد.

البته سخنان دوم مهرماه رییس جمهوری آرژانتین در سازمان ملل متحد تاییدی بر فشارها بود: در سال ۲۰۱۲ میلادی (۱۳۹۱ خورشیدی) یک مقام بلندپایه ایرانی دیداری دوجانبه را پیشنهاد کرد و پس از آنکه یک سال بعد یادداشت تفاهمی امضا شد تا شهروندان ایرانی بتوانند پیش از تشکیل دادگاه شهادت دهند، (از سوی آمریکا) به همکاری با ایرانیان متهم شدیم... اما با شگفتی تمام، آگاهی یافتیم وزیر امورخارجه آمریکا در هتل آمریکایی «والدورف آستوریا» به دیدار مقام بلندپایه‌ای از ایران رفت تا درباره گروه «داعش» سخن بگوید. می‌بینیم که قدرت‌های بزرگ براحتی هر چه تمام‌تر، مفهوم دوست و دشمن را تغییر می‌دهند.

شبکه «الجدید» لبنان ششم مهرماه به نقل از فرناندز نوشت: ما برای برقراری گفت‌وگو با ایران و ایجاد روابطی نوین با این کشور تلاش کردیم؛ در این زمان بود که اسراییل هجمه خود علیه ما را آغاز کرد.

وی همچنین گفت: تحقیقات دولت آرژانتین، بی‌گناهی ایران در این بمبگذاری را نشان می‌دهد.
پس از آن بود که نیسمان موضوع آمیا را با اتهام‌زنی به فرناندز و تیمرمن درباره «مذاکرات مخفیانه از راه های غیردیپلماتیک در سال ۱۳۹۱ برای پنهان کردن نقش ایران» به طور جدی پیگیری کرد و از «آریل لیخو» قاضی پرونده، خواست از فرناندز و تیمرمن بازجویی کند.

با این همه، بیست و هشتم دی‌ماه یک روز پیش از ادای شهادت در کنگره آرژانتین، جسد نیسمان در خانه‌اش پیدا شد که یک گلوله به سر او شلیک شده بود. بیست و چهارم بهمن‌ماه نیز جانشین نیسمان در دادستانی، علیه کرشنر و تیمرمن اعلام اتهام کرد.

رئیس‌جمهور آرژانتین سازمان ملل را منفجر کرد!
ایران در انفجارهای بوئنوس‌آیرس دخالت نداشت/ دفاع از حزب‌الله لبنان و افشای همدستی غرب با داعش

* آمیا و گفت و گوهای هسته ای

در چنین شرایطی است که تیمرمن به همتای آمریکایی خود نامه می‌نویسد و از او می‌خواهد موضوع آمیا را در نشست های گروه ۱+۵ با جمهوری اسلامی ایران مطرح کند؛ نشست‌هایی که این آخرها به اعتراف مقام‌های آمریکایی مانند «باب کورکر» رییس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، «به گفت و گوی دوجانبه ایران و آمریکا تبدیل شده است».

به نظر می رسد آنچه تیمرمن و به طور کلی دولت آرژانتین را به سوی اتخاذ چنین تصمیمی رهنمون ساخته، افزایش فشارهای داخلی و حتی خارجی به دلیل پیچیدگی‌های پرونده آمیا است؛ کما اینکه چند روز پس از کشته شدن نیسمان، رییس جمهوری آرژانتین دستور داد اطلاعات پنهانی این پرونده آشکار شود.

پنجم بهمن رهبران «اتحادیه مدنی رادیکال» که مخالف دولت هستند، در نامه‌ای به رییس جمهوری از او خواستند توافق با ایران را لغو کند. در همان روز، دستگاه قضایی اروگوئه که یکی از هفت کشور همکار با دادستانی آرژانتین است، شکایت نیسمان علیه ایران را ناوارد دانست و پرونده را بست.

گرچه مخالفان، دولت را مسئول قتل نیسمان برمی‌شمارند اما دولت، شماری از همکاران پیشین سازمان امنیت را به دست داشتن در این رخداد متهم می‌کند. البته، برخی دیگر آن را در راستای جنجال‌آفرینی و دسیسه تازه رژیم صهیونیستی برای درگیر کردن بخشی از نیروی دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در برهه کنونی می‌بینند.

روشن است عوامل داخلی و خارجی بسیاری دست به دست هم داده‌اند تا آرژانتین را از زمره کشورهایی بیرون بیاورند که به دنبال تقویت روابط و بازسازی مناسبات با جمهوری اسلامی ایران هستند.

این، در شرایطی رخ می دهد که اوضاع در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا آنچنان به هم ریخته که رشته آن از دست گردانندگان پیشین آن مانند آمریکا، عربستان و ترکیه درآمده است. در چنین اوضاعی، بسیاری از کارشناسان سیاسی و حتی مقام‌های آمریکایی همکاری جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با گروه‌های تندرو مانند داعش را بسیار موثر دانسته‌اند و از مذاکره‌کنندگان خود خواسته‌اند این موضوع را در مذاکرات هسته ای گروه ۱+۵ با تهران بگنجانند.

گرچه واشنگتن در ادامه سیاست‌های اعلامی و به منظور حفظ وجهه خود میان همپیمانان غربی و منطقه‌ای چندین بار ادعا کرد در این زمینه هیچ صحبتی با تهران نمی‌کند اما همانگونه که رهبر معظم انقلاب نیز شهریورماه اشاره کردند، آمریکا این موضوع را از مجاری گوناگون بویژه طی گفت‌وگوهای هسته‌ای مطرح کرده بود اما هیات مذاکره‌کننده دست رد به سینه آن زده بود.

دلیل این امر نیز روشن است. تهران به گفت‌وگوهای خود با گروه ۱+۵ فقط در حوزه هسته‌ای می‌پردازد و مسائل دیگر- حتی موضوع امنیتی مهمی مانند داعش- را در این نشست‌ها دخالت نمی‌دهد. در چنین شرایطی، تصور اینکه حتی اندکی امید برای به سرانجام رسیدن پرونده آمیا در حاشیه نشست‌های هسته‌ای وجود داشته باشد، دور از ذهن است.

البته قابل درک است درخواست آرژانتین از آمریکا، شاید نوعی اقدام برای همسونمایی خود با واشنگتن و تلطیف فضای داخلی و خارجی باشد.

با این همه دو دهه گفت‌وگو با تهران باید به بوئنوس‌آیرس نشان داده باشد نباید تحت تاثیر فشارهای رژیم صهیونیستی و همپیمانان داخلی و خارجی این رژیم قرار گیرد و تنها راه پایان بخشیدن به این پرونده که ممکن است حتی رییس جمهوری را در صورت پایان یافتن مصونیت سیاسی در صورت رای نیاوردن در انتخابات سال آینده به دادگاه بکشاند، همکاری نزدیک به تهران است نه متوسل شدن به حربه‌های تبلیغاتی و البته بی‌نتیجه.