تفاوت دیدگاه رهبرانقلاب نسبت به انتخاب ولی فقیه در مقایسه با دیگر بزرگان

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- محمد سعید احدیان- یک نکته از سخنان رهبر معظم انقلاب در مراسم سالگرد حضرت امام(ره) در مرقد، تاکید براین مساله بود که رهبر توسط مردم با واسطه «انتخاب» می شوند. آنجا که فرمودند: «گردش کار در این نظام به‌وسیله‌ى مردم‌سالارى است؛ یعنى آحاد مردم نماینده‌ى مجلس را انتخاب میکنند، رئیس‌جمهور را انتخاب میکنند، وزرا را با واسطه انتخاب میکنند، خبرگان را انتخاب میکنند، رهبرى را با واسطه انتخاب میکنند؛ کار، دست مردم است؛ این، پایه‌ى اصلى حرکت امام بزرگوار است.»

کسانی که با بحث های مبانی ولایت فقیه آشنا هستند می دانند که استفاده از واژه «انتخاب» دارای بار مفهومی بسیار زیادی است که به مبانی فکری ولایت فقیه برمی گردد. البته ایشان بازهم از این کلمه استفاده کرده بودند اما تکرار مجدد آن ها وقتی این مساله را در فضای تدبیر امور توسط مردم ذکر کردند شاید دیگر جای توجیه وجود نداشته باشد که ایشان معتقد به شکلی از نظریه «انتخاب» ولی فقیه هستند نه نظریه «انتصاب».

در این نگاه ولایت فقیه در نگاهی عام منصوب الهی است و مشروعیتش را از خدا می گیرد و در مصداق ولی فقیه از میان کسانی که صلاحیت های این منصب الهی را دارند با واسطه توسط مردم انتخاب می شوند. به عبارت دیگر شاید بشود گفت در این نگاه مشروعیت ولی فقیه هم الهی است و هم مردمی (دقت شود این نظریه با نظریه ای که معتقد است ولی فقیه بدون نصب الهی توسط مردم انتخاب می شود خیلی متفاوت است که در این نگاه مشروعیت مردمی است)

در نظریه انتصاب که بیشتر علمای امروزی از جمله آیت الله جوادی آملی آن را قبول دارند و مطالعات کارشناسی نشان می دهد که نظریه دقیقتری است، مصداق ولی فقیه نیز در فردی متعین است اما خبرگان او را انتخاب نمی کنند بلکه تشخیص می دهند که او چه کسی است. در این نگاه مشروعیت ولی فقیه، الهی است و برای امکان اعمال ولایت، نیاز به مقبولیت مردمی دارد.