به گزارش پارس به نقل از تسنیم، حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور هم اکنون در حال سخنرانی در چهاردهمین جشنواره ملی تجلیل از برگزیدگان حوزه پژوهش و فناوری است؛ مهمترین محورهای سخنان رئیس جمهور به شرح ذیل است:

توسعه دانش در سایه پژوهش است، گر چه خود پژوهش در سایه دانش امکانپذیر است و متولد می شود. بنابراین، هم علت است و هم معلول.

هم پژوهش می تواند علم را شکوفا کند و هم می تواند به توسعه علم و حتی اموزش بیانجامد. البته پژوهش نیاز به محیط مساعد دارد و این محیط، آغازش آزادی آکادمیک است. این محیط مهمترین اصلش، بردباری و سعی صدر است و نمی توان به پژوهشی متقن دست یافت مگر انکه پژوهشگر خلاق باشد و خلاقیت فقط در سایه آزادی امکانپذیر خواهد بود.

ما باید در سایه بردباری و تساهل، زمینه را برای شکوفایی استعداد اندیشمندان، محققان و پژوهشگران آماده کنیم.

از آن طرف هم، نتیجه پژوهش نیز نیاز به بردباری جامعه دارد و ممکن است محققی به پژوهشی برسد که خوشایند این و آن نباشد اما اگر به وقاع در چارچوب اصول در مسیر تحقیق به یافته ای رسیده است، آن یافته محصول پژوهش است.

پژوهش مقدس است و محصول آن نیز باید مورد احترام همگان باشد.

اگر کشور می خواد در مسیر پیشرفت قرار گیرد، زمینه این پیشرفت محیط امن و آزاد برای پژوهشگران است. اینکه ایران توانست به تمدن بزرگ دست یابد، از ترجمه کتب دیگران، کار علمی را آغاز کرد اما هرگز به ترجمه اکتفا نکرد و در سایه آن ترجمه انچنان به خلاقیت پرداخت که ظرف چند قرن، کتب ایرانیان مورد استقبال دیگران برای ترجمه قرار گرفت و این سیر اندیشه ای است که مطلوب جامعه ایرانی و اسلامی است.

افتخار ما این است که در دانشگاه همانقدر که به دروس دانشگاهی و واحدهای درسی اهمیت می دهیم، به رساله ها نیز اهمیت بدهیم. رساله های کارشناسی ارشد و دکتری باید جایگاه خود را بیابد و هر انچه لازم است برای تشویق دانشجویان و برای تدوین رساله ای که نه بخشی از نمره ای که مدرک او را پر کند بلکه بخشی از نیاز جامعه ما را پاسخگو باشد.

مقصد عالی پژوهش پاسخگویی به نیازها و مطالبات به حق مردم است نه یک حزب و گروه خاص. من از اینکه در گوشه ای ببینم برخی از تحقیقات برای پاسخ به مطالبات یک گروه خاص به انجام می رسد، برایم خوشحال کننده نیست. آنگاه که پژوهش و تحقیق ما به نیازها و مطالبات مردم و به بهبود کیفیت زندگی جامعه و بشر منتهی شود، آن پژوهش برای ما ارزشمند است.

البته در هر جامعه ای، پژوهش در سلسله مراتب ارزش ها و در چارچوب ارزش ها باید دیده شود.

به من اعتراض نکنید که پژوهش باید دستش باز باشد و کاری به ارزش ها ندارد. اگر پژوهشی خدایی ناکرده به آسانی دسترسی آسان مردم به مواد مخدر منتهی شود، آیا به نظر شما آن پژوهش قابل احترم است؟

ما در کشوری زندگی می کنیم که فتوای مقام معظم رهبری تولید نگهداری و استفاده از آن، حرام است آیا پژوهشی که منتهی به دستیابی به این سلاح شود، قابل احترم و قابل قبول است؟ نه تنها از لحاظ عقلانی و منافع ملی کشور ما به دنبال سلاح کشتار جمعی نبوده و نیست بلکه از دیدگاه باورهای دینی و ملی، این کشور به دنبال این سلاح ها نیست و آن را جزو منافع ملی و دکترین دفاعی خود نمی داند.

منابع ما در پژوهش کم یاب است، ما دنبال منابع آسان و ارزان نیستیم.

ما از لحاظ منابع آب، در مشکل منابع آب هستیم و تراز آبی کشور ما به شدت منفی است. ما نیاز داریم به تحقیقات و پژوهشی که به فناوری و مصرف کم آب منتهی شود.

نیازمند تحقیقی هستیم که به شدت آلودگی ها را کاهش دهد. امروز شهرهای بزرگ ما دچار آلودگی هواست و این جزو نیازهای حیاتی جامعه ماست. نیاز به محیط، هوا و سرزمین سلام برای زیست و ادامه حیاط داریم. امروز ریزگردها مشکل ماست.

دولت یکی از برنامه هایش در بخش پژوهش آن است که تقاضا را زیاد کند. پژوهش یک عرضه است و این عرضه زمانی ارزشمند می شود که برای او تقاضا وجود داشته باشد و این تقاضا باید از سوی بخش خصوصی افزایش یابد.

پژوهش اول به فناوری و بعد به جامعه اتصال می یابد. یک پژوهش هم باید انجام دهیم که چطور تقاضا را در بخش پژوهش بالا بببریم. دولت مصمم است که این تقاضا را بالا ببرد البته این مردم هستند که باید دولت را مجبور کنند. دولت پاسخگو ناچار است برای عدم کارآمدی خودش به مردم پاسخ بدهد و برای کارآمد کردن، بنده راهی بجز پژوهش نمی شناسم.

این پژوهش است که باید مدیریت ما را کارآمد کند. امروز در بخش اقتصاد صدها مسئله پیش رو داریم و معمولا بخش دولت به کارشناسان خودش متکی است. گاهش هم برخی از محققان در گوشه و کنار بر او نقد می کنند. این کافی نیست.

ما در بخش های اقتصاد، فرهنگ، مسائل اجتماعی و. . . نیازمند به پژوهشگر آزاد و پژوهش دانشگاه ها و پژوهشکده ها هستیم. دولت باید این تقاضا را بالا ببرد و خود شما پژوهش گران باید این تقاضا را تحریک کنید تا پژوهش در مسیر صحیح و دقیق قرار گیرد.

برخی از تحقیقات هم گران قیمت هستند و هم با مجموعه امکانات و زیربناهای علمی کشور، دستییابی به انها تقریبا بسیار بسیار دشوار است، گفت" تکیه بر جای بزرگان نتوان زد"

شعار ما می توانیم که رهبر انقلاب بر آن تاکید دارند، شعاری است که باید پشت سر آن باشند چرا که ما می توانیم اما این شعار باید در چارچوب برنامه جامع و نقشه جامع پژوهش کشور باشد.

در همین بحث دانش هسته ای از روزی که ما در این زمینه قدم برداشتیم، یعنی سال ۱۳۶۷ که اولین بار بود که ما یک سانتریفیوژ را می دیدیم. یک دستگاه سانتریفیوژ در اخیتار داشتیم.

تا امروز که چیزی حدود ۲۵ سال طول کشیده است، این تحقیق و پژوهش و فناوری قدم به قدم جلو آمده و ما امروز به جاهایی رسیده ایم که شاید آن روز اول برای ما باورکردنی نبود و یا بسیار سخت بود که باور کنیم که به اینجا برسیم.

ما وقتی می خواستیم بحث یو سی اف را دنبال کنیم، عده ای از اساتید دانشگاه پیشه من امدند و گفتند که امکانپذیر نیست ولی شد. همه اینهایی که سخت بود به ظاهر نشدنی بود، امکانپذیر شد.

امروز کشوری هستیم که در حوزه فناوری هسته و مخصوصا غنی سازی به نقطه ای رسیده ایم که رئیس جمهور آمریکا به صراحت می گوید که گرفتن این فناوری از ایران شدنی نیست؛ این افتخار بزرگی برای کشور است که مرحله به مرحله پیشرفت کرده و به قله هایی دست یافته و محصولاتش را بومی سازی کرده که جدایی این فناوری این از ملت" امکانپذیر نیست" .

ما در بخش پژوهش نیاز به نظارت داریم. من به این دلیل بر این نکته تاکید می کنم که خود در سالیان دراز مسئول یک مرکز پژوهشی بوده ام. برخی از منابع مالی به نام پژوهش در گذشته اتلاف شده است.

کلمه خوبی نیست ولی متاسفانه در این وادی مقدس هم گاهی رانت در گذشته وجود داشته و ما باید این رانت ها را از بین برده و به محصول نگاه کنیم. ما در بودجه امسال وقت کافی برای اینگونه امور نداشتیم ولی در سال ها آینده این کار را خواهیم کرد.

به امید موفقیت شما پژوهشگران که آینده ساز هستید، پس به امید آینده.


والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته