هنگام مصرف آنتی بیوتیک ها حتما باید این نکات را رعایت کنید

نکات مصرف آنتی بیوتیک بسیار زیاد است و باید حتما به این نکات توجه کنید زیرا آنتی بیوتیک ها داروهای مهمی برای درمان بیماری های عفونی هستند.در این بخش از پارس نیوز ما شما را با این نکات آشنا میکنیم.

آنتی بیوتیک ها چه هستند ؟

آنتی بیوتیک ها نوعی از داروهای مورد استفاده برای درمان عفونت های باکتریایی محسوب می شوند. آنها از طریق کشتن عفونت یا پیشگیری از گسترش آن عمل می کنند. انواع مختلفی از آنتی بیوتیک ها وجود دارند.

برخی طیف گسترده هستند، به این معنی که برای مقابله با دامنه وسیعی از باکتری های بیماری‌زا کارایی دارند. نمونه های دیگر گونه های خاصی از باکتری ها را می کشند. آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت های جدی بسیار مهم و کارآمد هستند. با این وجود، مصرف این داروها ممکن است با برخی عوارض جانبی منفی همراه باشد.

به عنوان مثال، استفاده بیش از حد آنتی بیوتیک می تواند به کبد انسان آسیب وارد کند. نتایج یک مطالعه نشان داده است که آنتی بیوتیک ها در میان شایع‌ترین داروهایی قرار دارند که موجب آسیب کبدی می شوند.

آنتی بیوتیک ها ممکن است اثرات منفی روی تریلیون ها باکتری و میکروبی که در روده های شما زندگی می کنند، داشته باشند. این باکتری ها در مجموع به عنوان میکروبیوتا روده شناخته می شوند.

افزون بر کشتن باکتری های بیماری‌زا، آنتی بیوتیک ها ممکن است موجب مرگ باکتری های خوب و سالم نیز شوند. مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک می توانند به طور قابل توجهی مقدار و انواع باکتری های میکروبیوتا روده را، به ویژه در سال های اول زندگی، تغییر دهد. در حقیقت، تنها مصرف یک هفته آنتی بیوتیک می تواند آرایش میکروبیوتا روده را برای یک سال تغییر دهد.

برخی مطالعات نشان داده اند که تغییرات در میکروبیوتا روده به واسطه مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک در سال های آغازین زندگی حتی ممکن است خطر افزایش وزن و چاقی را افزایش دهد. افزون بر این، مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک می تواند مقاومت به آنتی بیوتیک را موجب شود، که در این شرایط دارو در کشتن باکتری های بیماری‌زا ناتوان است.

در نهایت، با تغییر انواع باکتری های ساکن روده، آنتی بیوتیک ها می توانند موجب عوارض جانبی روده ای از جمله ابتلا به اسهال شوند.

همچنین در پارس نیوز بخوانید : چه زمان‌هایی واقعاً به آنتی‌بیوتیک نیاز دارید ؟

عوارض جانبی رایج آنتی بیوتیک ها

دیو واکر: اگرچه بیشتر افراد از مصرف آنتی بیوتیکها عوارض جانبی خاصی مشاهده نمیکنند ، اما برخی مطالعات نشان داده اند تا 20٪ از بیماران متوجه برخی عوارض جانبی خواهند شد. شدت این عوارض جانبی بسیار متفاوت است. این عوارض می تواند از ناراحتی خفیف معده ، تهوع ، گرفتگی شکم ، خارش ، بثورات یا تب خفیف تا استفراغ یا اسهال آبکی متفاوت باشد.

عوارض شدیدتر ممکن است شامل کهیر ، ورم لبها ، صورت ، زبان یا گلو، مشکل در تنفس؛ حساسیت به نور؛ عفونت های مخمر دهان یا واژن و حتی تغییر رنگ دندانها در کودکان یا نوجوانان باشد. چند آنتی بیوتیک می تواند باعث اثر بر سیستم عصبی مرکزی از جمله سرگیجه ، سردرد یا بی خوابی شود. عوارض شدیدتر آن ممکن است شامل آسیب به بافت عضله ، تاندون ها و مفاصل باشد.

نکات مصرف آنتی بیوتیک

از نکات مصرف آنتی بیوتیک : بعد از خوردن آنتی بیوتیک دراز نکشید

پیش از این هم گفتیم که پس از مصرف داروها بهتر است تا 30 دقیقه به حالت دراز کش قرار نگیرید، که این نکته در مورد آنتی بیوتیک ها هم صدق می کند.

از نکات مصرف آنتی بیوتیک : آنتی بیوتیک را سر ساعت بخورید

برنامه‌ریزی کنید که آنتی‌بیوتیک‌هایتان را تقریباً در یک زمان معین در روز مصرف کنید. برنامه‌ریزی آنها را قبل یا بعد از غذا در نظر بگیرید تا بتوانید به خاطر بسپارید.

از نکات مصرف آنتی بیوتیک : آنتی بیوتیک فراموش شده را نخورید

اگر آنتی بیوتیک را فراموش کردیم، نوبت بعدی را دوبرابر نکرده و باید به محض یادآوری آن را مصرف کنیم.

آنتی بیوتیک ها را با شیر یا آب میوه مصرف نکنید

دستورالعمل های مربوط به آنتی بیوتیک ها اغلب به شما توصیه می کنند که هر دوز را با آب مصرف کنید و در مورد مصرف لبنیات و آب میوه هشدار می دهند. این محصولات می توانند با آنتی بیوتیک ها تداخل داشته باشند و بر نحوه جذب بدن شما تأثیر بگذارند. در خوردن آب گریپ فروت و مرکبات قبل و بعد از مصرف آنتی بیوتیک، احتیاط کنید و حداقل سه ساعت پس از مصرف نسخه لبنیات مصرف نکنید.

از نکات مصرف آنتی بیوتیک : نباید الکل بنوشید

نوشیدن الکل هنگام مصرف داروها می تواند اثر آنها را کاهش داده و خطر عوارض جانبی از جمله حالت تهوع و آسیب کبدی را افزایش دهد. به علاوه، الکل می تواند در میزان خواب فرد اختلال ایجاد کند و این می تواند روند بهبودی را کند نماید. با پزشک خود درمورد اینکه چه مدت پس از مصرف آنتی بیوتیک باید از نوشیدن الکل اجتناب کنید، صحبت نمایید. در بعضی موارد تا 72 ساعت پس از مصرف آنتی بیوتیک، نباید الکل بنوشید.

از نکات مصرف آنتی بیوتیک : کمی از نور خورشید دوری کنید

آنتی بیوتیک ها این پتانسیل را دارند که حساسیت شما به نور را افزایش دهند، پس درصورتی که دوره مصرف آنتی بیوتیک دارید، زمان خود را در خارج از منزل محدود کنید، به خصوص زمانی که خورشید مستقیماً بالای سر شما قرار دارد و تابش آن قوی تر هستند.

از نکات مصرف آنتی بیوتیک : عوارض جانبی را جدی بگیرید

هر دارویی دارای پتانسیل عوارض جانبی است و عوارض جانبی رایج آنتی بیوتیک ها تهوع، استفراغ، اسهال، تب و عفونت های قارچی است. اگر هر یک از این عوارض جانبی را تجربه کردید، به پزشک خود اطلاع دهید.

آنتی بیوتیک را بیشتر از اندازه نسخه مصرف نکنید

آنتی بیوتیک ها را باید تا زمانی که پزشک تجویز کرده است مصرف کرد. در واقع آنها را دقیقاً همانطور که پزشک به شما می گوید و برای شما تجویز شده است مصرف کنید. وقتی علائم بیماری فروکش می کند، به این معنی نیست که همه باکتری ها از بین رفته اند، باکتری های باقی مانده ممکن است باعث شروع مجدد بیماری شوند.

از نکات مصرف آنتی بیوتیک : آنتی بیوتیک را همراه با هر دارویی مصرف نکنید

از آنجایی که آنتی بیوتیک ها می توانند با سایر داروها تداخل داشته باشند، مهم است که در صورت مصرف داروهای دیگر به پزشک خود اطلاع دهید. به عنوان مثال، آنتی بیوتیک ها ممکن است با برخی از رقیق کننده های خون و آنتی اسیدها تداخل داشته باشند. برخی از آنتی بیوتیک ها می توانند اثربخشی قرص های ضد بارداری را نیز کاهش دهند.

از نکات مصرف آنتی بیوتیک : حین و پس از درمان با آنتی بیوتیک پروبیوتیک مصرف کنید 

مصرف آنتی بیوتیک می تواند موجب تغییر در میکروبیوتا روده شود، که احتمال ابتلا به اسهال مرتبط با مصرف آنتی بیوتیک، به ویژه در کودکان، را افزایش می دهد. خوشبختانه، چندین مطالعه نشان داده اند که مصرف پروبیوتیک ها، باکتری های خوب، می تواند خطر ابتلا به اسهال مرتبط با مصرف آنتی بیوتیک را کاهش دهد.

با این وجود، پروبیوتیک های دریافتی به طور معمول خود باکتری هستند و مصرف همزمان آنها با آنتی بیوتیک می تواند موجب مرگ این باکتری های مفید نیز شود. از این رو، چند ساعت فاصله بین مصرف پروبیوتیک ها و آنتی بیوتیک ها اهمیت دارد. پروبیوتیک ها باید پس از دوره درمان با آنتی بیوتیک ها نیز مصرف شوند تا بازیابی برخی باکتری های سالم در روده ها که ممکن است طی دوره درمان کشته شده باشند، صورت بگیرد.

اگر پس از دوره استفاده از آنتی بیوتیک ها قصد مصرف پروبیوتیک ها را دارید بهتر است گزینه هایی که حاوی ترکیبی از گونه های مختلف پروبیوتیک ها هستند را انتخاب کنید.

از نکات مصرف آنتی بیوتیک : غذاهای تخمیر شده مصرف کنید 

برخی مواد غذایی می توانند به احیای میکروبیوتا روده پس از آسیب ناشی از مصرف آنتی بیوتیک ها کمک کنند. غذاهای تخمیر شده به واسطه فعالیت میکروب ها شکل می گیرند، که از آن جمله می توان به ماست، پنیر، کلم ترش، کامبوچا، کیمچی و غیره اشاره کرد. آنها حاوی تعدادی از گونه های باکتری سالم، مانند لاکتوباسیل، هستند که می تواند به احیای میکروبیوتا روده و بازگشت آن به وضعیت سالم پس از مصرف آنتی بیوتیک ها کمک کند.

مطالعات نشان داده اند، افرادی که ماست یا شیر تخمیر شده مصرف می کنند از مقدار لاکتوباسیل بیشتر و باکتری های بیماری‌زای کمتر در روده های خود برخوردار هستند.

کیمچی و شیر سویا دارای اثرات مفید مشابه هستند و می توانند به افزایش باکتری های خوب در روده کمک کنند. از این رو، مصرف غذاهای تخمیر شده ممکن است به بهبود سلامت روده پس از مصرف آنتی بیوتیک ها کمک کند.

مطالعات دیگر نیز نشان داده اند که غذاهای تخمیر شده ممکن است طی دوره درمان با آنتی بیوتیک ها نیز مفید باشند. برخی از این مطالعات نشان داده اند که مصرف ماست معمولی یا حاوی پروبیوتیک می تواند ابتلا به اسهال را در افرادی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند، کاهش دهد.

از نکات مصرف آنتی بیوتیک : غذاهایی با محتوای بالای فیبر مصرف کنید 

فیبر توسط بدن قابل گوارش نیست، اما باکتری های روده توانایی انجام این کار را دارند، که به رشد آنها کمک می کند. در نتیجه، فیبر ممکن است به احیای باکتری های سالم روده پس از دوره درمان با آنتی بیوتیک ها کمک کند.

از مواد غذایی با محتوای فیبر بالا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• غلات کامل
• مغزهای خوراکی
• دانه ها
• لوبیاها
• عدس
• توت ها
• بروکلی
• نخودها
• موز
• آرتیشو

مطالعات نشان داده اند که مواد غذایی حاوی فیبر غذایی نه تنها رشد باکتری های سالم را در روده تحریک می کنند، بلکه ممکن است رشد برخی باکتری های مضر را نیز کاهش دهند. با این وجود، فیبر غذایی می تواند سرعت تخلیه معده را کاهش دهد. این شرایط می تواند سرعت جذب داروها را کاهش دهد.

بر همین اساس، طی دوره درمان با آنتی بیوتیک ها بهتر است به طور موقت از مصرف مواد غذایی حاوی فیبر بالا پرهیز کنید و پس از تکمیل درمان روی مصرف این مواد غذایی متمرکز شوید.

غذاهای پریبیوتیک مصرف کنید

برخلاف پروبیوتیک ها، که میکروب های زنده هستند، پریبیوتیک ها غذاهایی هستند که باکتری های خوب در روده از آنها تغذیه می کنند. بسیاری از مواد غذایی با محتوای فیبر بالا پریبیوتیک هستند. فیبر توسط باکتری های سالم روده گوارش و تخمیر می شود، که امکان رشد را برای آنها فراهم می کند. با این وجود، برخی غذاهای دیگر فیبر بالایی ندارند، اما به واسطه کمک به رشد باکتری های سالم، مانند بیفیدوباکتری، به عنوان پریبیوتیک عمل می کنند.

به عنوان مثال، کاکائو دارای پلی فنول های آنتی اکسیدانی است، که اثرات پریبیوتیکی مفید برای میکروبیوتا روده دارند. چندین مطالعه نشان داده اند که پلی فنول های کاکائو جمعیت بیفیدوباکتری و لاکتوباسیل را در روده افزایش داده و برخی باکتری های مضر، مانند کلوستریدیا، را کاهش می دهند.

از این رو، مصرف غذاهای پریبیوتیک پس از دوره درمان با آنتی بیوتیک ممکن است به رشد باکتری های خوب روده که به واسطه آنتی بیوتیک آسیب دیده اند، کمک کند.

از مصرف غذاهایی که اثر آنتی بیوتیک ها را کاهش می دهند، پرهیز کنید 

در شرایطی که غذاهای بسیاری حین و پس از مصرف آنتی بیوتیک ها مفید هستند، برخی مواد غذایی نیز نباید مورد استفاده قرار بگیرند. به عنوان مثال، مطالعات نشان داده اند که مصرف گریپ فروت و آب گریپ فروت طی دوره مصرف برخی داروها، از جمله آنتی بیوتیک ها، می تواند مضر باشد.

آب گریپ فروت و بسیاری از داروها توسط یک آنزیم به نام سیتوکروم P450 تجزیه می شوند. مصرف گریپ فروت در شرایطی که آنتی بیوتیک نیز مصرف می کنید، می تواند از تجزیه درست دارو توسط بدن جلوگیری کند.

غذاهای تکمیل شده با کلسیم ممکن است بر جذب آنتی بیوتیک تاثیرگذار باشند. مطالعات نشان داده اند که غذاهای تکمیل شده با کلسیم می توانند جذب آنتی بیوتیک های مختلف، از جمله سیپروفلوکساسین و گتیفلوکساسین، را کاهش دهند.

با این وجود، مطالعات دیگر نشان داده اند که غذاهای حاوی کلسیم، مانند ماست، دارای اثر مهارکنندگی مشابه نیستند. هنگام مصرف آنتی بیوتیک ها ممکن است تنها باید از غذاهای تکمیل شده با دوزهای بالای کلسیم پرهیز کرد.

نگرانی های خود را از پزشکتان مخفی نکنید

آیا نگران هستید که آنتی بیوتیک ها معده شما را ناراحت کنند یا عوارض جانبی دیگری ایجاد نمایند؟ با دکتر خود در مورد نگرانی هایتان صحبت کنید. هر دارویی احتمال بروز عوارض جانبی را دارد. بیشتر داروها ازجمله آنتی بیوتیک ها عوارضی مانند حالت تهوع، استفراغ، اسهال، تب و عفونت های قارچی را دارند. اگر هر یک از این عوارض مذکور را تجربه کردید، پزشک را در جریان بگذارید. هنگام مشاهده ی علائم شدیدتر مانند آنافیلاکسی، با اورژانس تماس بگیرید و سریعاً به دنبال درمان پزشکی باشید.

بایدهای مصرف آنتی بیوتیک

• آنتی‌بیوتیک‌ ها را با آب زیاد مصرف کنید. آب به کاهش عوارض جانبی آنتی‌بیوتیک‌ها کمک می‌کند (بعضی از داروها می‌توانند باعث درد معده شوند). همچنین آب به بدن کمک می‌کند آنتی‌بیوتیک‌ ها را بهتر جذب کند و احتمال بروز عوارض کبدی را کاهش می‌دهد.
• هر سؤالی دارید از پزشک خود بپرسید. در صورت بروز هرگونه نگرانی یا سؤال در مورد آنتی‌بیوتیک‌هایی که پزشک برایتان تجویز کرده است، حتماً این موارد را با پزشک خود در میان بگذارید. ممکن است بخواهید بدانید که چرا باید آنتی‌بیوتیک مصرف کنید، عوارض جانبی آن و راه صحیح مصرف آن چیست و غیره.
• درصورتی‌که آنتی‌بیوتیک به‌صورت مخلوط در مایع است، آن را به‌خوبی تکان دهید. اگر آنتی‌بیوتیک برای کودکی تجویز شده باشد، احتمال آن وجود دارد که به‌صورت مخلوط در مایع باشد و همیشه باید آن را به‌خوبی تکان داد تا به میزان مساوی از آن در هر نوبت مصرف شود. در غیر این صورت ممکن است در دوره‌ای اولیه مصرفی، آنتی‌بیوتیک بسیار کمی وجود داشته باشد و در نوبت‌های بعدی، میزان آنتی‌بیوتیک موجود در دوز مصرفی زیاد باشد.
• مراقب علائم آلرژی حاصل از مصرف آنتی‌بیوتیک باشید. برخی افراد نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های خاص حساسیت شدیدی دارند و بسیار مهم است که مراقب علائم احتمالی آلرژی باشند. توجه به این مسئله درصورتی‌که اولین بار است آنتی‌بیوتیک خاصی برای شما تجویز شده، اهمیت ویژه‌ای دارد. در بیشتر موارد، علائم آلرژی حاصل از مصرف آنتی‌بیوتیک تا یک ساعت پس از مصرف دارو بروز پیدا می‌کند. 

علائم آلرژی به آنتی‌بیوتیک‌

• بثورات یا کهیر
• تب
• خارش
• تورم
• تنگی نفس
• آبریزش بینی
• درد شکمی
• خارش و آبریزش چشم
• تهوع و استفراغ
• مدفوع خونی
• اسهال

هرگاه متوجه عارضه و واکنش آلرژیک شدید، بی‌درنگ با پزشک خود تماس بگیرید. آنتی‌بیوتیک‌ها در بعضی موارد داروی حیاتی و ضروری هستند و می‌توانند به خلاص شدن سریع از شر عفونت‌های باکتریایی کمک کنند. با این‌حال، بسیار مهم است که هنگام مصرف آن‌ها محتاط باشید و به این بایدها و نبایدها توجه کنید.