چاقی؛ از علل ابتلا تا راه های درمان

پوپک اسدی فوق تخصص بیماری‌های غدد و متابولیسم گفت: چاقی یک نوع بیماری مزمن است که در سال‌های اخیر روند رو به رشد داشته و ازسال ۱۹۷۵ تا کنون حدودا سه برابر شده است.

اسدی افزود: در تعریف چاقی باید گفت وقتی BMI (شاخص توده بدنی که ازنسبت وزن، به مجذور قد، حاصل می‌شود) بالای ۲۵ باشد بیمار دچار اضافه وزن است. BMI بزرگتر مساوی ۳۰، نیز نشانگر چاقی است.

او گفت: شدت چاقی را می‌توان در سه نوع طبقه بندی کرد: نوع یک، وقتی BMI، بین ۳۰ تا ۳۴.۹ باشد. نوع دو، وقتی BMI بین ۳۵ تا ۳۹.۹ و نوع سه وقتی BMI بزرگتر مساوی ۴۰ باشد به آن چاقی شدید یا چاقی مرضی می‌گویند.

اسدی بیان کرد: از جمله علل چاقی، ارث، ژنتیک و محیط است. جهش‌های ژنتیکی که باعث چاقی می‌شوند اغلب متعدد هستند، نمونه‌ای از علل ژنتیکی چاقی، سندروم بارت بیدل است که همراهی چاقی با کاهش عملکرد جنسی، عقب ماندگی ذهنی، آسیب شبکیه و ابنورمالیتی در انگشتان و کلیه را به همراه دارد و یا سندروم پرادر ویلی که همراهی چاقی با ضعف عضلانی در شیرخواران، نقایص شناختی، رفتار‌های غیرطبیعی، کوتاهی قد و اختلال در عملکرد جنسی را به دنبال دارد.

این فوق تخصص بیماری‌های غدد و متابولیسم گفت: عوامل محیطی چاقی، اختلال در سبک زندگی، که شامل کاهش تحرک و رژیم غذایی نامناسب است. بیماری‌های غدد درون درون ریزشامل تیروئید، یا کوشینگ و یا مصرف برخی از دارو‌ها مانند دارو‌های درمان دیابت یا درمان اختلالات روانی و یا برخی از دارو‌های ضدالتهاب نیز از دیگر عوامل محیطی چاقی به شمار می آید.

اسدی در مورد عوارض چاقی گفت:  افزایش چربی در بدن باعث ایجاد سندروم متابولیک و عوارض ناشی از آن شامل؛ سندروم قلبی متابولیک، دیابت نوع دو، فشارخون، چربی خون، سکته مغزی، آرتروز، وقفه تنفسی در خواب، کبد چرب، عوارض گوارشی مثل ریفلاکس معده، مشکلات تنفسی و افزایش احتمال ابتلا به سرطان‌هایی مثل سرطان دیواره رحم، پستان، روده و همچنین ایجاد اختلال در قاعدگی و باروری می‌شود.

این فوق تخصص بیماری‌های غدد و متابولیسم در مورد راه های درمان چاقی گفت: تعدیل و تصحیح شیوه زندگی، شامل اصلاح رژیم غذایی و مداومت بر ورزش، تعدیل رفتاری، مداخلات دارویی و در نهایت جراحی از اصلی ترین راهکارهای درمان چاقی است.

اسدی افزود: برای دریافت رژیم غذایی باید تحت نظر کارشناس،  روزانه، ۲۵۰ تا ۵۰۰ کالری کاهش پیدا کند و چربی اشباع به زیر ۷ درصد برسد. استفاده از غذا‌های حاوی فیبر قابل حل مثل میوه و سبزی تازه در وعده‌های غذایی، مداومت بر فعالیت فیزیکی یعنی انجام ورزش ۶۰ تا ۹۰ دقیقه در روز یا ۱۵۰ تا ۱۷۰ دقیقه در هفته با شدت متوسط نیز از عوامل مهم کمک به درمان چاقی است.

او گفت: در صورتی که BMI بالای ۲۷ با بیماری زمینه‌ای یا BMI  در حالت عادی، بالای ۳۰ باشد، قدم بعد درمان دارویی است و فقط چند دارو برای چاقی مثل ارلیستات و لیراگلوتاید قابل قبول است.

اسدی بیان کرد: در صورتی که BMI بزرگتر مساوی ۴۰ و یا بزرگتر مساوی ۳۵ به همراه دیابت بود، درمان شامل جراحی‌هایی مثل بای پس، اسلیو و ... که باعث کاهش جذب یا سوء جذب می‌شوند. جراحی ابدومینوپلاستی فقط در تغییر ظاهر بیمار نقش دارد، چون چربی زیر جلدی را کم می کند و تاثیری در کاهش چربی احشایی که عامل سندروم متابولیک است، ندارد.