روشی ساده و ارزان برای آرامش اعصاب

امروزه بازی‌های رایانه‌ای نقش مهمی در زندگی کودکان و نوجوانان پیدا کرده‌اند و 97 درصد آن‌ها حداقل یک ساعت در روز مشغول چنین بازی‌های هستند.

اگرچه اکثر تحقیقات روان شناسان در مورد تأثیرات بازی‌های رایانه ای بر جنبه منفی آن‌ها همچون آسیب‌های احتمالی مربوط به خشونت، اعتیاد و افسردگی تمرکز داشته‌اند، ولی توجه به مزایای بالقوه آن ها هم تا حد زیادی مهم است، زیرا ماهیت این بازی‌ها در دهه گذشته به طرز چشمگیری تغییر کرده و به‌طور فزاینده‌ای پیچیده، متنوع، واقع‌بینانه، اجتماعی و کاربردی شده اند.

به گفته محققان، برخی از مکانیسم‌های تأثیرگذار در ادغام بازی‌های رایانه‌ای در فرایند مشاوره و روان‌درمانی پیشنهاد شده‌اند که با استفاده از آن‌ها، بازی‌های رایانه‌ای می‌توانند مزایای روانی اجتماعی واقعی این خدمات را تقویت نمایند. بازی‌های رایانه‌ای تجربیات همه‌جانبه و اجتماعی، شناختی و عاطفی را در اختیار جوانان قرار می‌دهند.

علاوه بر این، چنین تجربیاتی می‌توانند پتانسیل تقویت سلامت روان و بهزیستی را در کودکان و نوجوانان داشته باشند. بازی‌های رایانه‌ای همچنین می‌توانند با فراهم نمودن هیجان و نشاط، علاوه بر افزایش انگیزه افراد، انجام حرکات و تمرینات را مطابق با نظر متخصصین هدفمند کنند.

در رابطه با همین خط پژوهشی، پژوهشگرانی از دانشگاه اصفهان، اقدام به انجام مطالعه ای کرده‌اند که در آن اهمیت بازی‌های رایانه‌ای و نقش آن‌ها در روان‌درمانی بررسی شده‌اند.

بر اساس اطلاعات ارائه شده در این پژوهش، بازی‌های رایانه‌ای می‌توانند تأثیر ویژه‌ای در فرایند درمان و مشاوره داشته باشند. درواقع استفاده از مداخلات آنلاین و بازی‌ها، رویکرد جدید و روبه افزایشی است که می‌تواند برای درمان و پیشگیری از اختلالات و مشکلات مربوط به سلامت روان به کار رود.

به بیان فرزاد قادری، محقق روانشناسی دانشگاه اصفهان و دیگر همکارش در این تحقیق، «بازی‌های رایانه‌ای پتانسیل بی‌نظیری را برای آموزش اشکال جدید تفکر و رفتار دارند. اما این پتانسیل یادگیری تا حد زیادی در عرصه سلامت روان بدون استفاده مانده است. فلسفه استفاده از مداخلات آنلاین این است که میزان افرادی که از افسردگی و اضطراب رنج می‌برند و یا افراد زیرآستانه ای که تنها بعضی از علائم این اختلالات را نشان می‌دهند، اما ملاک‌های کافی برای تشخیص اختلال را ندارند و در عین حال به خاطر علائم موجود رنج می‌برند، افزایش یافته است».

آن‌ها می گویند: «بازی‌ها، مکمل‌های مفیدی برای درمان‌های روان‌شناختی هستند، زیرا قابلیت‌ها و محتوای آن‌ها ممکن است بیشتر از درمان‌های سنتی برای مراجعان به خصوص کودکان و نوجوانان ایجاد انگیزه کند. بازی‌های رایانه‌ای که به‌خوبی طراحی شده‌اند، بر اساس همان اصول درمانی استوار هستند، اما یک دسترسی مناسب و جذاب را در اختیار مراجع قرار می‌دهند».

طبق یافته‌های این مطالعه، امور مورد اشاره فوق، لزوم توجه بهتر، جامع‌تر و علمی‌تری را از سوی سیاست‌گذاران حوزه سلامت روان به خصوص وزارت بهداشت، وزارت علوم، سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور و سازمان بهزیستی به‌عنوان متولیان و مجریان سلامت و بهداشت روان جامعه را می‌طلبد.

این یافته‌ها، در نشریه ای موسوم به «نشریه علمی رویش روان شناسی» که به انتشار یافته‌های نوین علمی در حوزه سلامت روان می‌پردازد، به چاپ رسیده‌اند.