علل پوکی استخوان چیست؟/پرهیز از سیگار و الکل، جهت افزایش تراکم استخوان‌ها

فرزانه خدایی‌منش، متخصص تغذیه در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: بیماری پوکی استخوان زمانی در بدن فرد بروز پیدا می‌کند که تولید استخوان‌های جدید با مرگ استخوان‌های قدیمی برابر نمی‌شود و به همین علت میزان تراکم استخوان‌ها کاهش پیدا کرده و فرد به این بیماری مبتلا می‌شود.

او افزود: عواملی که در ابتلا افراد به بیماری پوکی استخوان نقش دارند، مواردی چون عوامل هورمونی، سبک تغذیه و نوع آن، مصرف برخی از داروها مثل داروهای استروئیدی و همچنین کورتن‌ها را در بر می‌گیرند.

این متخصص تغذیه ادامه داد: سبک زندگی و شغلی که افراد به آن اشتغال دارند نیز در ابتلای آن‌ها به بیماری پوکی استخوان بسیار تاثیرگذار است.

زنان، قربانیان اصلی پوکی استخوان 

خدایی منش بیان کرد: زنان به دلیل ساختار بدنی و فرایندهای گوناگونی که در دوره‌های مختلف زندگی با آن روبرو هستند، بیشتر از مردان در معرض ابتلا به بیماری پوکی استخوان قرار دارند.

او گفت: خطر ابتلا به بیماری پوکی استخوان افراد بزرگسال و مسن را بیش از سایر گروه‌ها مورد تهدید قرار می‌دهد و دور ماندن از این خطر مستلزم داشتن رژیم غذایی سالم و مناسب است.

این متخصص تغذیه تاکید کرد: از نظر نژاد میتوان گفت که افراد سفید پوست بیش از سایر افراد به بیماری پوکی استخوان مبتلا می‌شوند و همچنین افرادی که جثه کوچکتری دارند، در مقایسه با دیگران بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.

پوکی استخوان و نقش غیر قابل انکار ژنتیک در این بیماری

خدایی منش گفت: داشتن سابقه خانوادگی و ژنتیک در احتمال ابتلا به پوکی استخوان نقش قابل تاملی دارد و در صورتی که پدر، مادر، خواهر یا برادر فرد به این بیماری مبتلا باشند، احتمال ابتلا فرد نیز بیشتر می‌شود.

او تصریح کرد: از جمله علائم بیماری پوکی استخوان، میتوان به علائمی مثل بروز درد در ناحیه مفاصل، مشکل در ایستادن و صاف نشستن و همچنین کوتاه شدن قد در گذر زمان و همچنین شکسته شدن استخوان‌ها با کوچکترین و ساده‌ترین ضربه اشاره کرد.

این متخصص تغذیه یادآوری کرد: بیماری پوکی استخوان به خودی خود دردناک نبوده و با آسیب دیدن و شکسته شدن استخوان‌ها و دردی که ایجاد می‌شود، موجب اذیت و آزار فرد خواهد شد.

خدایی منش افزود: بهبود شکستگی‌ها و جوش خوردن استخوان در افرادی که دچار بیماری پوکی استخوان هستند با کندی صورت می‌گیرد و حتی در مواردی هم استخوان شکسته شده بهبود پیدا نخواهد کرد.

او ادامه داد: تغییرات هورمونی که در یائسگی در ساختار بدنی زنان ایجاد می‌شود، به طور مستقیم روی تراکم استخوان‌های زنان تاثیر گذاشته و آن‌ها را با بیماری پوکی استخوان روبرو می‌کند.

این متخصص تغذیه یادآوری کرد: ترشح هورمون استروژن برای ساخت استخوان‌های سالم بسیار ضروری است و با پایان قاعدگی در زنان، سطح این هورمون با کاهش شدیدی مواجه شده و همین امر موجب کاهش سطح تراکم استخوان‌های بدن می‌شود.

نقش ورزش در تقویت استخوان‌ها

خدایی منش اضافه کرد: بروز یائسگی زودتر از موعد و همچنین برداشتن رحم پیش از ۴۵ تا ۵۰ سالگی، این زنان را بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به بیماری پوکی استخوان قرار خواهد داد.

او تاکید کرد: برخی از بیماری‌ها مثل پر کاری غدد پاراتیروئید، کاهش میزان هورمون‌های جنسی، اختلالات غدد فوق کلیوی و همچنین اختلالات غده هیپوفیز باعث ابتلا افراد به بیماری پوکی استخوان می‌شود.

این متخصص تغذیه تصریح کرد: برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان میتوان از انواع حرکات ورزشی و به ویژه ورزش‌هایی که باعث تقویت ماهیچه‌ها می‌شوند، مثل شنا، پیاده روی، دویدن آرام و بالا رفتن از پله‌ها نام برد.

پرهیز از سیگار و الکل، جهت افزایش تراکم استخوان‌ها

خدایی منش ترک سیگار و سایر محصولات دخانی را در جلوگیری از ابتلا به بیماری پوکی استخوان بسیار موثر خواند و گفت: ترک سیگار و الکل، تزریق داروهایی که خطر شکستگی استخوان‌ها را کاهش می‌دهند و استفاده از مکمل‌های حاوی کلسیم و ویتامین‌ها نیز برای پیشگیری از خطر پوکی استخوان بسیار مفید است.

او اضافه کرد: تامین ویتامین D مورد نیاز بدن، دریافت کلسیم کافی و ورزش، ۳ عامل مهم پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان در سایر افراد به شمار می‌روند.

این متخصص تغذیه گفت: افرادی که سن آن‌ها بالای ۵۰ سال است و از لبنیات به درستی در رژیم غذایی روزانه خود بهره‌مند نمی‌شوند، باید با تجویز پزشک از مکمل‌های کلسیم استفاده کنند.

خدایی منش  بیان کرد: مصرف سویا در رژیم غذایی روزانه برای تولید استروژن در بدن و جلوگیری از خطر ابتلا به بیماری پوکی استخوان بسیار مفید است.