خمیردندان زغالی، خوب است یا بد؟

 اگر یادتان باشد زمانی با شنیدن کلمه‌ی زغال، اولین تصویری که در یاد همه می‌آمد، باربیکیو و پخت و پز بود. چقدر ساده بودیم! اما این روزها این جسم سیاه رنگ (البته در فرم فعالش و نه به صورت زغالی که برای پخت و پز در باربیکیو استفاده می‌شود) به لطف خاصیت سم‌زدایی که دارد، راه خود را به زمینه‌های بسیاری باز کرده است. به تازگی شاهد به کارگیری این ماده در مکمل‌های دارویی و ماسک‌های لایه بردار صورت، هستیم. این خاصیت آن را قادر می‌سازد تا به مواد شیمیایی خطرناک، چرک و روغنی، جذب شود.

در برخی بیمارستان‌ها برای درمان مسمومیت از این ماده استفاده می‌شود. بنابراین عجیب نیست که برخی به ایده‌ی متناقض استفاده از زغال برای تمیزی دندان اعتقاد دارند. به نظر آن‌ها می‌توان از این ماده، در قالب خمیردندان زغالی، برای داشتن دندانهای براق و تمیز استفاده کرد. آیا واقعا این محصول معجزه‌آسا متاسب دندان‌ها است؟

خمیر دندان زغالی چیست؟

این ماده معمولا در تصفیه کننده‌های آب وجود دارد. زغال فعال، فرمی از کربن است که در آن تغییراتی داده شده است و سطح آن متخلخل است. تمام این سوراخ و شکاف‌ها مانند جاذب برای ذرات مشخصی عمل می‌کنند. به صورتی که آن‌ها را بر روی خود جذب می‌کند (مانند چرک و روغنی که در بالا گفته شد) و باعث زدودن این ماده‌های ناخواسته از طریق شستشوی زغال می‌شود.

خمیردندان‌های تولید شده با زغال فعال تولد دوباره‌ی روش‌های درمانی باستانی است. زغال سنگ فعال در مسیر خود به لکه، جرم، باکتری، و ویروس‌های موجود متصل می‌شود. تمام این موارد برای یک خمیردندان ایده‌آل است اما این توضیحات برای بسیاری از افراد متقاعد کننده نخواهند بود.

آیا استفاده از این محصول مناسب است؟

برای کسانی که تازه می‌خواهند از این محصول استفاده کنند، دغدغه‌ای که وجود دارد در مورد ساییدگی حاصل از کربن است. به اعتقاد برخی اگر از این محصول مدام استفاده شود، می‌تواند موجب آسیب به مینای دندان شود. این مسئله به دلیل تمایل کربن به جذب تمام موادی است که با آنها در تماس قرار میگیرد، حتی مواد دارویی. اشکال دیگری که به خمیر دندان زغالی گرفته می‌شود، در مورد مدت زمانی است که این ماده بر روی دندان باقی می‌ماند.

در این عقیده خمیردندان زغالی برای دندان ضرری ندارد اما کار زیادی هم برای آن انجام نمی‌دهد، به دلیل اینکه مدت زمان کمی در تماس با دندان خواهد بود و تاثیر چندانی نخواهد داشت. با این وجود این محصول طرفداران زیادی پیدا کرده است. به گفته این افراد استفاده دائم از این ماده باعث سفید شدن دندان و از بین رفتن بوی بد دهان، ناشی از حضور باکتری‌ها، شده است.

تفاوت میان از بین بردن لکه‌های دندان و سفیدکنندگی چیست؟

واقعیت مانند اغلب موارد، چیزی در میانه این دو عقیده است. یک متخصص دندان گفته است: ” من این خمیردندان را برای از بین بردن لکه‌های روی دندان و نه برای سفیدکنندگی پیشنهاد می‌کنم، در واقع سفید کردن دندان با هر نوع خمیردندانی مشکل است اما این محصول به طور موثری لکه‌های روی دندان را از بین می‌برد.”

لکه‌های سطحی از مواردی مانند قهوه، تنباکو و تمام غذاها و نوشیدنی‌های پررنگ دیگر ناشی می‌شود. این لکه‌ها بر روی دندان باقی می‌مانند اما به صورت کلی توسط خمیر دندان از بین می‌روند. لکه ‌های دیگری وجود دارند که عمیق‌تر بوده و حتی ممکن است از استفاده بیش از حد فلوراید ناشی شوند. این لکه‌ها در لایه‌های زیرتری در دندان قرا گرفته و هیچ ارتباطی به میزان مراقبت از دندان و رسیدگی به بهداشت دهان ندارد. این موارد تنها با جرم‌گیری و پولیش دندان توسط دندانپزشک قابل رفع است.

آیا خمیردندان زغالی واقعا سم‌زایی می‌کند؟

با وجود اینکه خمیر دندان زغالی قابلیت زدودن جرم دندان و درمان بوی بد آن را دارد، تاثرگذاری خیلی متفاوتی نسبت به باقی خمیردندان‌ها عمل ندارد. برخلاف ریه و کلیه، دهان و دندان قابلیت سم زدایی نداشته و به همین دلیل موادی موسوم به سم اصولا از دهان خارج نمی‌شوند. بنابراین برطرف کردن آن‌ها به وسیله خمیردندان چندان موضوعیتی ندارد.

برای آنهایی که در مورد جذب داروها توسط زغال نگرانی دارند، خبر خوب اینکه زغال تنها وقتی مقدار زیادی جذب انجام خواهد داد که به مدت زمان قابل توجهی در ارتباط با مواد قرارگیرد. به شرط اینکه مقدار کمی از خمیر دندان زغالی را قورت دهید، شانس بسیاری کمی وجود دارد که زغال فعالی که روی دندان‌ها باقی مانده بر داروهایی که مصرف می‌کنید، تاثیر بگذارد.

سخن آخر

اگر تصمیم دارید که خمیر دندان زغالی را در روتین بهداشت دهان و دندان خود قرار دهید، بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که به صورت یک روز در میان از خمیردندان زغالی و یا مسواکی که موهای زغال‌اندود دارد، استفاده کنید تا از ایجاد لکه‌ی ناشی از غذا و نوشیدنی بر روی دندانتان پیشگیری کنید. اگر چه هنوز تحقیقات بسیار کمی بر روی اثر سایندگی زغال بر روی دندان انجام شده است، بسیاری از خمیردندان‌های زغالی سایندگی قابل توجهی در برابر موادی مثل سودا نشان داده‌اند. به خصوص برای دندان‌هایی که مستعد خرابی و حساسیت هستند. توصیه شده است که برای احتیاط بعد از استفاده از خمیردندان، فضای دهان به خوبی شسته شود تا از ساییده شدن مینای دندان جلوگیری شود. عدم شستشوی مناسب، می‌تواند در مدت طولانی دندان را مستعد لکه‌های بیشتر کند.

در نهایت توصیه ی ما این است که خمیردندان‌های معمولی خود را دور نیاندازید. در کنار آن‌ها می‌توانید از خمیردندان زغالی برای داشتن لبخندی زیباتر استفاده کنید، اما این محصول جایگزین آن‌ها نخواهد بود. خمیردندان‌های معمولی فلورایدی که دندان برای مقابله با پوسیدگی نیاز دارد را فراهم می‌کند. بنابراین ضروری است که در روتین روزانه بهداشت دهان گنجانده شود.