غذاهای تراریخته بخوریم یا نخوریم؟

 دکتر غلامرضا اصغری در تشریح اقدامات سازمان غذا و دارو برای آزمایش مواد و فرآورده‌های غذایی وارداتی جهت تشخیص مواد تراریخته، به راه‌اندازی بخش آنالیز مولکولی فراورده‌های تراریخته در مرکز آزمایشگاه‌های مرجع کنترل غذا و دارو در سال 88 اشاره کرد و گفت: این بخش در آزمایشگاه‌های مرجع، از سال 88 تاکنون در زمینه انجام آزمون‌های کیفی و کمی تراریختگی و بازرسی و ممیزی آزمایشگاه‌های همکار، فعال است.

وی به فعالیت هشت آزمایشگاه همکار در خصوص شناسایی تراریختگی در نمونه‌های غذایی اشاره کرد و گفت: این آزمایشگاه‌ها با تایید سازمان غذا و دارو به ارائه خدمات می‌پردازند. بر همین اساس امکان شناسایی رخدادهای رایج و مورد تایید این سازمان فراهم شده و فهرست این آزمایشگاه‌ها به کلیه دانشگاه‌های علوم پزشکی و شرکت‌های تولیدی و وارداتی ابلاغ شده است.

رییس سازمان غذا و دارو با تاکید بر آنکه فرآورده‌های غذایی به طور مستمر و مداوم از نظر تراریختگی در آزمایشگاه‌های سازمان غذا و دارو بررسی می‌شوند، افزود: همچنین آزمایشگاه کنترل و اداره کل غذا سازمان غذا و دارو با سازمان ملی استاندارد جهت تدوین جزوات استاندارد در زمینه شناسایی فرآورده‌های غذایی تراریخته همکاری مستمر دارد.

چگونگی مجوز ورود و ترخیص غذاهای تراریخته

اصغری درباره چگونگی مجوز ورود و ترخیص محصولات و فراورده‌های غذایی تراریخته نیز گفت: این اقدام از طریق سامانه TTAC انجام می‌شود. مسئول فنی نیز موظف است قبل از ورود کالا، وضعیت تراریختگی و یا عدم تراریختگی محصولات مرتبط را در سیستم آپلود کند و در صورت تایید رخدادهای تراریختگی از سوی دبیرخانه کمیته ایمنی زیستی مستقر در سازمان غذا و دارو، اقدامات بعدی انجام خواهد شد.

رییس سازمان غذا و دارو تاکید کرد: برای هر محموله وارداتی، نمونه‌برداری توسط مسئولین فنی واجد شرایط انجام و نمونه به آزمایشگاه‌های همکار وزارت بهداشت ارسال و در صورت انطباق با ضوابط و مقررات ملی و بهداشتی مربوطه، مجوز ترخیص و مصرف کالا صادر می‌شود.

اصغری ادامه داد: در راستای شناسایی، کنترل، پایش و نظارت محصولات غذایی حاصل از فناوری زیستی، بر اساس «دستورالعمل اجرایی وزارت بهداشت در خصوص موجودات زنده تغییر ژنتیکی یافته و فرآورده‌های آن مرتبط با مواد غذایی مصوب سال ۱۳۹۳» متقاضیان واردات یا تولید هر گونه محصولی که انواع تغییر ژنتیکی یافته آن در سطح بازار تجارت جهانی موجود است، ملزم به اعلام احتمال تراریختگی هستند.

وی ادامه داد: بر این اساس در صورتی که متقاضی اعلام کند که محصول، تغییر ژنتیکی یافته است، علاوه بر الزام به ارائه مدارک و مستندات درخواست شده طبق دستورالعمل مربوطه، ملزم به ارائه گواهی معتبر از مقامات دولتی و ذیصلاح کشور مبدا مبنی بر اظهار صریح تغییر ژنتیکی بودن محموله و ممهور به مهر سفارت کشورمان در کشور مبدا، همراه با درج رخداد یا شماره شناسایی اختصاصی ثبت شده در اتاق بین‌المللی تهاتر ایمنی زیستی (BCH) و سایت اتحادیه اروپا در گواهی مذکور هستند. در صورت ادعای عدم تراریختگی، متقاضی ملزم به ارائه گواهی GMO FREE و تکمیل فرم تعهدنامه عدم تراریختگی خواهد بود. در این حالت نیز ضمن ارسال کالای وارداتی به آزمایشگاه توسط مسئول فنی در زمان ترخیص و بایگانی مدارک و مستندات در شرکت، از نمونه‌ها به صورت تصادفی نمونه‌برداری و به آزمایشگاه مرجع کنترل غذا و دارو و یا آزمایشگاه‌های همکار مورد تایید، جهت راستی‌آزمایی ادعای متقاضی ارسال خواهد شد.

سازمان غذا و دارو برای اطمینان از سلامت غذاهای تراریخته چه می‌کند؟

معاون وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه تمام محصولات تراریخته و همچنین کلیه دانه‌های روغنی سویا، ذرت، کلزا و پنبه دانه با هدف مصرف انسانی مورد بررسی‌های لازم قرار می‌گیرند، افزود: سازمان غذا و دارو برای اطمینان از ایمنی و سلامت محصولات غذایی تراریخته بررسی هر یک از این محصولات را انجام داده و در صورت اخذ تاییدیه‌های لازم، اقدام به صدور مجوز می‌کند. این اقدامات بر اساس ضوابط و مقررات جاری نمونه گیری‌های گسترده و بررسی‌های آزمایشگاهی انجام می‌شود.

رییس سازمان غذا و دارو تاکید کرد: تمام محصولات تراریخته دارای مجوز از سازمان غذا و دارو، دارای مجوز مصرف در کشور مبدا و کشورهای اتحادیه اروپا بوده و دارای تاییدیه از EFSA به عنوان یک مرجع معتبر هستند و مدیران عامل و مسئولین فنی شرکت‌های تولیدی و وارداتی که ماده اولیه یا محصول تراریخته دارند، ملزم به مستندسازی و نگهداری مستندات بهداشتی و شناسنامه محصولات و نتایج آزمایشات هستند و این مدارک و مستندات توسط بازرسان سازمان و معاونت‌های غذا و داروی دانشگاه‌ها به صورت مستمر مورد بررسی قرار می‌گیرد.

الزام برچسب‌گذاری محصولات غذایی تراریخته

گزارشی از تخلف نداریم

اصغری با بیان اینکه در جهت ردیابی محصولات غذایی تراریخته در بازار و افزایش سطح آگاهی عمومی و همچنین رعایت حق مصرف‌کننده، متقاضیان ملزم به برچسب گذاری اعلام تراریختگی منطبق با ضوابط و مقررات سازمان هستند، افزود: تاکنون کلیه اقلام وارداتی تراریخته که از طریق سامانه وارد کشور شده‌اند، مجوزهای لازم را اخذ کرده‌اند و تخلفی مشاهده نشده است.

وی در پایان صحبت‌هایش به برگزاری برخی دوره‌های آموزشی جهت آموزش و توانمندسازی کارکنان سازمان غذا و دارو در سراسر کشور اشاره کرد و گفت: برگزاری کارگاه‌های آموزشی روش‌های توسعه تحقیقات تراریخته در سال گذشته و امسال، کارگاه آموزشی دستورالعمل اجرایی وزارت بهداشت در خصوص محصولات تراریخته در سال ۹۷ و کارگاه آموزشی برچسب گذاری محصولات غذایی تراریخته و همچنین کارگاه ارزیابی ایمنی محصولات تراریخته طی امسال از جمله اقدامات آموزشی انجام شده در این زمینه است.