بمب ساعتی در بدن انسان را بشناسید

نشانه‌ها و علائم بیماری‌های مختلف به ما کمک می‌کند هرچه زودتر متوجه مشکل شویم و به فکر درمان آن باشیم، اما زمانی که بعضی از بیماری‌ها بدون علامت باشد، چطور؟ آن زمان چه کاری از دست ما ساخته است؟ بی‌شک، بیماری‌ها و اختلالات متعددی وجود دارد که بدون علامت بروز می‌کند و به همین دلیل ممکن است مدتی هم تشخیص داده نشود.

کبد چرب هم یکی از همین بیماری هاست؛ بدون علامت، اما شایع و مهم. البته جالب است بدانید روش های درمان و پیشگیری از بروز کبد چرب هم خیلی سخت و پیچیده نیست. فقط باید کمی بیشتر به فعالیت های جسمی و رژیم غذایی تان توجه کنید.

کبد، عضو مهمی است که اگر به هر دلیلی از کار بیفتد، خطراتی جدی فرد را تهدید می کند و ادامه زندگی بدون وجود آن ممکن نیست. دکتر ناصر ابراهیمی دریانی، فوق تخصص بیماری های گوارش و کبد در گفت وگو با جام جم درباره کبد و وظایفی که این عضو حیاتی برعهده دارد، توضیح می دهد: سنتز یا ساخت فاکتورهای انعقادی همگی در کبد انجام می شود، به غیر از فاکتور شماره ۸٫ علاوه بر این، سنتز هورمون ها و متابولیسم اغلب داروها نیز از جمله وظایفی است که کبد برعهده دارد و همینطور سنتز آلبومین که پروتئین اساسی بدن به حساب می آید نیز در کبد صورت می گیرد.

وی با اشاره به وظیفه سم زدایی از بدن که برعهده کبد است، ادامه می دهد: بیماران مبتلا به سیروز کبدی که کبدشان از کار افتاده است، در مراحل پایانی به کما می روند؛ زیرا کبد دیگر نمی تواند وظیفه سم زدایی را به درستی انجام دهد و در نتیجه میزان مواد سمی مانند آمونیاک در خون فرد افزایش یافته و بر مغز تاثیر می گذارد.

کسانی که عمل جراحی انجام می دهند و کیسه صفرا را برمی دارند نیز تصور می کنند دیگر صفرا در بدن شان تولید نمی شود. در صورتی که این فوق تخصص بیماری های گوارش چنین باوری را اشتباه می داند و می گوید: وظیفه کیسه صفرا فقط ذخیره کردن صفراست و کبد کار ساخت صفرا را برعهده دارد. همچنین باید به این نکته هم توجه داشته باشیم اگر صفرا تولید نشود، نه تنها چربی جذب نمی شود که حتی جذب ویتامین های محلول در چربی مانند ویتامین های A، K، D و E هم مختل می شود؛ پس ساخت صفرا هم یکی دیگر از وظایفی است که کبد برعهده دارد.

با این توضیحات مشخص می شود باید بیشتر از اینها مراقب این عضو مهم بدن باشیم و کمی بیشتر به آن توجه کنیم.

کبد چرب چیست؟

یکی از شایع ترین بیماری های کبدی، هم اکنون بیماری کبد چرب است که افراد زیادی را درگیر خود ساخته است. دکتر ابراهیمی دریانی با اشاره به این که کبد چرب اغلب بدون علامت رخ می دهد و در مراحل اولیه علامت خاصی ندارد، می گوید: این بیماری مانند یک بمب ساعتی است که می تواند در بدن افراد وجود داشته باشد و به همین دلیل آنها هم باید بیشتر به این موضوع توجه کنند. کبد چرب که به معنای تجمع چربی در کبد است، طی سه مرحله پیش می رود.

در مرحله اول این بیماری به گفته استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران فقط چربی در کبد جمع می شود، ولی در صورتی که فرد به این وضعیت اهمیتی ندهد، کم کم به سمت مرحله ای می رود که علاوه بر اضافه شدن چربی در کبد، التهاب نیز رخ می دهد.

وی با اشاره به این مطلب توضیح می دهد: این مرحله پیشرفته ای است و متاسفانه ۲۰ درصد کسانی که دچار این وضعیت می شوند اگر توجه کافی نداشته باشند، طی چند سال آینده ممکن است دچار سیروز کبدی شوند؛ به این معنی که کبدشان از کار می افتد و به پیوند کبد نیاز خواهند داشت.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟

همان طور که گفته شد، کبد چرب بیماری است که در این دوران و با توجه به وضع تغذیه و تحرک افراد بیشتر به چشم می خورد. البته در این میان کسانی هم هستند که خطر بروز این بیماری بیشتر تهدیدشان می کند.

دکتر ابراهیمی دریانی در این باره می گوید: کسانی که چاق هستند یا دیابت دارند یا دچار مشکل افزایش چربی های خون و بخصوص بالا بودن میزان تری گلیسیرید هستند، بیشتر از دیگران در معرض این مشکل قرار خواهند داشت و خطر کبد چرب آنها را بیشتر تهدید می کند.

البته به گفته این فوق تخصص گوارش، امروزه ثابت شده چاقی شکمی بیشتر از چاقی یکدست می تواند احتمال بروز این بیماری را افزایش دهد. به عبارتی، افرادی که در ناحیه شکم دچار مشکل چاقی هستند، بیشتر در معرض خطر کبد چرب قرار دارند. به همین دلیل هم اندازه گیری دور شکم و باسن اهمیت ویژه ای دارد؛ زیرا هرچه این اندازه بیشتر باشد، به همان نسبت خطر کبد چرب هم وجود دارد.

مراقب کبد چرب باشید

متاسفانه آن طور که مطالعات و نتایج تحقیقات نشان می دهد، ۲۸ درصد نوجوانان ما چاق هستند و اضافه وزن دارند که همین مساله می تواند هشدار و نشانه ای باشد برای افزایش بیماران مبتلا به کبد چرب در آینده ای نه چندان دور. دکتر ابراهیمی دریانی با اشاره به این مطلب توضیح می دهد: کبد چرب اغلب بدون علامت بروز می کند و به همین دلیل معمولا زمانی که برای مشکل دیگری آزمایش خون می دهیم، ممکن است متوجه بالا بودن آنزیم های کبدی شویم.

در این مواقع معمولاً افراد نگران بیماری هپاتیت می شوند اما پس از سونوگرافی و انجام آزمایش مشخص می شود بیماری آنها کبد چرب است. بنابراین کبد چرب، بیماری بدون علامتی است که به کمک سونوگرافی و انجام آزمایش های خونی تشخیص داده می شود.

ورزش و کاهش وزن را فراموش نکنید

زمانی که مشخص شد فردی دچار کبد چرب شده است، مسلما باید به فکر درمان و برطرف کردن مشکل بود. دکتر ابراهیمی دریانی با بیان این که برای درمان کبد چرب دو راه اصلی وجود دارد، توضیح می دهد: کاهش وزن و ورزش کردن، دو شیوه درمانی است که برای بیماران مبتلا به کبد چرب استفاده می شود. به همین دلیل همیشه توصیه می شود حداقل ۲۰ دقیقه در روز ورزش کنید، به طوری که نفس های تان تندتر از حالت عادی شود. به این معنی که پیاده روی معمولی و آرام برای رسیدن به این هدف کافی نیست.

علاوه بر این، والدین هم باید سعی کنند از همان دوران کودکی و نوجوانی بچه ها را به مصرف غذاهای پرچرب، فست فودها، چیپس، پفک، نوشابه های گازدار و موادی از این دست علاقه مند نسازند. از طرفی هم برخی پدر و مادرها تصور می کنند هرچه فرزندشان تپل تر و چاق تر باشد، بهتر و دوست داشتنی تر است. در حالی که این استاد دانشگاه تاکید می کند هرچه بچه ها چاق تر و بخصوص دچار چاقی های شکمی باشند، خطر ابتلا به کبد چرب هم بیشتر می شود و به همین دلیل خانواده ها باید مراقب این موضوع باشند.

بنابراین تغییر سبک زندگی و برطرف کردن علت زمینه ای بروز بیماری می تواند در درمان آن موثر باشد. علاوه بر این، مصرف خودسرانه داروها با هدف بهبود بیماری نیز به هیچ عنوان تائید نمی شود و به گفته پزشکان برای درمان حتما باید طبق نظر پزشک معالج رفتار کرد. دکتر ابراهیمی دریانی در نهایت توصیه می کند افراد همیشه به فکر حفظ وزن ایده آل باشند و از پرخوری و بخصوص مصرف چربی ها و شیرینی ها به مقدار زیاد اجتناب کنند.