8 ترفند تشخیص بوی بد دهان و بهترین روش درمان آن

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که مجبور به تحمل بوی بد دهان دیگران شده باشید، یا بخاطر بوی بد دهانتان از صحبت کردن در جمع خودداری نمایید. روش تشخیص بوی بد دهان و راهکارهای رفع آن را در پارس نیوز بخوانید.

بوی بد دهان چیست؟

بد بو بودن دهان از نظر پزشکی هالیتوز نامیده می‌شود که گاهی‌اوقات به‌دلیل عادات بهداشتی نامناسب دندان رخ می‌دهد و در برخی مواقع نشانه‌ای از دیگر مشکلات سلامتی است. این مشکل نیز می‌تواند با میل کردن غذاهای مختلف در طول روز و عادات سبک‌زندگی ناسالم بدتر شود که با کمک پزشک یا دندانپزشک پیشگیری از این موضوع ضروری است.

هر فردی احتمالاً برای یک‌بار هم از بوی بد دهان در طول زندگی رنج برده‌است و تخمین می‌شود که بین هر ۴ نفر یک نفر به‌طور منظم بوی بد دهان را تجربه می‌کند. این عارضه بعد از پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه سومین دلیلی رایج است که افراد مجبور می‌شوند مراقبت‌های دندانی را رعایت کنند و به‌دنبال پیشگیری از آن بگردند.

علت بوی بد دهان چیست؟ (بوی بد دهان از چی میتونه باشه؟)

دلایل زیادی برای توجیه این مشکل یا معضل شایع وجود دارد اما به نظر می رسد که مهم ترین علت های بوی بد دهان این ها هستند:

• دخانیات (مخصوصاً استعمال سیگار و قلیان)
• برخی از غذاها (مخصوصا غذاهای حاوی سیر، پیاز و ….)
• خشکی دهان (که می‌تواند ناشی از مصرف غذاهای اسیدی یا اینکه ناشی از بیماری های خاصی باشد)
• بهداشت ضعیف دهان و دندان (مخصوصا در طول درمان ارتودنسی دندان)
• رژیم های غذایی نامناسب
• برخی از داروها
• مشکلات و بیماری های مربوط به دهان، بینی و گلو
• وجود جسم خارجی در دهان  دندان ها
• • دیابت
  • نارسایی کبد
  • نارسایی مزمن کلیه
  • غلظت بالای اوره
  • سینوزیت
  • ذات الریه
  • برونشیت
  • ریفلاکس معده و عوامل دیگری نیز باشد .

چرا نمی‌توانیم بوی دهان خود تا تشخیص دهیم؟

بسیار دشوار است که بتوانیم تنفس بدبوی خود را تشخیص دهیم چرا که افراد به بوی دهان خود عادت می‌کنند و پس از مدتی دیگر آن را تشخیص نمی‌دهند.

آیا تا به حال برایتان پیش آمده که به منزل کسی رفته باشید که تعداد زیادی گربه یا حیوانات خانگی داشته باشد؟ اگر در مورد بوی نامطلوب خانه که ناشی از وجود حیوانات خانگی است به صاحب خانه چیزی بگویید احتمالاً شگفت زده خواهد شد. واقعیت این است که مشام ما پس از مدتی به بوها عادت می‌کنند.

مثال ساده‌تر عطر یا ادکلنی است که استفاده می‌کنیم. چند دقیقه که از اسپری کردن آن به لباسمان بگذرد دیگر بوی آن را به سختی تشخیص می‌دهیم چرا که مشام ما به این بو عادت کرده است.

مغز ما بسیار هنرمندانه و عالمانه طراحی شده و اجازه می‌دهد با بوها سازگاری پیدا کنیم. به همین خاطر است که به سادگی متوجه بوهای جدید می‌شویم. اگر قرار نبود که استشمام بوها برایمان عادی شود و با آنها سازگاری پیدا کنیم استشمام رایحه‌های جدیدی همچون بوی غذا و گل‌ها دشوار می‌شد. چراکه بدین ترتیب این بوها با بوی تنفس و محیط اطراف ترکیب شده و قادر به تشخیص آنها نبودیم.

چرا باید بوی دهان خود را کنترل کنیم؟

مشخص‌ترین دلیلی که همه به آن توجه می‌کنیم و برایمان مهم است مربوط به مواقعی است که مهمانی، جلسه و یا قرار ملاقات مهمی داریم. در اینگونه مواقع تنفس بدبو تاثیر بسیار نامطلوبی در روابط و حتی موقعیت اجتماعی و شغلی ما خواهد داشت.

دلیل دیگری که ممکن است باعث شود ما نیاز به کنترل بوی تنفس خود داشته باشیم تعیین اثربخشی محصولات مختلفِ مراقبت از دهان است. خوشبوکننده، دهان شویه و خمیردندان‌های بسیار متفاوتی در بازار وجود دارد که همه آنها وعده داشتن تنفسی خوش‌بو و دهانی پاکیزه را به ما می‌دهند و مسلماً چند مورد از آنها بهتر از بقیه عمل می‌کنند. ممکن است بخواهید محصولات مختلف را تست کنید و بهترین را برای دهان خود انتخاب کنید.

به هنگام تست این محصولات بسیار مهم است که بتوانید بلافاصله اثر بخشی آنها را کنترل کنید چرا که دهان‌تان رایحه‌‌ی این محصولات را به خود خواهد گرفت. ۱ الی ۳ ساعت بعد از مصرف این محصولات تنفس خود را کنترل کنید، اما مطمئن شوید که در این فاصله به غیر از آب نه چیزی می‌خورید و نه می‌نوشید. بدین ترتیب نتایج هر محصول را در زمان مشخص به دقت بررسی کنید.

خوردن غذاهای مشابه قبل از استفاده از محصولات نیز به همین اندازه مهم است. برای مثال شما برای صبحانه از موادغذایی سیر‌دار استفاده کرده‌اید و پس از آن دندان‌ها را با یکی از خمیردندان ها مسواک نموده و سپس تنفس خود را کنترل می‌کنید.

روز بعد نیز برای صبحانه بیکن و تخم مرغ مصرف کرده و این‌بار با خمیر دندان جدید مسواک نموده و تنفس خود را چک می‌کنید. بسیار واضح است. حاضرم شرط ببندم که اثر بخشی خمیر دندانی که پس از مصرف سیر استفاده شده خیلی بدتر از خمیر دندان دوم خواهد بود.

ترفند های تشخیص بوی بد دهان

تشخیص بوی بد دهان با روش Hand cup

در این روش همانطور که از نام آن پیداست دست خود را به حالت زمانی که فنجانی در دست دارید و یا قصد نوشیدن آب از زیر شیر را دارید در می‌آورید. سپس دست خود را جلوی دهان گرفته و نفس بکشید، سپس بلافاصله دست خود را بو بکشید. البته این روش آنچنان که باید موثر نیست، چرا که همانگونه که پیشتر گفتیم ما به بوی دهان خود عادت کرده ایم.

روش مچ دست

۱- مطمئن شوید که مچ دستتان کاملاً تمیز است و بوی عطر، ادوکلن و یا عرق نمی‌دهد. اگر چنین است آن را بشوئید و خشک کنید.

۲- مچ دست را با زبان خود بلیسید و ۱۰ ثانیه صبر کنید.

۳- همان قسمت از مچ را که لیس زده‌اید بو بکشید. اگر بوی بدی به مشامتان خورد احتمالاً تنفس شما نیز بدبوست، اما اگر هیچ بویی احساس نکردید همه چیز رو به راه است.

تشخیص بوی بد دهان با روش کشیدن گونه‌ها

۱- گونه های خود را گرفته و بکشید و از دندان ها دور کنید.

۲- گونه ها را به سمت دندان ها فشار دهید.

۳- این عمل را چندین بار با سرعت انجام دهید و هم زمان از راه دهان نفس بکشید.

۴- اگر بوی بدی به مشامتان خورد تنفس شما نیز احتمالاً بدبو است.

دهان و بینی خود را با هر دو دست خود بپوشانید.

دو دست خود را به شکل یک فنجان درآورید، به نحوی که هوایی که از دهان شما بیرون می آید، راه دیگری برای خروج نداشته باشد مگر اینکه وارد بینی شود. اکنون به آرامی هوای بازدم را از دهان خود خارج کنید. سپس سریعاً عمل دم را توسط بینی انجام دهید و هوا را از این طریق وارد ریه کنید.

اگر آزمایش را خوب اجرا کرده باشید و راههای خروجی هوا بجز بینی را بسته باشید، می توانید بوی دهان خودتان را تشخیص دهید. اما در بهترین حالت هم، هوا به سرعت از لابلای انگشتان شما فرار می کند، و تشخیص دقیق هالیتوز را مشکل می کند. با این حال، می توان گفت که این روش یکی از صحیح ترین روش ها برای بررسی بوی بد دهان در فضاهای عمومی است.

آزمایش تنفس را به جای استفاده از دست ها می توان با لیوان یا ظروف مناسب دیگر نیز انجام داد.

تشخیص بوی بد دهان با استفاده از زبان

یک قاشق، گوش پاک کن، خلال دندان و یا حتی انگشت خود را در دهان برده و بر روی ته زبان بکشید، چند لحظه صبر کرده و سپس آن را از دهان بیرون آورده و بو کنید. اگر بویی استشمام کردید تنفس شما نیز احتمالاً همان بو را می‌دهد.

استفاده از گونه‌ها

این روش نیز همانند روش زبانی است منتها این بار به جای کشیدن انگشت یا شیء مورد نظر بر روی زبان، آن را به دیوارۀ داخلی گونه یا لپ می‌کِشیم.

تشخیص بوی بد دهان با بو کردن نخ دندان یا خلال دندان

این روش به نسبت روش‌های پیشین چندان قابل اعتماد نیست، اما این بینش را به شما می‌دهد که ذرات و یا ترکیبات غذای باقی مانده در بین دندان‌ها تا چه اندازه می‌تواند منجر به ایجاد بوی بد در دهان شما شود. تنها کاری که نیاز است انجام دهید این است که بعد از استفاده معمول از نخ دندان یا خلال دندان، آن را بو بکشید.

نکته آخر: یکی از راحت‌ترین و دقیق‌ترین راه‌هایی که شما را از بوی دهانتان مطمئن می‌کند اینست که از نزدیکترین شخص به خودتان که با او کاملاً راحت هستید بخواهید که این کار را برایتان انجام دهد.

در یک لیوان یا ظرف پلاستیکی تمیز تنفس کنید

ابتدا نفس عمیق بکشید و سپس فنجان را طوری نگه دارید که هم بینی شما و هم دهان شما را با حداقل تهویه بپوشاند تا بتوانید به جواب دقیق نزدیک شوید. از دهان خود هوای بازدم را خارج کنید، آرام آرام فنجان را با نفس گرم خود پر کنید. سپس به سرعت و به طور عمیق هوای دم را وارد بینی خود کنید. قاعدتا باید بتوانید بوی نفس خود را تشخیص دهید.

• این شیوه ممکن است کمی دقیق تر از آزمایش قبلی باشد که در آن فقط دست های خود را در اطراف بینی و دهان خود می گذاشتید. اما صحت آن به شدت بستگی به این دارد که تا چه اندازه بتوانید لیوان را محکم در اطراف دهان خود قرار دهید، که هوای تنفسی شما را بگیرد و مانع از فرار آن شود.
• می توانید این کار را غیر از لیوان با هر ظرف دیگری که تنفس شما را در مدار بین بینی و دهان برقرار کند، امتحان کنید. مثلا یک کاغذ کوچک یا یک کیسه پلاستیکی، یک ماسک جراحی مناسب یا هر نوع ماسک صورت که هوا را نگه می دارد.
• قبل از تنفس مجدد داخل لیوان، یا استفاده از آن برای هر کار دیگر، یا برگرداندن آن به جای خود، لیوان را با آب و شوینده بشویید.

مبارزه با بوی بد دهان

مشخص کنید که آیا نفس شما فقط صبح ها بد بوست یا دچار هالیتوز مزمن هستید.

نفس خود را در صبح، بعد از ظهر و عصر، قبل و بعد از مسواک زدن، بررسی کنید تا بدانید که مشکل چقدر پایدار است. اگر بدانید که علت بوی بد دهان چیست، بهتر می توانید برای رفع آن قدم بردارید.

• بوی بد دهان در صبح هنگام طبیعی است. می توانید بلافاصله پس از بیدار شدن، آن را با مسواک زدن، نخ دندان و شستشو با دهانشویه برطرف کنید.
• هالیتوز یک عفونت باکتریایی جدی است، اما با این حال، هم رایج و هم قابل درمان است. برای مقابله با آن، شما باید دهان خود را تمیز نگه دارید و باکتری هایی را که باعث بوی بد دهان می شوند مدیریت کنید.
• شایعترین دلایل بوی بد دهان، حفره های دندانی، بیماری لثه، بهداشت ضعیف دهان و دندان، مشکلات دستگاه گوارش و بار دهان است (پوشش سفید یا زرد رنگی که گاهی روی زبان را می پوشاتد و معمولا دلیل آن التهاب است). اگر نمی توانید خودتان علت را پیدا کنید، دندانپزشک شما می تواند به شما بگوید که چه چیزی باعث بوی بد دهان شما می شود.
• اگر کسی به شما گفت که نفس شما بوی خیلی خوبی نمی دهد، خجالت نکشید. به عنوان یک انتقاد سازنده به آن فکر کنید.

بهداشت دندان را خوب رعایت کنید.

دندان های خود را با دقت بیشتری مسواک بزنید، با دهانشویه ضد باکتری غرغره کنید، بین دندان های خود نخ دندان بکشید تا باکتری ها در آنجا پنهان نشوند، و پلاک تشکیل نشود. آب زیاد بنوشید و برای تازه کردن نفس صبحگاهی، مقداری آب خنک را در دهان خود بچرخانید.

• مسواک زدن قبل از خواب بسیار اهمیت دارد. می توانید یک دور اضافی هم با جوش شیرین مسواک بزنید تا میزان اسیدیته دهان کاهش یابد و باکتری هایی که باعث بوی بد دهان می شوند، مجال رشد پیدا نکنند.
• از اسکرابر زبان (موجود در بسیاری از داروخانه ها) برای از بین بردن باقیمانده غذاها در بین جوانه های چشایی و چین خوردگی های زبان استفاده کنید. اگر اسکرابر زبان ندارید، می توانید از مسواک خود برای مسواک زدن سطح زبان هم استفاده کنید.
• هر دو یا سه ماه یک بار مسواک خود را تعویض کنید. برس مسواک در اثر مرور زمان اثر خود را از دست می دهد و همچنین، ممکن است باعث تجمع باکتری ها شود. بعد از بیماری هم مسواک خود را تعویض کنید تا به مکانی برای مخفی شدن باکتری ها تبدیل نشود.

غذاهایی بخورید که باعث تقویت بوی نفس می شود و از مصرف آنهایی که بوی بد دهان را ایجاد می کنند، اجتناب کنید.

مواد غذایی مانند سیب، زنجبیل، دانه رازیانه، انواع توت ها، سبزیجات، خربزه، دارچین و چای سبز باعث تقویت نفس می شوند. سعی کنید برخی از این موارد را در رژیم غذایی خود بگنجانید. در عین حال، سعی کنید از خوردن غذاهایی که باعث بوی بد دهان می شوند، خودداری کنید یا آنها را محدود کنید. معروف ترین مواد غذایی که باعث بوی بد دهان می شوند عبارتند از پیاز، سیر، قهوه، آبجو، شکر و پنیر.

• غذاهای فرآوری شده سرشار از قند مانند کوکی ها، شیرینی ها و آب نباتها هم می توانند در ایجاد بوی بد دهان نقش داشته باشند.

در مورد سلامتی دستگاه گوارش با پزشک خود صحبت کنید.

مشکلات دستگاه گوارش می توانند مقصر اصلی بوی بد دهان باشند. ممکن است شما یک بیماری مانند بیماری زخم معده، عفونت اچ _ پیلوری (H-Pylori) یا ریفلاکس داشته باشید. پزشک می تواند به معالجه همه این مشکلات کمک کند و راهکارهایی برای حفظ سلامت دستگاه گوارش شما ارائه دهد.

مجاری بینی خود را سالم نگه دارید.

آلرژی ها، عفونت های سینوسی و ترشحات پشت حلقی بینی همگی می توانند باعث بوی بد دهان شوند، بنابراین باید تمام تلاش خود را برای پیشگیری و درمان این مشکلات بنمایید. همه قسمت های بینی خود را تمیز نگه دارید و قبل از تشدید آلرژی ها، آنها را مدیریت کنید.

• استفاده از نتی پات (neti pot) می تواند به شستشوی مخاط بینی شما کمک کند.
• نوشیدن آب گرم به همراه لیمو، استفاده از قطره های نمکی بینی و مصرف ویتامین C می تواند به کاهش چرک و عفونت در بینی کمک کند.
• هنگام مصرف ویتامین C، توصیه های موجود در برچسب بسته بندی آن را دنبال کنید. بزرگسالان نباید بیش از 2000 میلی گرم ویتامین C در روز مصرف کنند.

از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید.

علاوه بر تاثیر خوردن غذاهای مناسب در خوشبو شدن دهان، پیروی از یک رژیم غذایی سالم می تواند بوی بد دهان را در نطفه خفه کند. توصیه می شود که مصرف غذاهای فرآوری شده، گوشت قرمز و پنیرها را کاهش دهید و بر روی خوردن غذاهای سرشار از فیبر مانند جو دوسر، تخم کتان و کلم تمرکز کنید.

• شما همچنین باید غذاهای حاوی پروبیوتیک ها را در رژیم غذایی خود قرار دهید. غذاهایی مانند کفیر شیرین نشده، کیمچی (kimchi) و ماست ساده. به جای آن می توانید یک مکمل پروبیوتیک نیز مصرف کنید.

بوی بد دهان را خنثی کنید.

قبل از ورود به موقعیتهای حساس اجتماعی آدامس های طعم دار بجوید، نفس خود را با عطر نعنا تازه کنید یا از نوارهای تنفسی لیسترین (Listerine strips) استفاده کنید. البته، ممکن است شما مایل باشید که نهایتا، ریشه های مشکل خود را درمان کرده و بوی بد دهان را از بین ببرید، اما هیچ ضرری ندارد که در همین لحظه هم بطور موقت، نفس خود را خوشبو کنید. آدامس را با خود داشته باشید تا بتوانید در مواقع اضطراری از آن استفاده کنید.

• مشتی از میخک، دانه رازیانه یا آنیسون را بجوید. خصوصیات ضد عفونی کننده این قبیل دانه ها به مبارزه با باکتری های ایجاد کننده هالیتوز کمک می کند.
• قسمتی از یک لیمو ترش یا پرتقال را برای بهتر شدن طعم دهان بجوید (ابتدا پوست را خوب بشویید). اسید سیتریک، غدد بزاقی را تحریک می کند و با بوی بد دهان مبارزه می کند.
• یک جوانه تازه جعفری، ریحان، نعنا یا گشنیز را بجوید. کلروفیل موجود در این گیاهان سبز بوی بد دهان را خنثی می کند.

از مصرف دخانیات خودداری کنید.

اگر تا کنون به دلیل دیگری برای کنار گذاشتن سیگار نیاز داشتید، اینجا یک دلیل ساده وجود دارد: سیگار کشیدن به بوی بد دهان کمک می کند. تنباکوی موجود در سیگار می تواند دهان را خشک کند، و باعث شود بوی بد دهان حتی بعد از مسواک زدن دندان هم باقی بماند.