چگونه گل ارکیده را در خانه پرورش دهیم؟
در این مقاله با راه ها و روش های پرورش گل ارکیده در خانه و آپارتمان آشنا خواهید شد.
پرورش گل ارکیده
آنقدر که ارکیده گلی لوکس به نظر می‌رسد، افرادی خاص سمت خریدن و نگهداری‌اش می‌روند. شاید باورش سخت باشد که بتوان گلدان ارکیده را در خانه نگه داشت اما چه باور کنیم و چه نکنیم، این گیاه با عشوه و ناز و ادا و البته گران، می‌تواند یک گل آپارتمانی باشد! هر چند تکثیرش خیلی سخت به نظر می‌رسد و نیاز به شرایطی خاص و محیط کشت آزمایشگاهی دارد اما نگهداری گلدانش در خانه، چندان هم غیر ممکن نیست. ارکیده میان گیاهان، بعد از خانواده کاسنی، دومین خانواده پرتعداد محسوب می‌شود.
یکی از علت‌هایی که ارکیده را تا این حد جذاب کرده، ماندگاری طولانی آن در گلدان و حتی به صورت گل شاخه بریده است. ارکیده در گلدان سه تا شش ماهی پشت سر هم گل می‌دهد و به صورت شاخه بریده تا یک ماه می‌تواند همچنان بدرخشد. یکی از ویژگی‌های ارکیده که کمتر کسی از آن خبر دارد، این است که این گل بسیار کم توقع است و با چند تکنیک ساده و با کمترین نگهداری می‌تواند به محیط خو کند.
گلی پر از فایده
نام دیگر خانواده ارکیده «ثعلب» است. شاید باور نکنید که ثعلب بستنی‌های سنتی که خیلی هم محبوبند، از نوعی ارکیده که در کوه‌های «باغرو» در حوالی آستارا و اردبیل می‌روید، گرفته می‌شوند. البته برخی گونه‌های ارکیده هم مصارف دارویی دارند. مثلا بومی‌های استرالیا از میوه نوعی ارکیده به عنوان داروی ضدبارداری استفاده می‌کنند. وانیل طبیعی که البته در ایران فرهنگ استفاده از آن هنوز جا نیفتاده هم جزیی از یک گل ارکیده است. در چین پیاز یک گونه ارکیده به عنوان یک دمکرده آرامبخش استفاده می‌شود.
در کره گونه‌ای دیگر حاوی عامل ضدسرطان است. در سراسر آسیا این گل نقش کلیدی در زندگی مردم دارد. در جزایر آنتیل برای درمان مسمومیت استفاده می‌شود. در ژاپن از شیره نوعی از آن چسبی تهیه می‌شود که در صنایع دستی کاربرد دارد. در گواتمالا نیز درجشن‌های مذهبی جای دارد و در کاستاریکا گلی ملی است.
چگونه آبیاری کنیم
ارکیدهها دوست ندارند تا مرزخشکیدگی و پژمردگی بی‌آب بمانند. به همین خاطر باید قبل از خشک شدن کامل گلدان، آن را آبیاری کرد و البته به همان نسبت به سر کردن در شرایط ماندابی حساس هستند. پس باید صبر کرد تا دوباره تقریبا نزدیک به خشک شدن برسد و بعد آبیاری‌اش کرد. حدود یک‌بار در هفته تا 10 روز یک‌بار، تقریبا بهترین فاصله آبیاری است. در زمستان‌ها که لوازم گرمایشی روشن شده و رطوبت هوا کم می‌شود، نیاز به آبیاری بیشتر خواهد بود. مراقب باشید روی غنچه‌ها و شکوفه‌ها آب نریزد که عمر گل‌ها کم می‌شود.
برای اینکه رطوبت خیلی بهتر به ریشه‌های ارکیده برسد، در خاک این گیاه از دانه‌های سنگ‌های سبک معدنی مثل پرلیت و لیکا یا حتی پوکه‌های معدنی درشت همراه با بقایای پوسیده چوب یا پیت ماس (بقایای نوعی خزه) یا کوکوپیت (نوعی خاک از الیاف درخت نارگیل) استفاده می‌شود. ریشه ارکیده با چسبیدن به این مواد، رطوبت را به آرامی از آنها می‌گیرد.
برای تزیین آشپزخانه
ارکیدهها روش جالبی در گلدهی دارند. اگر بعد از تمام شدن غنچه‌ها ساقه گل‌دهنده را بررسی کنید، ممکن است روی ساقه زبانک‌های سبز یا قهوه‌ای ببینید که از ساقه‌های گل‌دهنده جانبی حفاظت می‌کنند. در صورت وجود چنین زبانک‌هایی ساقه گل‌دهنده را قطع نکنید. با رشد ساقه‌های جانبی دوباره گلدهی را در پیش خواهید داشت.
این گلدان‌ها دارای سیستم مخزن منحصر به فردی هستند که به تدریج آب را برای تغذیه گیاه فراهم می‌کنند. این طرح برای طراحی گیاهان در آشپزخانه عالی است. هر چند نمونه داخلی از آن ندیده‌ام و در فروشگاه‌های کانادا به فروش می‌رسد اما می‌تواند منبع الهام خوبی برای دوستداران ارکیده باشد.
باغ شیشه‌ای بسازیم
ارکیدهها یکی از گل‌هایی هستند که میتوان آنها را به شکل تراریوم نگهداری کرد. نیازی نیست که گیاه را از داخل گلدان خارج کرده و با ریشه و خاکش وارد ظرف شیشه‌ای کنید بلکه با همان گلدان در یک حباب شیشه‌ای متناسب قرار دهید. مهم‌ترین علتی که ارکیده به تراریوم جواب می‌دهد، این است که رطوبت حدود 80 درصد بهترین شرایط برای نگهداری آن است.
یکی از مهم‌ترین افزودنی‌هایی که میتوان به خاک گلدان‌های ارکیده در تراریوم اضافه کرد، زغال چوب است. زغال چوب از رشد باکتری در محیط تراریوم جلوگیری می‌کند. زغال همه جا یافت می‌شود اما می‌توانید آن را از گلفروشی‌های تخصصی هم بخواهید.
قیم لازم دارد
اگر دقت کنید می‌بینید که همیشه ساقه‌های بلند ارکیدهها با کمک یک قیم نگهداری می‌شوند. حتما برای حمایت این ساقه‌های شکننده آنها را با یک گیره یا سیم به دور یک قیم تزیینی (همان‌طور که در شکل می‌بینید) محکم کنید.
اگر دیدید برگ‌های گیاه‌تان شروع به ریزش کرده است، آب اضافی گلدان را خالی کنید. معمولا هم در اثر سرما رشد گیاه خودبه‌خود متوقف می‌شود. حداکثر درجه حرارت درتابستان 27 و در زمستان 10 درجه است. ارکیدهها پنجره‌های شرقی با نور خوب را می‌پسندند. اگر نور شرق ندارید، نور جنوبی بهترین انتخاب است. البته نور مستقیم به‌شدت مضر است و باید حتما از پشت یک پرده حریر یا به صورت غیر مستقیم به گلدان بتابد. پنجره‌های غربی و نورشان بدترین نوع نور برای ارکیدهها هستند.
این گل اسرار آمیز
وجود چند نوع گل ارکیده با شکل‌های عجیب و غریب، هر چه بیشتر این گل را اسرارآمیز کرده است. مثلا یک نوع ارکیده که چند سال پیش اعلام شد منقرض شده است شکل و شمایلی شبیه روح دارد. نوعی دیگر که به حواصیل شبیه است. ارکیده زنبور و ارکیده‌ای که شبیه صورت یک میمون است. اگر برای شما هم سوال است که دلیل این شباهت‌های عجیب چیست، دانشمندان علم گیاه‌شناسی پاسخ می‌دهند که ارکیده با این‌کار حشرات را به سمت خود جذب می‌کند تا با انجام بهتر عمل گرده افشانی بقای نسل خودش را تضمین کند.
چطور تقویتش کنیم
ارکیده گونه‌های زیادی دارد اما دو گونه آن از نظر تجاری معروف‌‌تر هستند؛ فالانوپسیس که به ارکیده پروانه‌ای یا ارکیده شاپرکی معروف است و سیمبیدیوم. فصل گلدهی و زمان گلدهی ارکیدهها متفاوت است. ارکیدهها معمولا از اواخر آذر ماه شروع به گلدهی می‌کنند و تا چند ماه گل دارند. پس از گلدهی، مدتی استراحت و بازسازی نیاز هست تا دوباره به گل بنشیند. بهتر است برای کوددهی از کودهایی استفاده کنید که به مرور تجزیه و آزاد می‌شوند. کودهای مخصوص ارکیده در گلفروشی‌های تخصصی پیدا می‌شود اما از کودهای معمولی که قابل حل در آب هستند هم میتوان استفاده کرد. اما نکته مهم این است که در طول ماه‌های سرد سال کوددهی را باید کمتر کرد.
همین‌طور وقتی گیاه به شکوفه رفته است، کوددهی باعث می‌شود طول عمر گل‌ها کمتر شود. گاهی از خزه و ماسه هم در این مخلوط استفاده می‌شود. ریشه‌هایی که بعضی مواقع از گلدان بیرون می‌آیند، علامت خوبی برای سلامتی گیاه ما هستند. وظیفه این ریشه‌ها جذب رطوبت هواست. سعی نکنید ریشه‌ها را داخل خاک گلدان با فشار فرو ببرید. به خاطر داشته باشید که ارکیدهها هوای مرطوب را بیشتر می‌پسندند و بد نیست که گاهی برگ‌های ارکیده را با اسپری آب مرطوب کنید. معمولا بعد از پایان گلدهی باید خاک گلدان را عوض کرد.
ارسال نظر