چرا مسائل جنسی در نوجوانان بحرانی شده است؟

این روزها داشتن تلفن همراه، استفاده از فیلتر شکن، حضور در شبکه های مجازی و ارتباط با جنس مخالف مسائلی است که نوجوانان دغدغه ی آنها را دارند و بیشتر از هر چیزی به  این ابزارهای ارتباطی فکر می کنند.

به استناد نامه‌ای از وزارت آموزش و پرورش و بر اساس نتایج تحقیق بر روی ۱۴۱ هزار و ۵۵۵ دانش‌آموز دختر و پسر دوره متوسطه در سال تحصیلی ۱۳۸۷-۱۳۸۶، 105 هزار و 46 نفر از دانش آموزان یعنی نزدیک به 75 درصد دارای رابطه غیر مجاز با جنس مخالف هستند.(1) اما این آمار با گذشت 16 سال افزایش چشم گیری داشته است و روز به روز بیشتر از قبل شاهد ارتباط جنسی ناسالم و به طور کلی پایین آمدن سن بلوغ جنسی هستیم؛ در این میان نقش والدین و راه های کنترل و ارضای صحیح نیازهای جنسی در نوجوانان مسئله ی مهمی است .

این مسئله نگران کننده ما را بر این امر واداشت تا در این زمینه با دکتر کتایون دانشوریان مشاور خانواده و متخصص اختلالات جنسی به گفتگو  بنشینیم.

تبیان : بلوغ جنسی چیست ؟چه علائمی دارد و به طور طبیعی از چه سنی این علائم ظاهر می شوند ؟

بلوغ یک لحظه و نقطه نیست، بلکه مرحله ی پیچیده ای است که در دختران و پسران متفاوت ظاهر می شود. در دختران حدودا از 9 تا 19 سالگی و در پسران از 15تا 19 سالگی می باشد. در واقع بلوغ دوره ای گذرا از مرحله ی کودکی به بزرگسالی است و مهمترین چیزی که در مورد بلوغ جنسی می توانیم بگوییم این که در واقع نوجوانان در این سن توانایی بارور شدن پیدا می کنند.

در بلوغ یکسری غدد درون ریز مثل غده ی هیپوفیز، تیروئید، فوق کلیه و مهمترین آن غده ی جنسی است که فعالیت می کنند. غدد جنسی در دختران شامل تخمدان ها و در پسران شامل بیضه‌ها می شود .این غدد در زمان بلوغ تغییر فعالیت پیدا می کنند و هورمون های بیشتری  تولید که باعث به وجود امدن علائم بلوغ می شوند.

شروع بلوغ در دختران با رشد موها در ناحیه ژنیتال و زیر بغل و همچنین عادت ماهانه همراه است و در پسران حدودا از 13 سالگی شاهد رشد موهای صورت و زیر بغل و نهایتا انزال خواهیم بود که انزال در واقع نشانه ی یک بلوغ کامل است.این علائم تا 19 سالگی ادامه دارند و رشد می کنند.

تبیان :چه عواملی در زمینه ی بحران جنسی و بلوغ زودرس دخیل هستند؟

ما اگر واقع بین باشیم می توانیم عوامل مختلفی را در این زمینه دخیل بدانیم مثلا امروزه گفته می شود ماهواره، اینترنت و فیلم هایی که نوجوانان زودتر از سن شان نگاه می کنند بلوغ  زودرس را به همراه دارد اما واقعیت این است که عوامل مختلفی در این زمینه دخالت دارند . مهمترین عاملی که من می توانم به آن اشاره کنم " بالا رفتن سطح بهداشت جنسی " است.

این را نباید از نظر دور داشت که بچه ای که در روستای دور افتاده ای زندگی می کند و تغذیه ی خوبی ندارد ممکن است دیرتر بالغ شود و بچه ای که در شهر زندگی می کند و خانواده ی مرفهی دارد قاعدتا زودتر بالغ می شود گرچه که فرهنگ و بافت خانواده و ارتباط اجتماعی هم در این زمینه بی تاثیر نیستند اما اساس بلوغ ژنتیک است و نژاد در آن دخالت دارد هر چند که عوامل دیگری هم به ان اضافه شده است . مثلا تحقیقات نشان می دهند که بچه هایی که حدودا 20-30 درصد بیشتر از وزن مطلوب سن خودشان را دارند اینها زودتر بالغ می شوند؛  به طور کلی چاقی و همین طور لاغری  خارج از حد طبیعی می تواند بلوغ را جلو بیندازد.

همچنین شرایط محیطی (در مناطق گرمسیری و استوایی بلوغ زودتر از مناطق سردسیریست)، افزایش تکنولوژیهای  ارتباطی  نوین و روابط اجتماعی ازاد با جنس مخالف هم از دیگر عواملی است که در پایین امدن سن بلوغ بی تاثیر نیست.

تبیان : با توجه به نیازهای جنسی نوجوانان که طبیعی و البته گاهی غیر قابل کنترل است انها از سر نیاز به سمت خود‌ارضایی و یا رابطه با هم جنس و یا جنس مخالف می روند. به نظر شما چگونه می توانیم نیازهای جنسی نوجوانان را کنترل کنیم ؟

ما به یکباره نمی توانیم نیازهای جنسی را در دوران بلوغ کنترل کنیم بلکه کنترل نیازهای جنسی نیاز به آموزش جنسی دارد که این اموزش از همان دوران کودکی آغاز می شود و مادر و خانواده در این آموزش نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. اما نباید آموزش جنسی را با کنترل جنسی اشتباه کرد ؛ هر زمان که واژه ی کنترل مطرح می شود ما با شکست مواجه خواهیم شد چرا که اساسا کنترل میل جنسی امکان ناپذیر است. کنترل جنسی در واقع جنگ با طبیعت انسان است و شکست خواهد خورد اما من ارضای صحیح نیازهای جنسی را پیشنهاد می کنم. نیازهای جنسی نوجوانان باید از راه های سالم ارضا شود نه اینکه سرکوب شود و در هر مکتب و مذهب و سبک فکری راه هایی برای ارضای نیازهای جنسی انسان در هر سنی وجود دارد.

در دوران نوجوانی ما با انفجار عظیمی از هورمون ها مواجهه هستیم که کنترل آن به دست والدین است.

والدین باید بچه ها را به سه سمت سوق دهند :« هنر، ورزش و علم» که البته نسبت به هیچ کدام نباید تاکیدی وجود داشته باشد چرا که بچه ها ویژگی های مختلفی دارند و هرکس به چیزی علاقه مند است. ما با این روش در واقع لذت را از یک مقوله ای که مذهب و سن مان اجازه ی ارضای ان را  نمی دهد به چیز دیگری منتقل می کنیم لذا بچه ای که از هنر یا ورزش لذت می برد میل جنسی اش تا حد زیادی تحت کنترل در می آید .

تبیان : نظرتان در رابطه با آموزش جنسی در مدارس چیست ؟

من کاملا موافق هستم اما اصلا موافق این نیستم که متولی این مسئله آموزش و پرورش باشد بلکه پیشنهاد می کنم متولی آموزش جنسی در مدارس وزرات بهداشت و درمان و سازمان نظام روانشناسی باشد که از روانشناسان و روانپزشکانی استفاده می کنند که با روح و جسم و روان آدمی آشنا هستند و به شکل صحیح انها را اموزش می دهند.