آیا جوانان شاد هستند؟/مولفه‌های شادی کدامند؟
به‌مناسبت هفته جوان و با هدف بررسی مشکلات جوانان، میزگردی با عنوان «جوان و نشاط اجتماعی» توسط خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه آذربایجان‌شرقی برگزار شد.
ویژگی‌های جامعه شاد از نظر اسلام، توصیه‌های اسلام در خصوص شاد زیستن، بررسی وضعیت جوانان استان و کشور به لحاظ داشتن روحیه‌ای شاد، مولفه‌های اصلی نشاط و شادابی، چگونگی شاد زیستن جوانان، تعریف نشاط اجتماعی، نقش شهرداری در ایجاد فضای نشاط و شادابی در شهر و نقش سازمان ورزش و جوانان در ایجاد نشاط در میان جوانان از جمله محورهای این میزگرد بود.
حجت الاسلام «سعید اسمعلی‌پور»، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل مذهبی در این میزگرد با اشاره به توصیه‌ی دین اسلام به شاد زیستن اظهار کرد: آرامش به‌عنوان یکی از میوه‌های ایمان، از مهم‌ترین کارکردهای دین بوده و دین برای آرامش بشر برنامه جامعی دارد، از این‌رو در برنامه‌های شادی، رسیدن به آرامش باید مورد توجه قرار گیرد.
شادی پایدار و ماندگار در دین اسلام انسان را به آرامش می‌رساند
وی با بیان این‌که شادی پایدار و ماندگار در دین اسلام انسان را به آرامش می‌رساند، گفت: خداوند بهتر از دیگران افکار و اندیشه‌های ما را می‌شناسد و برنامه‌ای به انسان داده است که شادی هم در آن وجود دارد، برخلاف کسانی که شادی را گذرا تعریف می‌کنند، توصیه دین اسلام به شادی، پایدار و ماندگار است، برخلاف تبلیغاتی که علیه دین اسلام می‌شود، این دین، دین غم و اندوه نبوده و دین نشاط و سرور است، کسانی که به دنبال آن بودند تا شادابی در اسلام وجود نداشته باشد، غم و اندوه را به آن تحمیل کردند تا از جذابیت آن بکاهند و به دین اسلام تهمت زدند که دین اسلام موجب غم و اندوه است.
مدیرکل امور فرهنگی دانشگاه آزاد تبریز با اشاره به رابطه معنویت و آرامش ادامه داد: مشاهده می‌شود که کسانی که اهل مذهب و هیئت‌های مذهبی هستند، کمتر از علائم افسردگی و بیماری‌های روانی رنج می‌برند، چون در ذکر خدا خاصیت سرور و شادی وجود دارد و موجب نشاط قلبی می‌شود، هر چند خشوعی در دل‌ها نسبت به خدا وجود دارد، اما این ترس توأم با شور و شعف بوده و موجب شادمانی می‌شود، نام و یاد خدا، عبادت و بندگی از مهم‌ترین عواملی هستند که دل را از غم و غصه خالی کرده و نشاط را فراهم می‌کند.
وی با بیان این‌که کلیات دین اسلام بر آرامش، نشاط و شادابی تاکید دارد، خاطرنشان کرد: دین اسلام علاوه‌بر آرامش ظاهری و شادابی جسمی به آرامش معنوی و پایدار نیز تأکید دارد، در این دین علاوه‌بر توصیه بر استفاده و بهره‌مندی از امور گذرای دنیوی برای ایجاد نشاط، به استفاده از صحت جسمی، قوت جوانی، اوقات فراغت و توجه به امور اخروی هم توصیه شده است.
کسی در دین اسلام، حق تحریم کردن امور زینت‌بخش که مایه شادی هستند را ندارد
این کارشناس مسائل مذهبی با بیان این‌که کسی در دین اسلام حق تحریم کردن امور زینت‌بخش که مایه شادی هستند را ندارد، گفت: منظور از این امور لهو و لعب و غفلت از خدا نیست، بلکه ورزش، بهره‌گیری از منافع دنیوی، حسن اخلاق و شوخی‌های عاقلانه برای رسیدن به شادی پایدار و آرامش است، دین اسلام با چنین توصیه‌هایی می‌خواهد جامعه را به سمت شادابی، اجتهاد و تلاش ببرد تا جامعه اهل کسالت، تنبلی و تن پروری نباشد.
وی خاطرنشان کرد: در دین اسلام توصیه شده است که پیش از طلوع آفتاب آغاز به کار کنیم، با وجود این‌که شهر تبریز از نظر فرهنگ کار در رتبه خوبی قرار دارد، اما از آنچه اسلام انتظار دارد، هنوز فاصله داریم، به نظر می‌رسد وضعیت اشتغال در گذشته بهتر از وضعیت کنونی آن بود، امروزه فاصله بین علم و صنعت و حوزه و صنعت محسوس بوده و باید عملی‌تر کار کنیم که حوزه و دانشگاه در این میان نقش موثری را ایفا می‌کنند.
برآوردی از وضعیت جوانان کشور و استان به لحاظ داشتن روحیه‌ای شاد از بعد روانشناختی
«سعیده بردباری»، روانشناس نیز در این میزگرد با بیان این که شادکامی جزو مباحثی بود که با مطرح شدن مقوله مثبت‌نگری در غرب مورد توجه قرار گرفت، گفت: تا پیش از آن در کشور ما به مقوله‌ی شادکامی پرداخت نشده بود، اما نتایج برخی برآوردهای بین‌المللی نشان داد که ایران از نظر شادکامی و شادی مردم از جایگاه پائینی در میان کشورهای جهان برخوردار است، بر همین اساس طبق تحقیقی که در سال ۲۰۱۱ انجام شد، ایران از بین ۱۱۰ کشور شرکت‌کننده، جایگاه نود و دوم را کسب کرده و نروژ به عنوان شادترین کشور انتخاب شد، در سال ۲۰۱۴ نیز تحقیقی انجام گرفت که ایران از ۲۲۰ کشور شرکت کننده در جایگاه ۲۰۲ قرار گرفت و شاخص هایی مانند اعتماد، سرمایه اجتماعی، امید به آینده، شادکامی و احساس رضایت از جمله شاخص‌های مورد توجه در این تحقیقات بودند.
مولفه‌های اصلی نشاط و شادابی چیست؟
وی با اشاره به مولفه‌های اصلی نشاط و شادابی خاطرنشان کرد: در برآوردهایی که در سال ۲۰۱۶ انجام شد، ۱۵۶ کشور حضور داشتند و کشور ما در این برآورد جایگاه صد و پنجم از نظر شادکامی را کسب کرد، نکته مورد توجه در این برآوردها این است که ببینیم ایران با جایگاه اجتماعی و امکانات رفاهی کدام کشورها مقایسه شده است، در طول سال‌های اخیر مقایسه‌ها حول شش اصل متغیر سرانه تولید ناخالص داخلی، حمایت اجتماعی، امید به زندگی سالم در بدو تولد، آزادی‌های انتخاب، فعالیت‌های خیرخواهانه و ادراک فساد می‌چرخند و حمایت اجتماعی، بیشترین نقش را در ایجاد احساس شادکامی دارد.
استان زنجان شادترین استان کشور!
وی با اشاره به آخرین آمارهای کشوری در خصوص میزان شادکامی مردم کشور گفت: در آخرین برآوردهای ملی، استان زنجان به‌عنوان شادترین استان انتخاب شده و آذربایجان‌شرقی نیز با امتیاز 3.45 در جایگاه متوسط قرار داشته و استان یزد، پایین‌ترین نمره را کسب کرده است، آمارهای جهانی و کشوری در طول سال‌های گذشته نشان می‌دهد میزان شادکامی جوانان ایرانی با توجه به معیارهایی مانند امکانات و آزادی حق انتخاب افزایش یافته است.
این روانشناس در ادامه با اشاره به شادی‌های کاذب گفت: فضای مجازی یکی از ابزارهای ایجادکننده‌ی شادی کاذب بوده و باعث به وجود آمدن شخصیت‌های کاذب شده است.
وی تصریح کرد: آمارها و اطلاعات موجود باید از نظر شاخص‌های مختلف مانند وضعیت اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، بازه‌ی سنی و مقطع زمانی بررسی و غربالگری شوند، چون برای اطمینان بیشتر از این آمارها نیاز به شفافیت آماری است.
نشاط اجتماعی چیست؟
«خدیجه جعفری»، جامعه‌شناس نیز در ادامه‌ی این میزگرد با ارائه تعریفی از «نشاط اجتماعی» گفت: نشاط به احساسات رضایت بخش مثبت که به سلامت روانی فرد منجر می‌شود، اشاره دارد، هم‌چنین «نشاط» در سال‌های اخیر در محورهای توسعه مورد توجه قرار گرفته است، نشاط اجتماعی به تعاملات و مشارکت اجتماعی سازنده کمک می‌کند، سازمان ملل از سال 2000 به بعد، برای تعیین سطح توسعه‌یافتگی اجتماعی و انسانی کشورها، نشاط اجتماعی را مورد بررسی قرار داده است.
برآوردی از وضعیت جوانان استان و کشور به لحاظ داشتن روحیه‌ای شاد از بعد اجتماعی
وی افزود: درآمد سرانه، امید به زندگی، بهداشت، پزشکی و سلامت، دسترسی به امکانات آموزشی، میزان خودکشی، برابری جنسیتی و آزادی از مولفه‌های تعیین شده از سوی سازمان ملل در سال ۲۰۱۶ برای تعیین سطح نشاط اجتماعی یک کشور به شمار می‌آیند، بر اساس این مولفه‌ها ایران در سال ۲۰۱۶ از بین ۱۸۸ کشور، رتبه‌ی ۶۹ را کسب کرد.
وی ادامه داد: زمانی می‌توانیم نشاط اجتماعی را افزایش دهیم که شاخص‌هایی مانند شاخص‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را تا حد قابل قبولی افزایش دهیم.
مدیر مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران(ایسپا)، شعبه آذربایجان‌شرقی در ادامه با اشاره به بند ب ماده ۹۷ برنامه چهارم توسعه اظهار کرد: طبق این ماده، دولت برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، افزایش روحیه‌ی نشاط، شادابی و امیدواری، حمایت اجتماعی و تعیین ارزش‌های دینی مکلف شده است تا اقداماتی را انجام داده و طرح‌های جامعی را تهیه کند که انعقاد قراردادها در ابعاد مختلف اجتماعی مانند خودکشی و علل افزایش پارتی‌های شبانه در شهرهای متفاوت برای کمک به اهداف کلان توسعه از آن جمله هستند.
وی با اشاره به تحقیقات انجام شده در ایران اظهار کرد: بر اساس تحقیقات انجام شده و اولویت‌بندی‌ها، نشاط اجتماعی در ایران تحت‌تأثیر عواملی مانند رضایت از زندگی، عزت نفس، دین‌داری و ارتباط اجتماعی قرار دارد.
جامعه تا چه حد می‌تواند در ایجاد نشاط اجتماعی موثر باشد؟
این جامعه‌شناس گفت: سیاستگذاری‌ها باید در راستای ایجاد تغییرات ساختاری در چهار علت مذکور باشد، شادی مقوله‌ی فردی، انتزاعی و گذرا بوده و این در حالی است که نشاط اجتماعی برای همه و پایدار است، ترویج و تشویق به فعالیت‌های داوطلبانه، فضاسازی و مدیریت شهری، بهره‌مندی از ظرفیت‌های دینی، ملی و قومی، ابزاری مناسب برای افزایش نشاط اجتماعی در جامعه است.
نقش شهرداری در ایجاد فضای نشاط و شادابی در شهر چیست؟
حجت‌الاسلام «احمد حمیدی»، معاون فرهنگی - اجتماعی شهرداری تبریز با اشاره به نقش شهرداری تبریز در ایجاد نشاط اجتماعی برای جوانان اظهار کرد: از ستاد پیشگیری از جرائم شنیدیم که وضعیت کشور از نظر نشاط مناسب نبوده و جامعه رو به افسردگی می‌رود، جامعه افسرده نمی‌تواند در راه توسعه و عمرانی حرکت کند، جامعه‌ی غمگین نیز برازنده جامعه اسلامی نیست، از این‌رو شهرداری تصمیم به ورود به این حوزه گرفت.
وی با تأکید بر این‌که نمی‌توان نگاه گوشه‌ای و زاویه‌ای به مقوله نشاط اجتماعی داشت، گفت: نشاط اجتماعی چند بعدی بوده و عوامل متعددی بر آن تأثیر می‌گذارند که رضایت از زندگی و داشتن تصویر روشن از آینده از آن جمله هستند، مشکلات زندگی بر رفتارها و ارتباطات فرد تأثیر گذاشته و عوامل داخلی و خارجی نیز دست به دست هم داده و آینده را مبهم می‌کنند که این نیز به نوبه خود سبب ایجاد یاس و ناامیدی در جامعه می‌شود.
برنامه‌های معاونت فرهنگی شهرداری تبریز برای ایجاد نشاط و شادابی در میان جوانان
وی در ادامه تدوین بسته‌های فرهنگی و ترسیم مسیرهای مختلف را از جمله اقدامات مجموعه فرهنگی - اجتماعی شهرداری دانست و گفت: افزایش فضاهای فرهنگی، تفریحی، کتاب‌خانه‌ها، کاشت لاله‌ها برای سومین سال متوالی در پارک «ایل گلی»، وجود ۲۸ سالن ورزشی، وجود ۱۷ خانه‌ی سلامت و هفت پارک بانوان از اقدامات این مجموعه برای ایجاد نشاط اجتماعی در بین جوانان و دیگر اعضای جامعه به شمار می‌آیند، در همین راستا ۲۲ روانشناس به طور مستقیم در تمام روزهای هفته با این مجموعه ارتباط داشته و برای ارایه‌ی مشاوره و افزایش،آگاهی و امید به زندگی در مراکز مذکور توزیع شده‌اند.
حمیدی در ادامه با اشاره به نقش این سازمان در غنی‌سازی اوقات فراغت جوانان افزود: مجموعه فرهنگی - اجتماعی شهرداری تبریز سه سال پشت سر هم با نزدیک به ۲۴۰ هزار نفر مخاطب به‌عنوان نهاد برتر در غنی‌سازی اوقات فراغت معرفی شده است، به طوری که این مجموعه به اندازه ۲۷ نهاد غنی‌سازی اوقات فراغت دیگر در استان فعالیت داشته است.
وی از برگزاری ۱۶۰ جشن خیابانی در محلات مختلف تبریز در سال گذشته خبر داد و گفت: این جشنواره در قالب جشنواره تابستانی و زمستانی برگزار شد، هم‌چنین ۱۷۰ برنامه تئاتر در «جشنواره تبریزیم» و سی و یک نمایش در عرض پنج روز در سال جاری اجرا شد، به نظر می‌رسد احیای بازی‌های بومی محلی و سنت‌ها از دیگر راه‌ها برای افزایش نشاط اجتماعی در بین جوانان باشد.
وی ادامه داد: می‌کوشیم نظم‌پذیری را در قالب آموزش حقوق شهروندی افزایش دهیم که خود این منجر به افزایش نشاط اجتماعی می‌شود، و این برنامه را با همکاری آموزش و پرورش در ۸۰ مدرسه شروع کرده‌ایم و تلاش‌ها در راستای اجرای آن در همه مدارس است.
معاون فرهنگی - اجتماعی شهرداری تبریز در جمع‌بندی میزگرد تخصصی ایسنا با موضوع نشاط اجتماعی جوانان با اشاره به نبود سند راهبردی توسعه فرهنگی - اجتماعی در این مجموعه یادآور شد: در شورای چهارم و بدنه مدیریتی، اهتمامی به تدوین سند دیده نمی‌شد، اما در کمیسیون فرهنگی شورای فعلی بحث تدوین این سند مطرح شده و همکاری‌های لازم وجود دارد، نبود سند چشم‌انداز، آسیب به بزرگی به شمار می‌آید.
«امیر تقی‌زاده»، معاون فرهنگی و امور جوانان اداره‌کل ورزش و جوانان آذربایجان‌شرقی نیز در این میزگرد اظهار کرد: برابر سرشماری سال 95، استان آذربایجان‌شرقی بالغ بر سه میلیون نفر جمعیت دارد که 51 درصد آن را آقایان و 49 درصدش را بانوان تشکیل می‌دهند و 23.36 درصد جمعیت استان، جوانان هستند.
وی گفت: طبق تجربه‌ای که از ارتباط رو در رو با جوانان داریم، ترس از آغاز کردن یک کار، یکی از معضلات بزرگ در میان جوانان است و نبود اعتماد به نفس برای آغاز فعالیتی، باعث می‌شود که جوانان برای انجام کارها به دنبال توجیه باشند.
وی افزود: متأسفانه ذهنیتی در میان جوانان وجود دارد که آن‌ها می‌خواهند یک شبه ثروتمند شوند و این موضوع، به بحث ورزش نیز القا شده و جوانان به دنبال این هستند که با دوپینگ به مقام برسند.
وی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از معضلات قشر جوان، این است که آن‌ها در حال زندگی نمی‌کنند و یا در فکر گذشته‌اند و یا در آینده سیر می‌کنند و این موضوع، افسردگی و ناامیدی را در پی دارد.
وی با انتقاد از تقویم و مناسبت‌هایی که در دستگاه‌های دولتی وجود دارد، گفت: متأسفانه وجود تقویم‌های مختلف در دستگاه‌ها، باعث می‌شود که دستگاه‌های دولتی از رسالت اصلی خود دور شده و درگیر مناسبت‌ها و رویدادهای مختلف شوند و حتی شاهد این هستیم که به‌مناسبت هفته ازدواج، مسابقات فوتسال تدارک می‌بینند که در نوع خود جالب است و ارتباطی میان مسابقات فوتسال و ازدواج وجود ندارد!.
وی ادامه داد: وجود چنین مشکلاتی باعث می‌شود که جوانان ما به دستگاه‌های دولتی بی‌اعتماد شوند و وقتی کاری به آنان سپرده می‌شود، آماده همکاری نمی‌شوند.
تقی‌زاده گفت: اگر جوانی نشاط نداشته باشد، نمی‌توان اسم او را جوان گذاشت و اصلی‌ترین محور برنامه‌های اداره کل ورزش و جوانان، ایجاد نشاط است؛ متاسفانه جوانان و نوجوانان ما برای پر کردن اوقات فراغت خود در روزهای تابستان، به دنبال حضور در کلاس‌های تئوریک هستند، در حالی که این موضوع برای فرد، خمودی و کسالت را در پی دارد.
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره‌کل ورزش و جوانان آذربایجان‌شرقی اظهار کرد: طبق بررسی‌هایی که انجام شده، 65 درصد جوانان ما، اوقات فراغت خود را در خانه سپری می‌کنند و تنها 19 درصد از بقیه افرادی که اوقات فراغت خود را در بیرون از خانه می‌گذرانند، در برنامه‌های تدوین شده از سوی ارگان‌های رسمی و دولتی شرکت می‌کنند.
وی از برگزاری 16 اردوی گردشگری برای جوانان، از سوی اداره‌کل ورزش و جوانان استان در سال 96 خبر داد و افزود: برگزاری اردوهای مختلف، باعث تعامل یک جوان با اطرافیان و کسب تجربه می‌شود و در نتیجه، امید به آینده در آنان بالاتر می‌رود.
تقی‌زاده، هم‌چنین به برگزاری برنامه‌های مختلف به‌مناسبت هفته جوان از سوی اداره‌کل ورزش و جوانان اشاره کرد و گفت: اخیراً از 313 جوان نمونه استان تجلیل به عمل آمد و در مجموع، 16 هزار جوان استان، درگیر جشنواره‌های مختلف ما بودند.
وی افزود: حمایت از سازمان‌های مردم نهاد(سمن)، یکی دیگر از اصلی‌ترین برنامه‌های ماست و در این راستا، در سال 96، از 67 طرح سمن‌ها با اعتباری 230 میلیون تومانی حمایت کردیم و زمینه‌ای را فراهم می‌کنیم که این سازمان‌های مردم نهاد، در بحث‌های مختلف اجتماعی مشارکت داشته باشند.
معاون فرهنگی و امور جوانان آذربایجان‌شرقی، با تأکید بر این‌که ورزش، نشاط اجتماعی را افزایش می‌دهد، خاطرنشان کرد: کمتر دستگاهی پیدا می‌شود که به اندازه اداره‌کل ورزش و جوانان آذربایجان‌شرقی، در موضوع رویداد «تبریز 2018» فعالیت کرده باشد، چون این اداره‌کل، در این راستا، میزبانی 14 برنامه مختلف در حوزه ورزش و جوانان را بر عهده گرفته و تورنمنت‌های مختلف ورزشی در تبریز برگزار می‌شود که شور و نشاط اجتماعی را به‌دنبال دارد.
تقی‌زاده اظهار امیدواری کرد نگاه مسئولان مختلف به ورزش، فراتر از ورزش باشد و به این مقوله، به‌عنوان وسیله‌ای برای افزایش شور و نشاط در میان جوانان نگاه کنند.
ارسال نظر