"پرسه امام" آئین کهن کرمانیها/ سوگواری زرتشتیان کرمان در عزای حسین

مراسم عزداری محرم در کرماندر هر یک از مناطق استان کرمان مراسمهای عزاداری مطابق با سنت آداب و رسوم مردم منطقه برگزار می شود و هر کس بنا به توانش سعی دارد یاد و سیره امام شهید و 72 تن از یارانش را زنده نگه دارد.

مردمان کرمان اما از دیر باز سنتهای دیرینه ای در ایام سوگواری امام حسین(ع) داشته اند و امروز نیز عزاداری ها در مسیر همان سنتها در حال انجام است.

کرمان به مرکز تعزیه خوانی تبدیل شده و به همت حوزه هنری هر روز شاهد بارور تر شدن این سوگواره در کرمان هستیم که بیشتر در شهرهای جوپار، چترود، زنگی آباد، ده زیار، رابر و بم به صورت سنتی و در مراسم بسیار با کیفیت برگزار می شود.

از سوی دیگر مراسمهای سنتی از جمله "چل منبرون" که همان چهل منبران است، بنی اسد، طبخ آبگوشت امام حسینی، عزاداری در خانه سید خشرو، صفه عزاخانه و در محله های تاریخی دیگر شهر کرمان در حال برگزاری است.

مرکز کرمان شناسی آداب و سنن مردم کرمان در ایام محرم را اینگونه توصیف می کند، روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی حال و هوای خاصی در اکثر شهرها و روستاهای استان کرمان حاکم است.

در این ایام عزاداری مردم به اوج خود می رسد، زن و مرد، پیر و جوان ، کودک و خردسال خود را ملزم به شرکت در آیین ها می دانند.

ما برگزاری مراسم چل منبرون در شب های تاسوعا و عاشورای حسینی یکی از مراسم و سنت های شاخص مردم کرمان در ماه محرم است.

مراسم شام غریبان امام حسین(ع)

مردم کرمان در شام غریبان امام حسین(ع) و اهل بیت سالار شهیدان در چهل تکیه و منبر به یاد شهدای عاشورا شمع روشن می کنند.

چهل منبر یکی از زیباترین و قدیمی ترین رسوم کرمانی ها است که با نجواهای سوزناک و دل سوز خود را به واسطه امام حسین (ع) با خدای متعال در میان می گذارند.

در این مراسم ارادتمندان به خاندان عصمت و طهارت با در دست داشتن شمع با پای برهنه به چهل مجلس عزاداری تکیه، حسینیه یامسجد می آیند و در هر یک از این مکان ها شمعی روشن می کنند.

سوگواری در روستاها

مراسم تعزیه در کرمان و روستاهای هوتک، محی آباد از توابع کرمان به شکل کامل واقعه کربلا در تاسوعا و عاشورا انجام می شود.

این مراسم که به وسیله افراد بومی هر روستا انجام می شود، باعث جذب هزاران گردشگر مذهبی از دیگر نقاط استان می شود.

در این تعزیه ها مراحل واقعه کربلا از ظهر عاشورا تا شام غریبان برای مردم به نمایش در می آید.در روستای هوتک عده ای در قالب لشکر دشمن به عنوان "شمریان" و در مقابل عده دیگری به عنوان یاران امام حسین (ع) قرار می گیرند و به صورت نمادین به جنگ و نبرد می پردازند.

مردمان کرمان از دیر باز سنتهای دیرینه ای در ایام سوگواری امام حسین (ع) داشته اند.

سینه زنی

از دیگر رسوم کرمانی ها به خصوص در شهرستان کوهبنان تشکیل دسته های سینه زنی "یا عباسی" است که به صورت کفن پوش در روزهای تاسوعا و عاشورا با نوای "جانم فدای عباس(ع)" در میان عزاداران و سایر هیئت های سینه زنی و زنجیر زنی حضور دارند.با پای برهنه رفتن در روز عاشورا به خاطر همدردی با اسیران کربلا نیز در سطح استان کرمان مرسوم است.

علم گردانی و عاشوری دادن از دیگر سنت  های مردم کرمان است در این آیین افراد معتمد محلی علم هایی را که از چوب و پارچه ساخته شده است، حمل می کنند و از این طریق نذورات مردم را جمع آوری می کنند.

آش بلغوری

در روز تاسوعا و عاشورا تقریبا در تمامی تکیه ها و حسینیه ها گوسفند ذبح می کنند که صرف انجام پذیرایی با عنوان آب گوشت امام حسین(ع) از عزاداران می شود.

از دیگر سنت  های مردم کرمان که قدمت طولانی دارد ، دادن "عاشوری" یا "آش بلغوری" است.

خانواده هایی که یک سال از درگذشت عزیزشان نگذشته باشد در دهه اول محرم به ویژه تاسوعا و عاشورا این آش را پیش از طلوع آفتاب می پزند و بین مردم محله تقسیم می کنند، مالیدن کاهگل به سر و صورت، در بعضی از نقاط استان کرمان هم رایج است.

مراسم زرتشتیان برای سوگواری امام حسین (ع)

زرتشتیان کرمان احترام خاصی برای برگزاری سوگواری امام حسین (ع) قائل هستند و مراسم ویژه ای هم برگزار می کنند. زنان و مردان با پوشیدن لباس سفید در آتشکده برای امام حسین(ع) و یاران او به سوگواری و عزاداری می پردازند.

زرتشتیان امام حسین(ع) را داماد ایرانی ها می دانند و به همین دلیل به امام سوم شیعیان افتخار می کنند. در روز عاشورا زرتشتیان با پختن غذای قیمه مانند هم وطنان کرمانی نذری می دهند.

زرتشتیان با خواندن دعا و طلب ادامه راه آزادگان دنیا مراسم خود را برگزار می کنند.

زرتشتیان کرمان امام حسین(ع) را سرور آزادگان جهان می دانند.

پرسه امام

در روزهای یازدهم تا سیزدهم محرم مراسم "پرسه امام" اجرا می شود و گروهی به نام بنی اسد که صورت خود را پوشانده اند، مراسم خاک سپاری شهدای کربلا را به صورت نمادین برگزار می کنند.

خواندن خطبه امام سجاد (ع) و حدیث کساء در شب های آخر دهه اول محرم هم در کرمان برگزار می شود.

اما مراسم روضه خوانی و عزاداری خامس آل عبا و یاران با وفایش در دهه دوم و سوم محرم در سطح استان کرمان توسط خیران هم چنین کسانی که نذر کرده اند در منازل آن ها برگزار و ادامه پیدا می کند.