مقامات بلندپایه از اروپا تا شرق آسیا در تهران چه می‌خواهند؟

وزیر خارجه آلمان روز دوشنبه بعد از سفر به چند کشور مهم منطقه به تهران می‌آید. همزمان با سفر ‌ماس وزیرخارجه آلمان، پرفیشر، مدیر آلمانی اینستکس نیز به ایران می‌آید و در مورد سازو کار مالی بین ایران و اروپا با همتای ایرانی خود به گفتگو می پردازد. بعد از این دیدارها، شینزو آبه نخست وزیر ژاپن در روزهای ۱۲ تا ۱۴ ژوئن (۲۲ تا ۲۴ خرداد ماه) به ایران سفر خواهد کرد، سفری که  به دلیل بی سابقه بودن آن  مورد توجه رسانه های داخلی  و خارجی قرار گرفته است و هر کدام روایت‌های متفاوتی از هدف و نتایج این سفر را بیان می‌کنند.

این سفرها در حالی انجام می‌شود که تا چند هفته گذشته تنش در مناسبات میان آمریکا و ایران تا تهدید به جنگ نظامی هم پیش رفت و علی‌رغم ادامه سیاست‌های یک بام و دو هوای آمریکا و تحریم جدید علیه پتروشیمی ایران، اما به نظر میرسد که امروز نسبت به چند روزه گذشته فضا آرام تر شده است، با این حال کشورهای منطقه ای و فرامنطقه‌ای به دنبال عدم افزایش تنش با پیگیری میانجیگری خود در این بحران هستند.

به گفته رسانه‌های غربی، هایکو ماس برای نجات برجام به تهران سفر خواهد کرد، سفر وزیر خارجه آلمان به تهران در شرایطی صورت می‌پذیرد که سه کشور اروپایی تاکنون نتوانسته‌اند به تعهدات خود در زمینه حفظ منافع اقتصادی ایران در برجام عمل کنند و سفر ‌ماس به تهران در شرایطی است که اروپا با انفعال در مقابل آمریکا از عمل به تعهدات خود سر باز زده و ایران نیز  با انتقادات جدی خود  شرکای اروپایی برجام  را مورد خطاب قرار داده است . این در حالی است که یک ماه پیش ایران نیز از عدم پایبندی خود به برخی تعهدات مطرح در برجام سخن گفت و تهدید کرد که اگر اروپایی‌ها ظرف دوماه به قول و قرارهای خود در زمینه کاهش اثرات تحریم‌های آمریکا عمل نکنند تعهدات دیگر خود در برجام را نیز کاهش خواهد داد، لذا تمام کشورهای جهان از سوئیس و ژاپن گرفته تا آلمان به دنبال راهی برای کنترل این چالش خواهند بود.

همزمان با سفر وزیر امور خارجه آلمان «پرفیشر» مدیر آلمانی اینستکس نیز به ایران خواهد آمد و با همتای ایرانی خود دیدار و آخرین تحولات مربوط به عملیاتی کردن این ساز و کار را بررسی خواهد کرد. اما نکته‌ای که مطرح است اینکه همزمانی سفر وزیر خارجه آلمان   با مدیر سازوکار مالی به ایران، به دلیل نگرانی از تبعات اقدام ۱۸ اردیبهشت تهران در توقف فروش آب سنگین و اورانیوم غنی شده و جلوگیری از ورود تهران به گام دوم بعد خواهد بود و یا اینکه هایکو ماس در این سفر حامل پیامی از طرف مقامات کاخ سفید برای ایران است؟

از سوی دیگر، ژاپن با در نظر گرفتن اقدام ایران برای کاهش سطح تعهدات برجامی خود، خواهان به کارگیری روابط دیرینه ژاپن با ایران برای صلح و ثبات منطقه‌ای است و به گفته مقامات این کشور، ژاپن می‌تواند میان آمریکا و ایران میانجی‌گری کند.ژاپن به هرحال سومین قدرت اقتصادی دنیاست و از پایان جنگ جهانی دوم به این طرف در مسایل بین المللی درگیر مناقشات نبوده وچه بسا به همین علت است که برخی از این کشور  بعنوان میانجی یاد می‌کنند.

به عقیده بسیاری از تحلیلگران، حضور شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن، آن هم بعد از ۴۰ سال به ایران می تواند گویای این باشد که ژاپن به نتیجه تلاش های خود به منظور کاهش حساسیت در روابط ایران و آمریکا واقف است. چراکه سفر نخست وزیر ژاپن به ایران، بیانگر این است که دونالد ترامپ در سفر خود به توکیو پیام‌هایی برای آبه داشته است که می تواند به مذاکره و کاهش تنش بیانجامد.

همانطور که رسانه آمریکایی المانیتور در مورد سفر نخست وزیر ژاپن به تهران می‌نویسد: احتمال دارد شینزو آبه برگزاری ملاقاتی بین حسن روحانی و دونالد ترامپ در حاشیه اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در پاییز امسال را پیشنهاد کند و شاید دو کشور فرصت بهتری برای مذاکره به دست نیاورند. هر چند با توجه به تداوم دشمنی ها و کینه توزیهای  ترامپ و تیم ب چنین دیدارهایی هرگز شکل نخواهد گرفت .

همچنین سید عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه کشورمان نیز در مورد سفر آبه به تهران به تلویزیون ژاپن گفته بود که توکیو احتمالا قادر به تفهیم شرایط کنونی به آمریکایی‌ها خواهد بود و امیدواریم سفر آبه به تهران به کاهش تنش‌ها در منطقه منجر شود.

براساس این گزارش؛ همانطور که همه می‌دانیم، منطق جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا تا به امروز در مورد پرونده هسته‌ای، توان دفاعی و موشکی و موقعیت منطقه‌ای کاملا روشن و شفاف بوده است و بر اساس همین منطق است که حرف زور را نپذیرفته و در مورد مسایل موشکی و منطقه‌ای گفتگو نخواهد کرد، لذا باید منتظر ماند و دید که تحولات در روزهای آینده به کدام سمت پیش خواهد رفت تا بتوان در مورد میانجی‌گری بودن و پذیرفتن آن از سمت ایران و آمریکا، اظهارنظر قطعی داشت.