چوب حراج آل سعود بر موفق‌ترین شرکت عربستان

به گزارش پارس به نقل از تسنیم، اگر از هر شهروند سعودی سوال کنید که کدام یک از موسسات کشور آنها بهترین عملکرد را داشته است، تقریبا پاسخ همه آنها شرکت دولتی سعودی آرامکو خواهد بود. اگر از فعالان بازار بین المللی نفت هم بپرسید که بهترین شرکت ملی نفت از نظر مدیریت در درون اوپک چه شرکتی است، آنها هم همین پاسخ را خواهند داد.

با توجه به شهرت مثال زدنی شرکت آرامکو، این بسیار مایه تعجب است که محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد عربستان از علاقمندی خود به فروش بخش هایی از سهام این شرکت به سرمایه گذاران بخش خصوصی سخن گفته است. سخنان محمد بن سلمان از آن جهت اهمیت دارد که وی بعد از رسیدن پدرش به پادشاهی عربستان، عملا رهبری امور اقتصادی این کشور را بر عهده دارد و در زمینه سیاست خارجی و امنیتی نیز یک مهره کلیدی به شمار می رود.

حتی اشاره علنی به احتمال فروش سهام این شرکت نشان دهنده یک تغییر بنیادین در خط مشی عربستان است. عربستان از نسل قبلی شاهزاد های محتاط و به هم پیوسته که به صورت اجماعی تصمیم گیری می کردند و بیش از 70 سال این پادشاهی را اداره می کردند، به یک شاهزاده جوان تک رو  و  تندرو گذار کرده است.

وی همچنین از اعمال مالیات های جدید، خصوصی سازی خدمات درمانی و آموزشی و کاهش مشاغل حکومتی سخن گفته که همه آنها در طی 5 دهه گذشته در عرصه سیاست داخلی عربستان تابو محسوب می شدند. وی همچنین عامل اصلی تجاوز نظامی عربستان به یمن محسوب می شود.

آرامکو بیش از 70 درصد درآمدهای دولت عربستان را تولید می کند و از زمانی که دولت سعودی به تدریج در دهه 1970، این شرکت را از مالکان اولیه آمریکایی اش خریداری کرده، به یک نهاد تقریبا مقدس تبدیل شده است. این فرآیند متفاوت با ملی سازی های ثروت های نفتی غربی در دیگر کشورهای عضو اوپک بوده است. یعنی به جای این که اجازه داده شود شرکت ملی نفت پترومین عربستان آرامکو را تصاحب کند، شاهزاده ها تصمیم گرفته اند ساختار مدیریتی امریکایی آرامکو را حفظ کنند و به تدریج آن را «سعودیزه» کنند.

آرامکو برای محافظت از وضعیت استثنایی خود، همانند یک دژ نظامی اداره شده است. هرچند مدیران برجسته غربی در هیئت مدیره آن عضو هستند، اما این شرکت اطلاعات بسیار محدودی درباره فعالیت هایش منتشر می کند. اطلاعات مالی که دیگر جای خود دارد. حکومت، حتی دست اعضای برجسته خاندان آل سعود را از این شرکت دور نگه داشته و سطح بالایی از خودمختاری عملیاتی را به آرامکو داده است. کارمندان شرکت این منفک بودن از بقیه ارکان حکومتی را یک عامل اساسی در موفقیت شرکت می دانند.

مشخص نیست که قرار است چه قسمتی از دارایی های آرامکو در بورس عرضه شود. ممکن است رژیم سعودی تنها بخشی از دارایی های بالادستی این شرکت در بخش پالایشگاهی را عرضه عمومی کند، نه هسته شرکت که وظیفه حفاظت از ثروت نفتی سعودی را بر عهده دارد. بسیاری از مدیران آرامکو، که نگران از دست رفتن خودمختاری شان هستند، مطمئنا امیدوارند که چنین تصمیمی گرفته شود و برای رسیدن به این هدف لابی می کنند.

با این حال، مدیریت عالی شرکت تایید کرده که در حال بررسی عرضه دارایی های بالادستی محوری شرکت نیز هست. اگر ارزش ذخایر نفتی آرامکو را محاسبه کنیم، این شرکت به راحتی لقب باارزش ترین شرکت جهان را به خود اختصاص خواهد داد. عرضه سهام شرکت آرامکو می تواند مقادیر قابل توجهی سرمایه بین المللی جذب کند. این در شرایطی است که عربستان به دلیل خروج سرمایه از بازار این کشور با مشکل مواجه شده است. این اقدام عمق بازار بورس عربستان را که میلیون ها سرمایه گذار سعودی خرد در آن فعالیت دارند، بیشتر خواهد کرد. محمد بن سلمان خودش اشاره کرده که عرضه سهام آرامکو در بورس شفافیت را افزایش خواهد داد و ریسک فساد را پایین خواهد آورد.