شهیدت را انتخاب کن و نائب‌الزیاره‌اش باش

 طرح «نائب‌الشهید» یکی از ایده‌های درخشانی است که در زمان پیاده‌روی میلیونی اربعین باعث آشنایی و نزدیکی هرچه بیشتر مردم با شهدا می‌شود. هر زائر پیش از سفر، شهیدی را انتخاب می‌کند تا نائب‌الزیاره‌اش باشد و به مرور با عمیق شدن این ارتباط معنوی، ثمرات آن را در زندگی‌اش می‌بیند. طرحی که با یک نیت ساده شروع می‌شود، رفته‌رفته عمیق می‌شود و فرد را با شهیدش دوست می‌کند. حجت‌الاسلام محمد حسین جوشقانیان، دبیر شبکه ملی وارثون است و در اجرایی شدن این طرح نقش زیادی دارد. جوشقانیان در گفت‌وگو با ما از اهداف این طرح، چگونگی اجرایی شدن و استقبال مردم می‌گوید. 

ایده طرح «نائب‌الشهید» از چه طریقی و در چه سالی زده شد؟

امسال دومین سال اجرای این طرح با همکاری فرزندان شهدا و شبکه ملی وارثون و مجموعه‌های مردم‌نهاد جهاد و شهادت است. سال گذشته طرح «نائب‌الشهید» به صورت گسترده عملیاتی شد و هر نفر به نیابت از یک شهید در پیاده‌روی اربعین حضور پیدا کرد. امسال دامنه این طرح گسترده‌تر از سال گذشته است. این طرح یک بارقه آسمانی با نگاه شهدا بود که تعمیم داده شد و دوستانمان در وارثون گفتند که سعی کنیم در تبلیغ و ترویج هر زائر یک شهید نهایت تلاشمان را بکنیم و به لطف خدا تا الان نتایج خوبی از این کار دیده‌ایم.

سال گذشته بازخورد و استقبال مردم از طرح چگونه بود؟

بازخوردهای خیلی خوبی گرفتیم. مبلغان و سخنوران و زائران همه استقبال کردند. کار با یک نیت قلبی شروع می‌شود. مردم با شهیدشان آشنا و در طول مسیر با او همراه می‌شوند و به مرور حضور شهید در زندگی شخص پررنگ می‌شود و در بعد فردی و اجتماعی تأثیر می‌گذارد. شهیدی که شاید توفیق زیارت کربلا را پیدا نکرد یا نتوانست در پیاده‌روی اربعین شرکت کند حالا مردم نائب‌الزیاره‌اش می‌شوند و ان‌شاءالله آن‌ها هم از ما دستگیری و شفاعتمان را در آخرت کنند.

مردم چگونه در جریان این طرح و کارهای شما قرار می‌گیرند؟

برنامه‌های زیادی را دوستان در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی گذاشته‌اند و مردم هم استقبال خیلی زیادی کرده‌اند. همایش‌های گوناگونی در جمع مبلغان اربعین داشتیم و جزئیات طرح را توضیح دادیم و به لطف خدا در مجامع گوناگون این طرح بازگو شده است. هم در خاک ایران و هم در خاک عراق دائماً مبلغان این طرح را تبلیغ و ترویج می‌کنند و باعث آشنایی بیشتر مردم می‌شوند. خطبای مشهوری مثل حاج آقای ماندگاری، حاج حسین یکتا، شهاب مرادی و حاج‌آقا تهرانی برای تبلیغ این طرح همکاری می‌کنند. طرح برکات زیادی را برای فرد و جامعه دارد. اسامی شهدایی که در وصیتنامه‌شان نوشته‌اند اگر به زیارت اربعین مشرف شدید از جانب ما زیارت داشته باشید را تهیه کرده‌ایم و امروز وصیتنامه شهدا از این طریق در حال تحقق پیدا کردن است.

شهید خاصی مدنظر است یا هر کسی هر شهیدی را می‌تواند انتخاب کند؟

هر کسی می‌تواند شهیدش را از هر گروه و صنف و قشری انتخاب کند. شهیدی که فرد بیشتر می‌تواند با او انس بگیرد و احساس کند حق بیشتری بر گردنش دارد را انتخاب می‌کند. چه زیبا هم هست قبل از آنکه حرکتش را شروع کند به خانه آن شهید برود و به پدر و مادر و همسر و فرزند شهید بگوید من می‌خواهم به نیابت از شهید شما به زیارت اربعین بروم و چه قوت قلبی برای آن خانواده شهید است. خانواده شهید می‌بینند عزیزشان که شهید شد خونش روی زمین نمانده و امروز پرچم را عده دیگری برداشته‌اند. از طرفی هم به واسطه انسش با شهید و فرهنگ شهادت خودش نورانیت بیشتری می‌گیرد و برکاتش را در زندگی‌اش می‌بیند. فرد از اربعین برمی‌گردد و با شهید ارتباط گرفته و با او زندگی می‌کند و مطالعاتش را درباره شهید بیشتر می‌کند و شهیدش را بهتر می‌شناسد. آن آشنایی اولیه به یک دوستی عمیق تبدیل می‌شود. این دوستی سبب می‌شود فرد در گره‌های کور زندگی‌اش به شهید متوسل شود و شهید هم برایش گره‌گشایی کند. ورود فرهنگ جهاد و شهادت به بطن زندگی‌مان برکات دارد. همان نگاهی که قرآن دارد و بیش از ۶۰۰ آیه قرآن در باب فرهنگ جهاد و شهادت است و معنایش این است ما تلاش کنیم این فرهنگ اقامه شود تا خوبی‌ها صادر شود. فرهنگ جهاد و شهادت معنایش جنگ‌طلبی نیست و برعکس فرهنگی بازدارنده است.

کسانی که اهل این فرهنگ هستند فضائل، کمالات و سجایای زندگی‌شان خیلی بیشتر است. این فرهنگ برگرفته از فرهنگ عاشورا و اباعبدالله (ع) است و در جهت ترویج این فرهنگ با نیابت از یک شهید خوبی و پاکی را در جامعه ترویج می‌کنیم. تمام هدف «نائب‌الشهید» همین است. شهید حججی عزیز جایگاهی دارد که اگر من به نیابت از آن شهید وارد فضای اربعین می‌شوم روی اخلاقیات من هم تأثیر می‌گذارد. مثل اینکه شهید حججی مرا به سمت خدمت به پدر و مادر سوق می‌دهد. مثل همان کاری که شهید حججی کرد و پدر و مادرش را ۱۰ روز به زیارت امام رضا (ع) برد. همه شهیدان اینگونه هستند. دوستان می‌توانند نیابت از تمام شهدا داشته باشند و به طور خاصه یک شهید را پررنگ کنند و با او ارتباط بیشتری بگیرند و برکاتش را در زندگی‌شان ببینند.

این طرح می‌تواند شهدای کمتر شناخته‌شده را به جامعه بهتر معرفی کند؟

یکسری از شهدا به لطف خدا و برکت رسانه‌ها پرآوازه شدند ولی بخشی از خانواده شهدای عزیزمان انتظار دارند تا عزیزشان به خوبی در جامعه معرفی شوند. شهدا ویژگی‌ها و خوبی‌های زیادی دارند که خدای متعال انتخابشان کرده است. باید بتوانیم همه را معرفی و مطرح کنیم. این باعث می‌شود فرهنگی که شهدا در ارتباط با خدا داشتند تکثیر شود.

راویان روی چه مسائلی از زندگی شهدا تأکید دارند؟

راویان به اقتضای مخاطب در حوزه زندگی، معیشت، شغل و مسائل دیگر مطالب را ارائه می‌دهند. بر فرض مثال اگر منِ طلبه در معیشت زندگی‌ام گرفتاری دارم شهید عبدالله میثمی را به عنوان یک الگوی نافذ قرار می‌دهم و می‌بینم شهید میثمی در زندگی‌اش چه مسیری را طی کرده است. الگویی که در زمان خودمان و همزبان خودمان است می‌تواند ما را بهتر به خدا و اهل بیت (ع) نزدیک کند. حالا هر کسی در هر قشری می‌تواند شهیدش را انتخاب کند. شهدا حلقه اتصال ما به اباعبدالله (ع) هستند و می‌توانیم از طریق شهدا به خوبی‌ها دست پیدا کنیم. هدفمان این است که این طرح یک کمپین مردمی شود و همه کارهایش را مردم انجام دهند. مهم‌ترین ویژگی این طرح این است که کار نهضتی و مردمی است. هیچ بودجه و زد و بندی نمی‌خواهد و طرح یک نیت ساده از دل و جان می‌خواهد و برای فراگیر شدن همت من و شما را می‌خواهد.