صنعت موتورسیکلت سازی،حوزه ای با ظرفیت های بالقوه اما مغفول مانده

موتورسیکلت از نمونه وسایل حمل و نقلی به شمار می رود که به واسطه قیمت ارزان تر آن در مقایسه با خودرو(فارغ از موتورسیکلت های خاص و گران قیمت)همواره از ضریب تقاضای بالایی در میان اقشار متوسط و ضعیف جامعه برخوردار بوده است.

از دیگر سو،با افزایش جمعیت و بالا رفتن تراکم جمعیتی و به تبع آن تشدید میزان ترافیک در عرصه های درون شهری،موتورسیکلت از محبوبیت بیشتری برخوردار شده،زیرا اساسا از قابلیت تردد مطلوب تری(در مقایسه با خودروها) در گره های ترافیکی برخوردار است.

مجموعه این عوامل باعث شده ضریب تقاضا برای خرید این محصول در طول سالیان و دهه های اخیر افزایش یابد و به تبع ، بالا بودن ضریب تقاضا برای هر کالایی ، یک پوئن و حُسن قابل توجه برای کارخانه تولید کننده آن محصول به شمار خواهد رفت.

با این اوصاف،در طول قریب به پنج دهه اخیر،با وجود ظرفیت های بالقوه بسیاری که در عرصه موتور سیکلت سازیِ کشور وجود دارد،توسعه و پیشرفت مطلوب و چندانی در این بخش،حاصل نشده است.

بنابر گزارش های موجود در رسانه ها،میزان تولید داخلی موتورسیکلت در طول 50 سال اخیر با کاهش 70 درصدی همراه بوده ، اُفت و تنزل چشمگیر و تاسف باری که واکاوی این نقیصه را ضروری تر می سازد.

به واقع،به موازات کاهش ضریب تولید،میزان نیاز داخلی نیز برای تامین این وسیله نقلیه خاص،به واسطه واردات مُیَسَر شده که نفس این موضوع به خودی خود امری نامطلوب و ناخوشایند به نظر می رسد.

علی رضا عابدینی،یکی از فعالان صنعت موتورسیکلت در گفت و گویی با رسانه ها در تشریح روند پیموده شده در حوزه موتورسیکلت سازیِ کشور در طی 50 سال گذشته می گوید : در واقع امر،صنعت مذکور،در نیم قرن گذشته به نسبت امروز از طراوت و پویایی هر چه بیشتری برخوردار بود و مصداق بارز این ادعا را می توان در کارخانه ای همچون ایران دوچرخ جستجو کرد که تولید موتورسیکلت در داخل کشور را با پِرِس کاری ، قالب سازی ، ماشین کاری و...به معنای واقعی کلمه  عملیاتی می کرد و تنها تعدادی قطعه معدود از کشورهای خارجی همچون ژاپن یا فرانسه وارد می شد.

وی یکی از دلایل اُفت و اُفولِ صنعت موتورسیکلت سازی را در صدور مجوزهای پیاپی به افرادی که عملا متخصص و کارشناس واقعی این عرصه نبودند،عنوان کرده و می گوید: بعضا به تعمیر کاران موتورسیکلت مجوز ساخت و راه اندازی تولید می دادند و همین افراد نیز به جای تولید داخلی به معنای واقعی،به مونتاژ کاری مبادرت می ورزیدند.

عابدینی می گوید:گاهی برخی افراد پس از اخذ مجوز در یک بازِه زمانی یکساله ، اقدام به تولید یا به تعبیری مونتاژ موتورسیکلت می کردند و پس از برخورداری از سود لازم ،از این بازار و عرصه تولیدی خارج می شدند. همین نقیصه،ضریب ریسک سرمایه گذاری در این صنعت را تشدید کرده و افراد سرمایه گذار واقعی را برای فعالیت در این حوزه بی میل کرده است.

قیمت تمام شده بالا،معضل اصلی صنعت موتورسیکلت سازی

فرشید ماهرخ،یکی از توزیع کنندگان موتورسیکلت در استان البرز،در گفت و گو با  خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی،با اشاره به نقش بسیار برجسته و نافذ قیمت تمام شده در حمایت از کالای داخلی و پشتیبانی از تولید ملی،گفت:یکی از چالش های پیش روی این صنعت به قیمت تمام شده بالای آن معطوف می شود و به تبع در چنین شرایطی میل به واردات افزون تر می شود زیرا بصورت طبیعی متقاضی با صرف هزینه کمتری به خرید موتورسیکلت مبادرت می ورزد.

وی افزود:برای کاهش قیمت تمام شده باید تیراژ تولید بالا رود که با شرایط موجود و با توجه به وجود برخی نارسایی ها،امکان چنین امری مُیَسَر نیست،زیرا بالا رفتن چند برابری تولید،نتیجه ای جز انبار شدن و خاک خوردن بخش قابل توجهی از تولیدات را در پِی ندارد و برای فائق آمدن بر این نارسایی،باید حمایت های هر چه بیشتری(همچون حمایتی که حدود دو سال پیش از خودروسازان شد) از این صنعت در دستور کار قرار گیرد.

ماهرخ گفت:اگرچه همواره از موتورسیکلت به عنوان یکی از دلایل اصلی آلایندگی هوا یاد می شود اما این عارضه را نباید در نفس این وسیله نقلیه سبک دید،بلکه ریشه این معضل به کیفیت ساخت موتورسیکلت و البته بسیاری از کم توجهی های مالکان موتورسیکلت باز می گردد.

این توزیع کننده موتورسیکلت در استان البرز افزود:در شرایطی که مالک موتورسیکلت نسبت به اخذ گواهی معاینه فنی اقدام نمی کند و یا اختلاف قیمت میان موتورسیکلت های انژکتوری با کاربراتوری قابل توجه است و بازار نیز از موتور سیکلت های کاربراتوری اشباع شده،بروز آلودگی هوا و یا تشدید آن،امری تعجب برانگیز نخواهد بود .قطع به یقین حل و فصل چنین نارسایی هایی،مستلزم برنامه ریزی دقیق و اصولی از سوی متولیان امر و البته توجه هر چه بیشتر مالکان و راکبان موتورسیکلت است.

واردات بی رویه،صنعت موتورسیکلت سازی کشور را آسیب پذیر کرده است

چندی پیش،ابوالفضل حجازی،رئیس انجمن صنایع همگن موتورسیکلت سازان ایران در جمع خبرنگاران در ارتباط با وضعیت حاکم بر صنعت مذکور اظهار کرد:واردات بی رویه این وسیله نقلیه، به یکی از معضلات و نارسایی های جدی مبدل شده و همین موضوع،تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی را در پی داشته است.

وی در ادامه می افزاید:در کشوری همچون چین،سالیانه قریب به 20 میلیون دستگاه موتورسیکلت ساخته و تولید می شود و 70 درصد از این میزان تولید به کشورهای مختلف دنیا صادر می شود و این در شرایطی است که از حیث زیرساختی،چینی ها در حوزه مذکور به مراتب ضعیف تر از ما هستند اما به دلیل حمایت واقعی از تولید داخلی در این کشور،قابلیت رقابت در بازارهای جهانی بصورت قابل توجهی در ارتباط با تولیدات چین ، ارتقاء پیدا کرده است.

حجازی در عبارتی تامل برانگیز گفت:زمانی 220 کارخانه موتورسیکلت سازی در کشور فعالیت می کرد اما امروز این عدد و رقم به 30 کارخانه با ظرفیت تولید کمتر از 40 درصد کاهش پیدا کرده است.

رئیس انجمن صنایع همگن موتورسیکلت سازان ایران در ادامه گفت:نیاز بازار داخلی کشور به موتورسیکلت 400 تا 500 هزار دستگاه برآوُرد می شود که با حمایت هر چه بیشتر از این صنعت، علاوه بر تامین کامل نیاز داخلی می توان در حوزه صادرات موتورسیکلت به کشورهای همسایه و همجوار ایران نیز حرف های بسیای برای گفتن داشت.

وی افزود:در صورت تجمیع مراکز تولید موتورسیکلت با یکدیگر،آسیب و خسارات به مراتب کمتری به این صنعت وارد می شود.

امید آن می رود با حصول اقدامات سازنده،اتخاذ تدابیر هوشمندانه و تلاش برای تجهیز این صنعت به تکنولوژی روز ( در راستای حفظ سلامت زیست محیطی به عنوان یکی از دغدغه های اصلی در خصوص تردد موتورسیکلت در شهرها و کلانشهرهای کشور ) ، فصلی نو و جدید در این حوزه تولیدی گشوده شود ، امری که با تحقق آن ، فرصت های شغلی بسیار قابل توجهی در بخش تولید و قطعه سازی موتورسیکلت ایجاد و به تبع آن از بار مشکلات موجود در ارتباط با چالش بیکاری در کشور کاستِه خواهد شد.