بودجه‌های عمرانی سال به سال آب می‌رود+جدول

به گزارش پارس به نقل از اقتصادپرس، عدم اتمام به موقع طرح های عمرانی باعث می شود که به دلیل تورمی بودن شرایط اقتصادی کشور، برآوردهای اولیه برای طرح ها هر سال نیاز به بازنگری و پیش بینی اعتبارات بیشتر داشته باشد. همچنین به دلیل تاخیر در بهره برداری، منابع طرح با چند سال تاخیر نصیب کشور شود و عملا کشور را با پدیده سرمایه گذاری های بی بازگشت مواجه کند. همچنین به دلیل طولانی بودن دوره ساخت، کیفیت ساخت به دلیل تغییر عناصر کارفرمایی، مشاوره و پیمانکاران، نوع مصالح و تکنولوژی ساخت حتی مستهلک شدن برخی از سازه های اولیه تحت تاثیر قرار بگیرد. علت اصلی بروز پدیده طرح های نیمه تمام، شروع طرح های عمرانی جدید فراتر از توان مالی و اجرایی دولت بوده است.

آنچه که امکان تداوم این پدیده را طی سال های گذشته فراهم کرده، وفور درآمدهای نفتی است که مشابه با سایر حوزه ها ناکارایی های موجود در وضعیت طرح عمرانی و معضل طرح های نیمه تمام را نیز با تزریق دلارهای نفتی پوشش داده است. تشدید تحریم های نفتی در سال ۹۱ و در پی آن، کاهش شدید درآمدهای نفتی معضل طرح های عمرانی نیمه تمام را عملا به مراحلی رسانده است که چاره اندیشی برای نظام فعلی تعریف، تصویب، تامین مالی و اجرای طرح های عمرانی به ضرورتی فوری تبدیل شده است.

با این حال، لایحه بودجه ۹۲ فرصتی بود تا برنامه دقیقی را برای ساماندهی این معضل اعلام و پیگیری کند؛ در حالی که بررسی لایحه وجود چنین برنامه ای را تایید نمی کند.

* مقایسه و میزان اعتبار برای اتمام طرح های عمرانی طی سال های ۸۸ – ۹۲ (میلیارد ریال)

جمع کل اعتباراتی که برای اتمام طرح های عمرانی با یک روند پرشتاب از حدود ۹۵ هزار میلیارد تومان در سال ۸۸ به ۲۰۲ هزار میلیارد تومان در سال ۹۱ رسیده است. رشد جمع کل اعتبارات طرح های عمرانی ناشی از دو عامل افزایش اعتبار طرح های موجود و درج طرح های جدید در بودجه است.

همان طور که در جدول نشان داده شده است، در سال ۹۱ با وجود این که دورنمای وضعیت مالی دولت به شدت متزلزل پیش بینی می شد با درج ۴۳۶ طرح جدید نزدیک به ۲۰ هزار میلیارد تومان بار مالی جدید به بودجه تحمیل شد و نسبت جمع کل اعتبار طرح های جدید به جمع کل اعتبارات همه طرح ها که در سال ۸۸،۸۹ و ۹۰ به ترتیب ۶،۴ و ۴ درصد بود، به یک باره به حدود ۱۰ درصد جهش کرد.

همچنین این روند باعث شده که برای اتمام طرح های عمرانی در بودجه سال ۹۲ رقمی در حدود ۱۱۶ هزار میلیارد تومان مورد نیاز باشد که این رقم در سال های ۹۱،۹۰،۸۹ و ۸۸ به ترتیب در حدود ۱۲۹،۱۰۲،۶۲ و ۶۶ هزار میلیارد تومان بوده است.

نکته این جاست که این میزان ۱۱۶ هزار میلیارد تومان تقریبا نیمی از اعتبارات عمرانی را پوشش می دهد و نیم دیگر در بودجه استانی و ردیف های متفرقه است که در این صورت رقم مورد نیاز برای اتمام طرح های موجود در سال ۹۲ بسیار بیشتر از این میزان خواهد بود. روند فوق بیانگر ورودی های زیاد و رو به رشد طرح های جدید است.

* روند اتمام طرح های عمرانی نیمه تمام

بررسی بودجه طرح های عمرانی در سال های گذشته بیانگر خروجی های کم و رو به کاهش طرح های نیمه تمام به ویژه طی دو سال اخیر است. این دو روند توامان یعنی افزایش ورودی ها و کاهش خروجی ها در چند سال گذشته باعث وارد آوردن فشار بیش از حد ظرفیت مالی و اجرایی دولت شده است.

تداوم این روند به همراه کاهش درآمدهای نفتی در نهایت می تواند باعث بر زمین ماندن طرح های نیمه تمام طی سال های متمادی شده و میانگین اتمام طرح ها را از حدود یک دهه فعلی به بیش از دو دهه افزایش دهد. اگرچه آمارها حاکی از آن است که ادامه روندها حتی بدون افت درآمدهای نفتی معضل فعلی را در پی داشت، اما افت درآمدهای نفتی، بروز این پدیده و لزوم چاره اندیشی جدی برای آن را قدری نمایان تر و فوری تر کرده است.