اصغر فخریه کاشان در نشست خبری دو روز پیش درباره نحوه ورود هواپیماهای برجامی به ناوگان هما گفت: این 11 فروندی که تاکنون به ایران ایر تحویل شده، از محل صندوق توسعه ملی با عاملیت بانک صنعت و معدن است که با تنفس یک ساله و بازپرداخت 10 ساله در هر سه ماه به صورت قسطی به صندوق بازگردانده می شود.

به گفته قائم مقام وزیر راه و شهرسازی، دولت تضمینی برای این هواپیماها ارائه نکرده و خود هواپیماها در رهن بانک صنعت و معدن هستند و در صورتی که هما نتواند اقساط آن را پرداخت کند، هواپیماها به این بانک برگردانده می شوند.

وی از اعلام رقم اقساط به دلیل محرمانه بودن آن خودداری کرد.

بر اساس این گزارش، از آنجایی که تسهیلات صندوق توسعه ملی به صورت ارزی بوده و بانک عامل (صنعت و معدن) بر اساس نرخ مندرج در سامانه نرخ ارز (سنا) دلار دریافتی را به ریال تبدیل کرده و تسهیلات ریالی در اختیار شرکت دریافت کننده تسهیلات می گذارد، (اگرچه هما 330 میلیون دلار صندوق توسعه ملی را به صورت ارزی به شرکت سازنده واگذار کرد، اما اقساط این تسهیلات را به صورت ریالی به بانک عامل بازمی گرداند) بنابراین با در نظر گرفتن میانگین رقم 4 هزار تومان برای هر دلار و با یک حساب و کتاب سرانگشتی و تقریبی (و نه رسمی)، ایران ایر حدودا یکهزار و 320 میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی برداشت کرده است که قرار است در بازه 10 ساله (۱۲۰ ماهه) آن را به این صندوق برگرداند. از همین رو ماهانه 11 میلیارد تومان رقم اقساط ماهانه هما خواهد بود؛ به معنی دیگر هر 3 ماه 33 میلیارد تومان.

با در نظر گرفتن اینکه این تسهیلات، یک سال تنفس داشته و آخرین سری هواپیماهای دریافتی برجامی که به صورت نقدی خریداری شده، در دی ماه امسال تحویل هما شد، روند بازپرداخت اقساط این هواپیماها را در صورتی که از سال آینده در نظر بگیریم، هما باید از سال آینده، هر سه ماه 33 میلیارد تومان به بانک عامل پرداخت کند.

این در حالی است که فرزانه شرفبافی در همان نشست خبری دو روز پیش اعلام کرد: شرکت ایران ایر از آنجایی که نتوانسته است از پس هزینه های جاری و حقوق بازنشستگان خود بربیاید، ماه گذشته مجبور شد 20 میلیارد تومان از سازمان بنادر و دریانوردی استقراض کنند.

با توجه به اینکه هواپیماهای خریداری شده، به جز 3 فروند ایرباس، همگی از نوع ای تی آر هستند وطبیعتا در مقاصد پروازی کوتاه برد تردد دارند، نمی توانند سوددهی بالایی داشته باشند؛ بنابراین ایران ایر احتمالا برای بازپرداخت اقساط خود دچار مشکل خواهد شد. مگر آنکه با کاهش نرخ بلیت هواپیماهای ای تی آر و افزایش سورتی های پروازی آنها در طول 24 ساعت و همچنین اصلاح ساختار مالی و نیروی انسانی این کمبود را جبران کند.

درآمد ای تی آر چه قدر است؟

بر اساس اعلام سایت فلایت ۲۴، هواپیماهای ای تی آر ایران ایر در روز شنبه گذشته به طور متوسط 6 ساعت پرواز داشته اند.

این در حالی است که شرفبافی مدیرعامل هما در مراسم دو روز پیش اعلام کرد ای تی آر باید حداقل 10 ساعت در هر 24 ساعت پرواز داشته باشد تا بتواند به سوددهی برسد.

اگر مبنای فعالیت 8 فروند ای تی آر هما را به طور متوسط 6 ساعت در نظر بگیریم، با توجه به اینکه این هواپیما 70 نفر ظرفیت دارد و به طور متوسط میزان رزرو صندلی در هر پرواز، 85 درصد ظرفیت (۶۰ صندلی) با قیمت متوسط 150 هزار تومان باشد (به عنوان مثال هزینه بلیت اکونومی ایران ایر با هواپیمای ای تی آر 72 600 برای مسیر تهران گرگان 145 هزار تومان و مسیر آبادان اصفهان 114 هزار تومان در سایت این شرکت اعلام شده است)، درآمد سالانه این هواپیماها (صرفا 8 فروند ای تی آر) 26 میلیارد و 280 میلیون تومان است.

حال آنکه هما می بایست در هر 3 ماه 33 میلیارد تومان قسط بدهد!

بنابراین چنانچه هما می خواهد بانک عامل، هواپیماها را مصادره نکند، چاره ای جز اصلاح ساختار سازمانی، نیروی انسانی و «درآمد هزینه»های این شرکت ندارد. همچنین برای حفظ شأن بازنشستگان هما، به گفته بسیاری از کارشناسان انتقال پرونده آنان به صندوق بازنشستگی کشوری می تواند روش مناسبی باشد. شنیده شده است این روش در دوره مدیریت گذشته هما در حال پیگیری بود و دو طرف به توافقاتی هم دست یافته بودند.

هواپیماها