دولت ناتوان در مقابل سوءاستفاده‌کنندگان بازار تخم‌مرغ

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- در گذشته معما این بود که مرغ زودتر خلق شده است یا تخم‌مرغ، ولی در این گرمای تابستان فعلا این دو در رقابت نفسگیری برای شکست رکوردهای قیمتی هستند. ناصر نبی‌پور، رئیس هیات‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران آنفلوآنزا را عامل اصلی تب بالا قیمت مرغ دانسته است.  «از دی سال گذشته تاکنون بالغ بر  14 میلیون مرغ به علت بیماری آنفلوآنزا معدوم شده است. همین تعداد مرغ هم در مرغداری‌هایی در شعاع یک تا سه کیلومتری مرغداری‌های آلوده بوده‌ و به کشتارگاه رفته است. واقعیت این است که مشکل کمبود تولید الان وجود دارد.»

معاون تولیدات دامی وزیر جهاد کشاورزی هم قبول دارد که آنفلوآنزا این روزها به جان مرغ‌ها افتاده است تا نفس قیمت‌ها را بگیرد، ولی این آمار تلفات را قبول ندارد و آن را 12 میلیون می‌داند:«12 میلیون قطعه مرغ را در یک مقطع زمانی هفت تا هشت ماهه حذفی داشتیم.»

حسن رکنی اضافه می‌کند که به همین خاطر مجوز واردات جوجه یک روزه مرغ تخم‌گذار را صادر کرده است:

«در سایت به صورت رسمی اعلام کرده‌ایم افرادی که علاقه‌مندند می‌توانند نژادهایی را از هر کشوری که مورد تایید سازمان دامپزشکی به لحاظ شاخصه‌های بهداشتی و کیفیت‌های معتبر تولیدی است، وارد کنند تا این خلأ را پوشش دهیم.»

اما تولیدکنندگان این واردات را غیرمنطقی می‌دانند و می‌گویند اگر 12 میلیون مرغ تلف شده‌اند، آنها ظرفیت تولید 50میلیون جوجه را دارند. چرا سیاست یک‌ بام و دو هوا اجرا می‌شود. از یک طرف به آنها اجازه تولید بیشتر داده نمی‌شود و از طرف دیگر هم مجوز واردات صادر می‌شود.

6 شرکت در کشور تولید بیش از 50 میلیون جوجه یک‌روزه تخم‌گذار با نژادهای مختلف را عهده‌دار هستند اما در سه ماه اخیر وزارت جهاد کشاورزی، حداقل سه مجوز واردات جوجه یک‌روزه تخم‌گذار یا تخم‌مرغ نطفه‌دار جوجه یک‌روزه صادر کرده است که به نظر می‌رسد مغایر با سیاست‌ها، برنامه‌ها و مصوبه‌های خود این وزارتخانه است، چراکه از یک سو تولید‌کننده داخلی محدود شده تا با حداکثر ظرفیت به تولید نپردازد و از سوی دیگر مجوز واردات صادر شده است.

با این حال رکنی، معاون وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده که درست است ظرفیت تولید این 6 شرکت بالاتر از نیاز کشور است ولی الان در شرایط ویژه آنفلوآنزا قرار داریم: «ظرفیت تولید مرغ‌مادرهایی که می‌توانند به‌عنوان تخم‌مرغ نطفه‌دار مولد باشند و جوجه یک‌روزه تجاری تولید کنند، به‌طور معمول بیش از مقداری است که ما در شرایط عادی می‌خواهیم، اما این در صورتی است که شرایط ویژه‌ای پیش نیامده باشد.»

تولید‌کنندگان جوجه تخم‌گذار هم مدعی هستند که در همین شرایط ویژه هم برای آنها محدودیت تولید وضع شده است. از سوی دیگر پرورش‌دهندگان مرغ تخم‌گذار هم گلایه دیگری دارند و می‌گویند حتی اگر جوجه به اندازه مورد نیاز باشد، آنها هم در این شرایط آنفلوآنزایی دل و جرات پرورش جوجه برای تبدیل به مرغ تخم‌گذار را ندارند. مدیر یکی از مرغداری‌های استان تهران می‌گوید: «مرغداران الان نه پولش را دارند که بخواهند پرورش دهند و نه جراتش را. مرغ‌هایی که معدوم می‌شوند برای آنهایی که بیمه‌ هستند، چیزی حدود 50 درصد خسارت داده می‌شود؛ برای بقیه داده نمی‌شود. یعنی دقیقا هزینه یک واحدی که فرض کنید ظرفیت صد هزارتایی دارد، حدود دو میلیارد تومان است ولی زمانی که درگیر آنفلوآنزا شود، حداکثر یک میلیارد تومان به او می‌دهند. آن یک میلیارد دیگر را کس دیگری کمک نمی‌کند.»

هفته گذشته به پیشنهاد وزیر جهاد کشاورزی، هیات دولت با واردات تخم مرغ به کشور به‌منظور کنترل قیمت موافقت کرد و تعرفه آن را در مدت زمان محدود از ۳۲ درصد به پنج درصد کاهش داد.

در همین خصوص رضا ترکاشوند، مدیرعامل اتحادیه مرکزی مرغداران با انتقاد از واردات تخم مرغ به کشور، گفت: «از آنجا که اتحادیه مرکزی مرغ تخم‌گذار مسئول تنظیم بازار است، اعلام می‌کنم که هیچ‌کمبودی نداریم و معتقدیم این اقدام به بازار آسیب می‌زند. به تصمیم دولت اعتراض داریم، چون در این چند سال که در بازار حضور داشتیم و مدیریت کردیم، انتظار داشتیم نظر اتحادیه پیش از صدور مجوز واردات در نظر گرفته شود. باید قبل از هر تصمیمی ملاحظات لازم برای تولید‌کنندگان رعایت شود، در حالی که صادر‌کننده تخم مرغ هستیم مجوز واردات سبب ورود سوءاستفاده‌کنندگان در این شرایط می‌شود.»

نگاه به واردات برای رفع نیاز مصرف داخلی ساده‌ترین راه‌میانبر است که نوعی پاک کردن صورت مساله محسوب می‌شود. اقتصاد مقاومتی به ما آموخته است که حمایت از تولیدکننده، چه از نظر بیمه و چه از نظر برداشتن برخی محدودیت‌های تولید، می‌تواند اصولی‌ترین راه برای هموار کردن دست‌اندازهای عرضه کالاهای مصرفی مردم باشد.