آغاز تعاملات جدید اقتصادی ایران و آفریقای جنوبی

جاکوب زوما - رییس جمهور آفریقای جنوبی - و هیات همراه قرار است امروز، یعنی اولین روز سفر خود به ایران در اتاق بازرگانی حاضر شوند و با محسن جلال پور - رییس اتاق بازرگانی ایران - و فعالان بخش خصوصی نشست مشترک داشته باشند؛ موضوعی که اهمیت جنبه اقتصادی این سفر را نشان می‌دهد.

‌ آفریقای جنوبی به عنوان یکی مهمترین اقتصادهای نوظهور در دنیا و همچنین توسعه یافته‌ترین اقتصاد قاره آفریقا شناخته می‌شود.

بخش رسمی اقتصاد آفریقای جنوبی متکی به معدن، تولید، خدمات و کشاورزی پیشرفته است و دولت آفریقای جنوبی اقتصاد بازار آزاد، خصوصی سازی و فراهم کردن شرایط مطلوب برای سرمایه گذاری را دنبال می کند.

این کشور به عنوان یک عضو فعال سازمان تجارت جهانی (WTO) تعرفه های وارداتی را کاهش داده است. آفریقای جنوبی طی سال 2005 نرخ رشد چهار درصدی و نرخ تورم پنج درصدی را برنامه ریزی کرد. پس از 10 سال تولید ناخالص داخلی افزایش مثبت در بخش های سرمایه گذاری ثابت، هزینه مصرف خانوار و هزینه های دولت، را نشان می دهد.

آفریقای جنوبی ساختار مالی پیشرفته ای دارد و بانک مرکزی این کشور مانند بانک های مرکزی اروپایی و غربی کنترل نقدینگی و نرخ بهره را به عهده دارد. بانک های تجاری آفریقای جنوبی نیز بر اساس استانداردهای بین المللی عمل می کنند.

صنعت اتومبیل سازی و قطعات یدکی در آفریقای جنوبی توسعه فراوانی یافته و طی چند سال اخیر رشد سالیانه صادرات آن 7/8 درصد بوده است. همچنین کشاورزی حدود چهار درصد تولید ناخالص داخلی آنهاست و مرکبات، میوه های زمستانی، ذرت، گندم ، نیشکر، تنباکو، محصولات لبنی و پشم از عمده ترین محصولات کشاورزی و دامی آفریقای جنوبی به شمار می‌روند. سیستم آبیاری پیشرفته آفریقای جنوبی در کشاورزی آن را به یکی از صادرکنندگان مواد غذایی تبدیل کرده است.

از سوی دیگر آفریقای جنوبی با دارا بودن معادن غنی، بزرگترین تولید کننده و صادر کننده طلا و پلاتین جهان است و زغال سنگ فراوانی صادر می کند. همچنین فولاد و آلیاژهای آهنی، صنعت اصلی این کشور را تشکیل می دهد و تولیدات راه آهن و واگن قطار، تجهیزات و ماشین آلات معدنی و نیز تولید سوخت ترکیبی، از عمده ترین بخش های تخصصی برجسته این کشور در جهان محسوب می‌شود.

اما براساس گزارش های سازمان توسعه و تجارت مهم ترین صادرات غیر نفتی ایران به آفریقای جنوبی شامل خرما، گلیم، پشم، کرک، ماشین آلات، پسته، سنگ های نما، مبلمان و... است. همچنین مهم ترین کالاهای واردات ایران از این کشور شامل محصولات نورد، فولاد زنگ نزن، آلیاژهای آهن، انگور و میوه تازه، توتون و تنباکو، ماشین آلات کشاورزی و ... می شود.

به اعتقاد ناظران اقتصادی، آفریقای جنوبی به انرژی نیاز دارد و از این جهت خرید نفت از ایران و سرمایه گذاری در حوزه‌های نفت، گاز و پتروشیمی برای این کشور می‌تواند جذابیت‌های ویژه‌ای داشته باشد. همچنین برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند که به دلیل رکود اقتصادی در جهان آفریقای جنوبی به دنبال بازارهای جدید می‌گردد و برای همین بازار 80 میلیونی ایران و همچنین بازار 400 میلیونی منطقه می‌تواند ظرفیت‌های فراوانی پیش روی آفریقای جنوبی قرار دهد.