دانشجویی که با وام ازدواج صادرکننده شد

تولید ورمی کمپوست در ایران اگرچه چند سالی است که رواج پیدا کرده و حجم تولید آن به رقم قابل توجهی رسیده است، با این وجود مصرف آن در میان کشاورزان آنطور که باید و شاید، همه گیر نیست. این در حالی است که در صورت مصرف ورمی کمپوست به جای کود شیمیایی، علاوه بر تولید چند برابری محصولات ارگانیک و کاملا طبیعی، از آلوده شدن آب های زیر زمینی و تخریب محیط زیست توسط کودهای شیمیایی جلوگیری می شود.

خبرنگار ما در همین زمینه با یکی از موفق ترین تولید کنندگان ورمی کمپوست در کشور به گفت و گو نشسته است. محسن ابراهیمی که فارغ التحصیل کشاورزی است، با تاسیس یک شرکت تعاونی سالانه 2 هزار تن ورمی کمپوست تولید می کند و هم اکنون با فرصت صادرات این محصول به افغانستان روبروست. 

شروع کار تولید با استفاده از وام ازدواج

او درباره شروع به کارش در عرصه تولید ورمی کمپوست می گوید: "5 سال پیش که از دانشگاه در رشته کشاورزی فارغ التحصیل شدم، با پیشنهادی برای استخدام در وزارت کشور روبرو بودم اما تصمیم گرفتم به جای یک عمر پشت میز نشینی با افق محدود و درآمد ناچیز در رشته تخصصی خودم فعالیت کنم. در آن مقطع به جز وام ازدواج، سرمایه ای برای شروع به کار نداشتم. با همان وام ازدواج یک سوله اجاره و کار تولید ورمی کمپوست را آغاز کردم."

محسن ابراهیمی با اشاره به بی اطلاعی کشاورزان از فواید کود ورمی کموست و مزیت های فوق العاده آن، خاطرنشان می کند: "در منطقه تربت جام روستائیان هیچ آشنایی با کود ورمی کمپوست نداشتند و در نتیجه محصولات به فروش نمی رفت. در جلسات حلقه های صالحین که بچه های بسیج در مساجد روستاهای منطقه برگزار می کردند، درباره فواید استفاده از ورمی کمپوست توضیح می دادم و با اطمینان بالایی که به نتایج استفاده از کمپوست در کشاورزی داشتم، همه تولیداتم را به صورت رایگان در میان کشاورزان توزیع کردم، به آن ها گفتم این کود رایگان را به صورت امتحانی در بخشی از زمین کشاورزی تان استفاده کنید و نتیجه آن را با سایر قسمت ها مقایسه کنید."

توزیع ورمی کمپوست رایگان و غافلگیر شدن کشاورزان

این تولید کننده موفق که توانسته برای 15 نفر در عرصه ورمی کمپوست اشتغالزایی کند، می افزاید: "همانطور که پیش بینی می کردم کشاورزان در فصل برداشت با چند برابر شدن محصولاتشان روبرو و حسابی غافلگیر و خوشحال شدند و از آن به بعد تقاضای بسیار زیادی برای خرید ورمی کمپوست بوجود آمد. به گونه ای که خیلی ها در تربت جام به تولید ورمی کمپوست روی آوردند. در همین مقطع 10 میلیون تومان از بسیج سازندگی وام گرفتم و تولیداتم را افزایش دادم. در این میان به دلیل ناشی گری و بعضا سودجویی تولید کنندگان، کودهای بی کیفیت نیز وارد بازار شد و می رفت که به اعتبار ورمی کمپوست ضربه بزند. در نتیجه تصمیم گرفتم با تشکیل یک تعاونی به همراه تولید کنندگان موفق، بازار را تنظیم و کودهای بی کیفیت را کنار بزنیم. ورود کودهای بی کیفیت برخی از تولید کنندگان خوب منطقه را زمین زده بود، یکی از برکات این تعاونی گرفتن دست آن ها و بازگرداندن دوباره شان به عرصه بود."

تولید ورمی کمپوست ویژه برای زعفران و پسته

تعاونی تاسیس شده توسط محسن ابراهیمی سالانه 2 هزار تن ورمی کمپوست تولید می کند و به دلیل کیفیت بالا حتی یک کیلوگرم از آن نیز روی دستشان باقی نمی ماند. محسن ابراهیمی و همکارانش توانسته اند با آزمایشات گوناگون، کود ورمی کمپوست مخصوص برای زعفران و پسته تولید کنند؛ دو محصولی که کشت شان در منطقه تربت جام رواج زیادی دارد. او در این باره می گوید: "تاثیر ورمی کمپوست بر کشت زعفران فوق العاده عالی است. برای ترویج این مساله و اثبات آن به کشاورزان، همکاری تنگاتنگی را با یکی از مزارع زعفران آغاز کردیم. به صاحب این مزرعه گفتیم زمینت را در اختیار ما قرار بده به این شرط که به صورت تضمینی محصول آن را دو برابر کنیم. مزرعه زعفرانی که سالها حداکثر 5 تن گل زعفران محصول می داد، بعد از مصرف ورمی کمپوست تولید آن دوبرابر شد، در نتیجه زعفران کارهای منطقه نیز به استفاده از این کود شدیدا ترغیب شدند."

صادرات کود سبز به افغانستان

محسن ابراهیمی که هم اکنون با فرصت صادرات محصولاتش به افغانستان روبرو است، با دریافت مجدد وام از بسیج سازندگی چند دستگاه صنایع تبدیلی خریده است. او خاطرنشان می کند: "اوایل ورمی کمپوست را به صورت فله ای می فروختیم تا اینکه با تقاضای صادرات از افغانستان روبرو شدیم. برای صادرات حتما باید محصول را به صورت بسته بندی شده ارائه کرد. در نتیجه با دریافت تسهیلات صنایع تبدیلی، سه دستگاه خرد کن، بسته بندی و کیسه دوز خریداری کردیم. دستگاه خرد کن بازده ما را 20 درصد افزایش داد و پرت کار را خیلی پایین آورد. بسته بندی محصولات نیز باعث افزایش قیمت آن ها شد و سودمان را افزایش داد. هم اکنون در حال آماده کردن محموله صادراتی به افغانستان هستیم."

اشتغالزایی برای 10 زن بی سرپرست با صنایع تبدیلی

او می افزاید: "کشاورزان منطقه ما به دلیل فقدان برخورداری از صنایع تبدیلی متحمل ضررهای سنگین می شوند. به عنوان مثال در این منطقه کشت خربزه رواج زیادی دارد و هر سال همه کشاورزان متضرر می شوند زیرا همه محصولات همزمان با هم به بازار عرضه می شود و قیمت به شدت کاهش می یابد به گونه ای که اساسا چیدن خربزه صرفه اقتصادی ندارد. کشت سبزیجات نیز در منطقه ما همین وضعیت را دارد. اگر دستگاه های صنایع تبدیلی به کار گرفته شوند، می توان این محصولات را خشک کرد و چیپس میوه تولید کرد و در خارج از فصل برداشت به بازار عرضه کرد. ما کارگاهی به همین منظور تاسیس کرده ایم که برای 10 خانم اشتغالزایی کرده و با تعاملی که با بهزیستی داشتیم، همه این 10 نفر از میان خانم های فاقد سرپرست انتخاب شده اند."

با توانمند شدن تعاونی "جوانه پایا" محسن ابراهیمی عرصه های جدیدی را برای فعالیت تولیدی گشوده است؛ پرورش گیاهان دارویی، پرورش کرم به عنوان غذای ماهی و پرورش ماهی های زینتی از این جمله است. او درباره میزان سودآوری عرصه پرورش گیاهان دارویی می گوید: "موج بازگشت مردم به داروهای گیاهی چند سالی است که شروع شده و این عرصه ظرفیت زیادی برای اشتغالزایی و سودآوری دارد. با توجه به آنالیز بازار محصولات گیاهی امسال به یکی از کشاورزان پیشنهاد کردم به جای کشت همیشگی اش، فلفل هندی بکارد، زمین زراعی این فرد سال گذشته 6 میلیون تومان به او سود رسانده بود اما امسال 24 میلیون تومان فلفل سیاه فروخت و زندگی اش زیر و رو شد. ما برای تولید گیاهان دارویی نیز یک تعاونی مجزا تاسیس کرده ایم و گل محمدی، رزماری، اسطوخودوس  و همیشه بهار کشت می کنیم."

سوال تامل برانگیز از فارغ التحصیلان کشاورزی

محسن ابراهیمی معتقد است حل مشکلات کشاورزان نیازمند همت جهادی دانشجویان بسیجی تحصیل کرده در رشته های کشاورزی و باغداری است. او می گوید: "وزارت جهاد کشاورزی متولی اصلی بخش کشاورزی است اما تا زمانی که همت مردمی و جهادی پشت کار نباشد، اوضاع به همین منوال خواهد ماند. دانشجوی بسیجی رشته کشاورزی باید بهتر از هر کس دیگری بداند که زکات علم، گسترش آن است. آیا درست است که سال ها با پول بیت المال درس بخوانیم و در نهایت پشت میز نشین شویم و در روز چند برگه کاغذ را امضاء کنیم؟ پس چه کسی باید به کشاورز روستایی که در نقطه صفر مرزی با کمترین دانش مشغول کشاورزی است کمک و او را راهنمایی کند؟ غیر از مهندس کشاورزی بسیجی؟"

او می افزاید: "درست است آنطور که باید از تولید کننده حمایت نمی شود اما این دلیل نمی شود که دست روی دست بگذاریم و فقط آیه یاس بخوانیم. هر فارغ التحصیل کشاورزی که به من می گوید از هیچ حمایتی برای آغاز کار تولیدی برخوردار نیستم، فورا به او می گویم آیا تا به حال یک گروه چند نفره علاقمند، متخصص و با انگیزه تشکیل داده ای؟ آیا یک طرح تولیدی دارای توجیه اقتصادی نوشته ای؟ این طرح را به وزارت جهاد کشاورزی یا بچه های سپاه منطقه و بسیج سازندگی ارائه کرده ای و جواب منفی شنیده ای؟ واقعیت این است که هیچ وقت پاسخ این سوال من مثبت نبوده است که نشان می دهد اصل مشکل بی عملی خودماست که انتظار داریم حمایت در خانه مان را بزند!"