بازار غیرقانونی وام و کارچاق‌کن‌هایی که جای بانک‌ها را گرفتند/ چگونگی فعالیت وام‌فروش‌ها
یک وام ٢٠٠میلیون‌تومانی ٢٠میلیون‌تومان قیمت دارد و هرچه مبلغ وام بالاتر برود، قیمت آن نیز بیشتر می‌شود.
پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- مریم شکرانی- وام‌های کاری که در ادبیات مسئولان دولتی با اسامی رنگارنگی مثل وام کارآفرینی، خوداشتغالی یا وام نخبگان و... خطاب می‌شوند، این روزها تنها در بساط وام‌فروش‌های غیرقانونی یا همان کارچاق‌کن‌های بانکی پیدا می‌شوند. نه از سودهای صفر درصد و ٤ درصد خبری است و نه از آن تسهیلات فوری یک‌ماهه که بارها دولتی‌ها در توصیف اقداماتشان برای کارآفرینی وعده داده‌اند.
همه‌چیز اینجاست، در بساط وام‌فروش‌ها... قیمت‌ها گزاف است و سودها گزافه‌تر، اما تنها حسنی که دارد این است که می‌دانی دیگر لازم نیست پشت باجه بانک‌ها بایستی و جواب‌های سربالا بشنوی! تعدادی از این وام‌فروش‌ها، قبلا کارمند بانک بوده‌اند و اکنون برای خود کار می‌کنند. با وجود آن که بانک مرکزی بارها اعلام کرده فعالیت آنها غیرقانونی است اما به سادگی می‌شود ردشان را گرفت. نه فقط در تبلیغات گسترده فضای مجازی بلکه آنها ستون‌های آگهی روزنامه‌های سراسری را نیز به تسخیر درآورده‌اند. اگر قبلا عنوان صریح «فروش وام» را در آگهی‌هایشان درج می‌کردند این بار با عبارت «مشاور وام بانکی» آمده‌اند. اما کافی است که با یکی از ده‌ها شماره‌تلفن آنها تماس بگیری تا بدانی مشاوره‌ای در کار نیست و اولین پرسش‌ها درباره این است که چقدر وام می‌خواهی و چه وثیقه‌ای داری؟ بعد از آن قیمت را می‌گویند و میزان سودی که قرار است از شما دریافت کنند.
قیمت وام‌های فروشی
انواع وام‌های شغلی و کارآفرینی، وام خوداشتغالی، وام‌های مهندسی و پزشکی، وام تأسیس دفتر وکالت و دفتر کار، کار از شما، سرمایه از ما و... اینها عباراتی است که وام‌فروش‌ها در تبلیغات خود درج کرده‌اند. قیمت وام‌ها متفاوت است. بعضی‌ها در ازای وامی که می‌دهند، هیچ پولی دریافت نمی‌کنند اما کارمزد آنها درواقع همان سودهای گزافی است که برای اقساط ماهانه تسهیلاتشان تعیین کرده‌اند و بعضی دیگر درصدی از مبلغ وام را به‌عنوان قیمت آن تعیین کرده‌اند. قیمت بیشتر وام‌ها حدود ١٠درصد مبلغ وام است یعنی اگر بخواهید یک وام ٥٠میلیون‌تومانی بگیرید، ناچارید ٥ میلیون‌تومان آن را به‌عنوان نرخ فروش وام پرداخت کنید. یک وام ٢٠٠میلیون‌تومانی ٢٠میلیون‌تومان قیمت دارد و هرچه مبلغ وام بالاتر برود، قیمت آن نیز بیشتر می‌شود.
وام میلیاردی بخواهید! فروشی‌ها سقف ندارند
در بساط وام‌فروش‌ها برخلاف بانک‌ها، هیچ سقفی برای میزان وام درخواستی‌تان وجود ندارد. می‌توانید وام‌های خرد ٢ تا ١٠میلیون‌تومانی طلب کنید یا وام‌های کلان چند صد‌میلیون‌تومانی. یکی از این وام‌فروش‌ها که دفتر خود را در محدوده خیابان هفت‌تیر راه‌اندازی کرده است، درباره سقف وام پرداختی‌شان می‌گوید: هیچ محدودیتی وجود ندارد، تنها باید سندی را وثیقه بدهید که ارزش پرداخت آن وام را داشته باشد. مثلا سند املاک مسکونی گرانقیمت، سند ملک تجاری یا حتی کارخانه و شرکت.
وی ادامه می‌دهد: حداکثر وامی که می‌توانیم در اختیارتان بگذاریم حدود ٨٠درصد ارزش وثیقه‌تان است. اگر سفته بگذارید تنها به اندازه ٦٠ یا ٧٠درصد ارزش سفته‌ها به شما وام می‌دهیم. اگر وثیقه ندارید، باید ٣ ضامن کارمند معرفی کنید، مشروط به این‌که وام کلان نخواهید. ضامن کارمند تنها برای وام‌های زیر ١٠٠میلیون‌تومان است، برای وام‌های بالاتر حتما به وثیقه نیاز دارید.
سودهای ١٢ تا ٣٥درصدی وام‌های فروشی
سود وام‌های اشتغال در بساط کارچاق‌کن‌ها متفاوت است. بعضی‌ها سودهای ١٢ تا ١٥درصد می‌گیرند و نرخ سود عده‌ای دیگر تا ٣٥درصد هم می‌رسد. آنهایی که سودهای کمتر می‌گیرند، معمولا افرادی هستند که برای وام‌هایشان قیمت‌های گزافی تعیین کرده‌اند. حداکثر سود، متعلق به آنهایی است که در ازای پرداخت تسهیلات، وجهی دریافت نمی‌کنند. بخشی دیگر از وام‌فروش‌ها طیفی هستند که در میانه این دو گروه قرار می‌گیرند، یعنی آنهایی که وجه فروش وام را دریافت می‌کنند اما سود وام‌هایشان نیز به ٢٥ تا ٣٠درصد می‌رسد.
از وام مستقیم بانکی تا صندوق شخصی کارچاق‌کن‌ها
روش گرفتن وام از کارچاق‌کن‌ها داستان جداگانه‌ای دارد. عده‌ای از آنها به شما می‌گویند که در ازای گرفتن وجه فروش وام، شما را به آشنای بانکی‌شان معرفی می‌کنند و تسهیلات را به صورت مستقیم از بانک‌های دولتی یا خصوصی و ظرف مدت ١٠ تا ٢٠روز دریافت می‌کنید. بخشی از آنها به شما می‌گویند که با گرفتن وثیقه و ضمانت‌های محکم، خودشان برای شما از بانک‌ها وام می‌گیرند و عده‌ای که در وام‌فروشی ید طولايی دارند با سود و سرمایه حاصل از فروش وام‌های بانکی، صندوق مالی شخصی راه انداخته‌اند و به متقاضیان تسهیلات می‌دهند. نکته اینجاست که وقتی با وام‌فروش‌ها تماس می‌گیری، متوجه می‌شوی آنها آنقدرها هم برای تأمین سرمایه کسب‌وکار و اشتغال افراد دغدغه‌ای ندارند و به‌راحتی می‌توانند وام‌های کاری را برای خرید ملک یا خودرو و هر نیاز شخصی اختصاص دهند. تنها نگرانی آنها توانایی شما برای برگرداندن به‌موقع اقساط است.
اشتغال، وامی که وجود خارجی ندارد
در شرایطی که برخی از کارمندان بانک‌ها بساط گسترده وام‌فروشی علم کرده‌اند، بانک‌ها در پاسخ به تقاضای وام اشتغال جواب‌های جالبی در آستین دارند. تماس با بیشتر از ١٠ بانک دولتی و خصوصی نشان داد که آنها عملا چنین وامی از کانال قانونی به متقاضیان ارایه نمی‌دهند یا شرایطشان آن‌قدر دشوار است که خرید تسهیلات از کارچاق‌کن‌ها را ترجیح می‌دهی. بانک‌های ملی، ملت، صادرات و تجارت در پاسخ به درخواست وام اشتغال اعلام کردند که هیچ دستوری برای پرداخت وام اشتغال، تأمین سرمایه یا کارآفرینی ندارند. در این میان تنها یکی از شعب بانک ملت واقع در خیابان جمهوری گفت که افراد در صورت ارایه معرفینامه از کمیته‌امداد یا وزارت‌کار می‌توانند حداکثر ٢٠میلیون‌تومان وام اشتغال دریافت کنند که پرداخت آن تا پایان سال ٩٣ غیرممکن است. بانک‌های خصوصی در مواجهه با این پرسش جواب‌های رد متنوع‌تری داده‌اند. بانک اقتصاد نوین ارایه وام را مشروط به ارایه طرح شغلی و بررسی آن می‌کند و در صورت صلاحدید بانک، کارشناسان آن مبلغ موردنیاز را تشخیص می‌دهند! نکته جالب‌تر، مدت زمان بازپرداخت وام است که این بانک تنها ٦ ماه برای آن در نظر گرفته درحالی‌که مدت بازپرداخت تسهیلات در بساط وام‌فروش‌ها به ١٠سال نیز می‌رسد. بانک‌های خصوصی هم برای بازپرداخت تسهیلات اشتغال حداکثر ٢سال درنظر گرفته‌اند.
سایر بانک‌های خصوصی نیز به صراحت از نداشتن چنین وامی در سبد تسهیلاتشان می‌گویند. مسئول تسهیلات یکی از شعب بانک سامان واقع در سعادت‌آباد در جواب تقاضای وام اشتغال می‌گوید: اصلا چنین وامی در هیچ‌یک از بانک‌های کشور وجود ندارد. این نوع وام‌ها داستان‌هایی است که برای چاپ در روزنامه‌ها و دلخوشی مردم می‌فرستند!
شماره ثبت برای کار غیرقانونی!
بانک مرکزی بارها اعلام کرده است، فروش وام، قانونی نیست و این نهاد با متخلفان برخورد جدی می‌کند. این در شرایطی است که برخی از وام‌فروش‌ها در آگهی‌هایشان شماره‌ثبت منتشر می‌کنند. به‌عنوان مثال یکی از آنها در آگهی یکی از روزنامه‌های پر تیراژ کشور شماره ٣٣٠١١ را به‌عنوان شماره‌ثبت برای خود درج کرده است. روابط عمومی بانک مرکزی درباره این موضوع می‌گوید: نمی‌دانیم این شماره‌های ثبت از کجا آمده است. آنها کارشان غیرقانونی است و ما اطلاعی از نحوه فعالیت آنها نداریم و حتی نمی‌دانیم از چه کانالی تبلیغ می‌کنند. به ما آدرس بدهید تا موضوع را به شورای نظارت بانک مرکزی اطلاع دهیم.
اظهار بی‌اطلاعی بانک مرکزی از نحوه فعالیت وام‌فروش‌ها در شرایطی است که بسیاری از آنها در آگهی‌هایشان به سابقه‌کار ١٠تا ١٢ ساله اشاره می‌کنند و معلوم نیست که آنها چگونه بدون هیچ تهدید قانونی به این سابقه‌کار رسیده‌اند.
ارسال نظر