کاسبی شیرین دلالان از فروش اسکناس‌ نو

به گزارش پارس به نقل از اقتصادپرس، در این روزها اگر سری با چهارراه استانبول بزنید، به طور قطع دلالانی را مشاهده می کنید که در گوشه گوشه پیاده روها با اسکناس های نو ایستاده و آنها را جلوی رهگذران تکان می دهند. کافی است بفهمند که خریدار اسکناس نو هستید، آن موقع است که توسط چند نفر از این دلالان دوره می شوید؛ کسانی که برای فروش اسکناس هایشان گاه قیمت سایر همکارانشان را می شکنند. گزارش میدانی اقتصادپرس از این بازار از اعداد و ارقام جالبی در این بازار حکایت دارد.

مرد جوانی که یک دسته اسکناس دارد، حاضر به معرفی خود نمی شود، اما به سوالات ما چنین پاسخ می دهد. وی در پاسخ به این سوال که روزانه چقدر درآمد از راه فروش اسکناس به دست می آورید؟ گفت: ما معمولا از ساعت ۱۰ صبح خریداران به این محدوده می آیند و روزانه حداقل ۱۰۰هزار تومان و در روزهای نزدیک عید حداکثر ۵۰۰ هزار تومان درآمد داریم.

وی افزود: هر بسته ۱۰۰ تایی اسکناس ۱۰ هزار تومانی را بین یک میلیون و ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان، اسکناس ۵ هزار تومانی را به قیمت ۵۱۵تا ۵۲۰ هزار تومان، اسکناس ۲ هزار تومانی را به قیمت ۲۱۰ تا ۲۱۵ هزار تومان، اسکناس هزار تومانی را به قیمت ۱۱۰ هزار تومان، اسکناس ۵۰۰ تومانی را به قیمت ۶۰ هزار تومان و اسکناس ۲۰۰ تومانی را به نرخ ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان می فروشیم.

این فروشنده در مقابل این سوال که از کجا این اسکناس ها را تهیه می کنید؟ عنوان کرد: نمی توانم دقیق پاسخ دهم، اما باید گفت هر سال در اسفند ماه در برخی از شعب بانک ها اسکناس نو توزیع می شود و می توانیم میزان اسکناس مورد نیازمان برای آن سال و طول سال آینده را نیز تهیه کنیم.

وی متذکر شد: بخشی از نیاز خود را از دلالان عمده تهیه می کنیم، اما عده ای از کارمندان بانک ها نیز در این راه به دلالان بزرگ و عمده فروشان کمک می کنند و سهم خود را می گیرند.

* هر بسته اسکناس چند؟

پارسال بیش از ۳۶۰ میلیارد ریال اسکناس نو در تهران و دو برابر آن در شهرستان ها با ترکیب های ۵۰۰ تومانی، هزار تومانی و ۲ هزارتومانی و ۵ هزار تومانی برای روزهای پایانی سال از سوی شعب منتخب بانک های تجارت و ملی توزیع شد، اما این مساله سبب نشده تا بازار دلالان اسکناس از رونق بیافتد.

یکی از نکات مهم در این بخش هزینه های گزاف برای چاپ اسکناس و توزیع آن است، اما متاسفانه در طول سال و هنگام مراجعه به بانک ها کمتر می توان در مبادلات تجاری شاهد رد و بدل شدن اسکناس های نو و تانخورده بود. البته در این میان برخی از شعب بانک های خصوصی از این قاعده مستثنی بوده و معمولا اسکناس های نو و دارای وضعیت ظاهری بهتر را در تبادلات بانکی به ویژه در دستگاه های عابر بانک مورد استفاده قرار می دهند.

همان طور که ذکر شد، بازار دلالان در روزهای پایانی سال گرم تر از هر زمان دیگری می شود و با کمی دقت می توان به دور اسکناس های نو در دستان آنها مهر و مشخصات بانک مرکزی را به راحتی مشاهده کرد و باید پرسید چگونه بانک ها به این پولها دسترسی نداشته است، اما دلالان به راحتی می توانند این اسکناس ها را خرید و فروش کنند؟

* توزیع اسکناس نو در شعب منتخب بانک ها

امسال بانک مرکزی برای رفع نیاز مردم در شب عید ار نیمه اسفند اقدام به توزیع اسکناس در شعب منتخب بانک ها در پایتخت می کند. مدیرکل نشر ریالی بانک مرکزی در این باره اظهار داشت: اسکناس نو به اندازه کافی از سوی بانک مرکزی تهیه و در اختیار شعب منتخب بانک ها قرار داده می شود، بنابراین مردم نگران توزیع اسکناس نو نباشند.

بهزاد غیاثوند افزود: با توجه به بحث تامین اسکناس نو برای روزهای پایانی سال، تمهیدات لازم از سوی بانک مرکزی به اجرا گذاشته شده و این بانک هیچ مشکلی برای تامین اسکناس نو ندارد.

وی تصریح کرد: بازرسانان بانک مرکزی همواره در حال بازرسی از شعب منتخب بانک ها به منظور تامین اسکناس نو مورد نیاز مردم هستند.

به گفته غیاثوند، مردم در صورت مشاهده هرگونه تخلف می توانند مراتب را به روابط عمومی بانک مرکزی گزارش داده تا در اسرع وقت بازرسان ما با مراجعه به شعبه مربوطه، اقدامات لازم را برای رسیدگی به نحوه تامین اسکناس نو مورد نیاز مردم به مرحله اجرا بگذارند.

وی تاکید کرد: سقفی برای پرداخت اسکناس نو به مردم از سوی بانک مرکزی در نظر گرفته نشده، اما مردم بهتر است بر اساس نیاز واقعی خود اسکناس نو دریافت کنند تا در روزهای پایانی سال شاهد دریافت حجم بالای اسکناس نو توسط تعدادی معدود از شعب منتخب بانک ها نباشیم.

* راهکار چیست؟

ایرانیان رسم دارند که برای عید اسکناس نو هدیه دهند و در نتیجه میزان تقاضا برای تهیه آن بالا می رود و سبب می شود تا بازارهای دلالی برای تامین تقاضاها تشکیل شود و در این میان سودهای کلانی در قالب مابه التفاوت غیراسکناس به جیب آنان سرازیر شود.

برای حل این مشکل می توان راهکارهای مختلفی را پیشنهاد داد و به کار بست؛ مهم ترین روش این است که بانک مرکزی با تزریق کافی اسکناس های نو مانع ادامه فعالیت دلالان شود؛ البته با توجه به شائبه همکاری برخی از کارمندان در شعب بانک ها توصیه می شود بازرسان بانک مرکزی بر این کار نظارت دقیقی اعمال کنند.

همان طور که ذکر شد، بانک مرکزی می تواند با افزایش سطح نظارت و برنامه ریزی های لازم، اسکناس مورد نیاز را از سوی شعب بانکها عرضه کند، زمانی که مردم این اطمینان را داشته باشند که به راحتی می توانند از بانک ها اسکناس نو دریافت کنند، به طور قطع سراغ دلالان نمی روند و خود به خود بازار آنها ازرونق می افتد.

بانک ها اگر بتوانند برای هر متقاضی تعداد و میزان مشخصی اسکناس نو در نظر بگیرند، دیگر دلیلی برای تشکیل بازارهای دلالی وجود نخواهد داشت؛ چراکه بانک مرکزی می تواند بر اساس اسکناسهای منتشر شده نیاز متقاضیان بسیاری را پاسخگو باشد.

یکی دیگر ازکارهایی که می توان برای از بین بردن این شغل کاذب ایجاد کرد، تغییر فرهنگ دادن هدیه به صورت نقدی است که با توجه به گسترش بانکداری الکترونیک و… می توان کارت های هدیه را با ظاهری زیبا جایگزین این شیوه کرد.

تجربه نشان داده توزیع ناعادلانه اسکناس باعث ایجاد بازارهای دلالی شده و اگر بتوان دسترسی به اسکناس نو را برای همه سهل کرده و توازن میان عرضه و تقاضا را ایجاد کرد، دلیلی برای تشکیل بازارها سیاه و فعالیت دلالان وجود ندارد.