انتشار اسکناس درشت منتفی شد

به گزارش پارس به نقل از مهر، ورود چک پول های ۱۰۰ هزار تومانی به بازار در سال ۹۳ با مصوبه اخبر مجلس از وضعیت احتمالی قطعی شد، این در حالی است که با مصوبه مذکور، فعلا انتشار اسکناس درشت به عنوان یکی از نیازهای اساسی در مبادلات پولی با توجه به نرخ تورم و نقدینگی منتفی شد. محمود احمدی دبیرکل بانک مرکزی اعلام کرده بود که با دریافت مجوز انتشار چک پول های درشت، انتشار اسکناس های درشت فعلا منتفی خواهد شد. ورود چک پول های ۱۰۰ هزار تومانی بانک مرکزی از سال آینده به بازار با مصوبه مجلس در حالی کلید خورد که نمایندگان مجلس شروطی را برای بانک مرکزی به منظور چاپ چک پول های جدید مصوب کردند، بر این اساس بانک مرکزی می تواند در سقف مصوب شورای پول و اعتبار و با مسدود نمودن معادل ریالی آن ایران چک منتشر کند.

ورود چک پول های ۱۰۰ هزار تومانی به بازار قطعی شد

در سال های اخیر به دلیل نرخ بالای تورم ارزش مبادلاتی اسکناس های موجود کاهش یافته است؛ بنابراین برای رفع نیاز های مبادلاتی به چاپ اسکناس یا شبه پول مانند ایران چک یکصد هزار تومانی در جامعه نیاز است. اما نکته ای که در این رابطه نباید فراموش کرد این است که ایران چک، شبه پول محسوب می شود.

انتشار چک پول علیرغم اینکه حجم پول در گردش را بالا می برد اما در مجموع نقد شوندگی شبه پول از اسکناس کمتر است؛ بنابراین بانک مرکزی برای تعدیل آثار روانی به جای اسکناس شبه پول چاپ می کند و این مسئله باعث خواهد شد که در حساب های بانک مرکزی نیز حجم پول در گردش بالا نرود.

با مصوبه مجلسیان و ادامه انتشار ایران چک ۵۰ هزار تومانی و انتشار چک پول های ۱۰۰ هزار تومانی به بازار، انتشار اسکناس های درشت، ۲۰ و ۵۰ هزار تومانی در سال آتی عملا منتفی شد و دیگر اسکناس درشتی چاپ نخواهد شد.

این در حالی است که بر اساس بررسی های صورت گرفته انjشار اسکناس های ۲۰۰ هزار تومانی و درشت یک نیاز برای جامعه است. برخی ها نیز معتقدند که اسکناس در مقایسه با شبه پول از درجه نقد شوندگی بالاتری برخوردار است؛ بنابراین چاپ اسکناس درشت در شرایط فعلی می تواند تورم موجود را تشدید کند.

شروط مجلس برای انتشار چک پول

وکلای ملت در مجلس با تصویب بندی از این لایحه بودجه ۹۳ در روز دوشنبه هفته جاری به بانک مرکزی اجازه دادند نسبت به چاپ و انتشار ایران چک در سقف مصوب شورای پول و اعتبار با مسدود نمودن معادل ریالی آن تحت نظارت هیات اندوخته اسکناس اقدام نماید.

مسئولان بانک مرکزی اعلام کرده اند که با انتشار مجدد ایران چک ۱۰۰ هزار تومانی با توجه به اینکه بانک مرکزی به هر میزان که ایران چک یک میلیون ریالی منتشر می کند، به همان میزان اسکناس یا ایران چک فرسوده از جریان خارج خواهد کرد، بازنشر آن تاثیری بر حجم نقدینگی درجریان نخواهد داشت.

در حال حاضر بخش بزرگی از مبادلات نقدی در کشور از طریق ایران چک های ۵۰ هزار تومانی انجام می شود که با ورود چم پول های جدید ۱۰۰ هزار تومانی به بازار، بخشی از مبادلات نقدی به آنها منتقل خواهد شد. این در حالی است که ارزش ایران چک های ۵۰ هزار تومانی در چند سال اخیر به دلیل تورم بالا کاهش یافته است.

هم اکنون حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد مبادلات پولی کشور با ایران چک ۵۰ هزار تومانی صورت می گیرد، در حالیکه سهم آن در ترکیب پولی (فیزیکی) ۴ تا ۵ درصد از ۸ میلیارد اسکناس است. برای مبادلات نقد در کشور، بیش از ۳۷۱ هزار میلیارد ریال اسکناس و مسکوک در جریان وجود دارد که ۱۹۰ هزار میلیاردریال- حدود ۵۱ درصد- ایران چک بانک مرکزی است و از نظر تعداد ۵ و چهار دهم درصد اسکناس های کشور را شامل می شود.

ناگفته نماند که ایران چک های ۱۰۰ هزار تومانی یکبار در سال ۸۹ وارد بازار شد که پس از مدتی با توجه به ایرادات حقوقی مراجع نظارتی جمع آوری شد. در عین حال بانک مرکزی اعلام کرده است که قصد ندارد با انتشار ایران چک ۱۰۰ هزار تومانی اسکناس های ریز را از چرخه خارج کند اما خود به خود تقاضای اسکناس های ریزتر و سرانه به تدریج کاهش خواهد یافت.

محمود احمدی دبیرکل بانک مرکزی در این زمینه گفت: انتشار اسکناس درشت تر، باعث کاهش هزینه های تولید و انتشار اسکناس و مسکوک برای بانک مرکزی خواهد شد و از طرف دیگر، مبادلات نقد برای مردم نیز آسان تر می شود.

سرانجام چک پول های ۲۰۰ هزار تومانی

محمود بهمنی رئیس کل سابق بانک مرکزی نیز به مهر اعلام کرده بود که انتشار ایران چک های ۱۰۰ هزار تومانی مشکلی را برای تورم ایجاد نمی کند، با توجه به اینکه معادل ایران چک هایی که توزیع می شود، اسکناس بلوکه می شود و در اصل حجم پول را تغییر نمی دهد، این امر تاثیری بر روی تورم ندارد.

بهمنی، افزایش سرعت مبادلات و کاهش هزینه چاپ اسکناس را از مزیت های انتشار چک پول ها ذکر و خاطرنشان کرد: تا زمانی که بانک مرکزی اجازه انتشار درشت را نداشته باشد، انتشار ایران چک ها ایرادی ندارد.

همچنین چند سال پیش بانک مرکزی برنامه ای برای انتشار چک پول های درشت ۲۰۰ هزار تومانی نیز داشت و تعدادی از این چک ها را هم چاپ کرده بود که البته بعدها این برنامه منتفی اعلام شد، در اصل این بانک برنامه ای را در این زمینه پیش بینی کرده بود و حتی برای این منظور چک پول های جدید را نیز طراحی و تعدادی هم چاپ کرده بود.