جایگاه تجمل گرایی در زندگی اسلامی

زندگی های ما رنگ و بوی فرهنگِ کشورهای غربی را گرفته و تماماً باعث سلب آرامش از زندگی ما شده است. تمام تلاش خودمان را خرج میکنیم تا یک زندگی مجلل و با شکوهی برای خودمان بسازیم و غافل می‌شویم که روزی ما باید حلال باشد. چون زرق و برق دنیا چشمان ما را پُر می‌کنند و می‌گویند باید بهترین های ظاهری را داشته باشی تا دیگران نگویند که از قافله تجمل گرایان عقب مانده اسد.

در هر کشور که فرهنگ غرب وارد شود، آنها را به سمت زیور آلات و تجملات سوق می‌دهد چون نمی‌خواهد انسانها به کمال برسند. اما اسلام در مقابل این فرهنگ غلط به ما آموزش می‌دهد که داشتن سرمایه بسیار نیکوست اما در چه مسیری خرج کردن ملاک خوب و بد بودن سرمایه است. دین اسلام برای تمام ابعاد زندگی بشر دستورات و معارف سازنده ای را معین کرده است به نحوی که هیچ قضیه و مسأله ای نیست مگر این که خداوند تبارک و تعالی بیانی روشنگر را در آن ملاحظه کرده و از طریق انبیا و اولیا اعلام نموده است.هر کسی که خود را در این مسیر قرار دهد و دستورات دینی را پیاده سازد، هم آرامش خواهد داشت و هم شیرینی دنیا را خواهد چشید. 

توجه؛ ما به این دنیا آمده ایم تا روح خودمان را تقویت کنیم و به سمت کمال، ترقی پیدا کنیم و لزومی ندارد این دنیا را برای خودمان سخت بگیریم. اما فرهنگ غرب، اعتقادات فاسد خودش را از طریق رسانه و فضاهای مجازی به ما تزریق می‌کند و ما را وارد یک دنیای پُر از خواهش های نفسانی می‌کند و جلوه های از زندگی سرمایه داری را به رخ می‌کشد که باعث وسوسه شدن افراد می‌شود و همین رفتارها سبب می‌شود تا زندگی برای ما سخت شود و رنگ آرامش را در زندگی خود نبینیم. اسلام سبک زندگی صحیح و میانه و راحت و در مسیر رضای خداوند را برای ما فراهم کرده است، اما ما انسان ها با جاده های انحرافی مختلفی که برایش درست کردیم، سبک زندگی را تغییر داده و از مسیر صحیح زندگی اسلامی و دینی خارج شده ایم. 

اشکالات زیادی در زندگی های ما وجود دارد که ما را از مسیر صحیح سبک زندگی اسلامی خارج کرده است. تجمل گرایی و تمایل به زندگی های تشریفاتی و پر زرق و برق، از این جمله است که آثار ناگواری را برای زندگی فردی و اجتماعی شهروندان ما رقم زده است. این همه اختلاف طبقاتی و ناهنجاری را در جامعه مشاهده می‌کنیم، نشأت گرفته از همین تفکرات پوچ است. 

خانم ها و آقایان بخوانند: 

چشم و هم چشمی یک عاملی است تا زندگی به سمت تجمل گرایی پیش برود. چون دوست من فلان مدل مبل را برای خونه خودشان خریدند، منم باید بالاتر را داشته باشم و بهترین زیورآلات را استفاده کنم. تفکرات خودمان را عوض کنیم و از چشم و هم چشمی اجتناب کنیم و زندگی خودمان را در مسیری قرار دهیم که رشد معنوی کنیم نه اینکه رشد در ضد اخلاق داشته باشیم سبک زندگی تجملاتی را کنار بگذاریم و سبک زندگی اسلامی را انتخاب کنیم تا آرامش، لذت و امنیت در زندگی ایجاد شود. وقتی تاریخ زندگانی حضرت زهرا(سلام الله علیها) را مطالعه می کنیم، با یک زندگی ساده، به دور از تجملات را مشاهده می‌کنیم و این می‌تواند یک الگوی درستی برای همه ما باشد.  «ساده زیستی دختر پیامبر یک نمونه برای زنان امروز جامعه ماست. ما روحیه مصرف گرایی را کنار بگذاریم و در زندگی به حد لزوم اکتفا کنیم و از افراط بپرهیزیم و آرزوهای حقیر و کوچک را فدای ارزش های بزرگ کنیم؛ نمونه کامل آن را در زندگی فاطمه زهرا (علیهاالسلام) می توان در تاریخ مشاهده کرد. جهیزیه دختر پیامبر، فقیرانه ترین جهیزیه ای بود که در آن روز در بین مردم رایج بود.»[1] 

نگاه امیرالمومنین (علیه السلام) به تجملات

تجمل گرایی در زبان بزرگان دینی مورد مذمت و نکوهش قرار گرفته است و هیچ یک از بزرگان دین، آن را تایید نکردند بلکه همیشه با زبان مذمت آن را مورد نکوهش قرار دادند. روایتی از امیر المومنین علی( علیه السلام) هست که فرمودند: «زخارف الدنیا تفسد العقول الضعیفة؛ زرق و برق های دنیا عقل های ضعیف را فاسد می کند.» [2] 

نگاه قرآن :

اسلام نمی‌گوید هیچ استفاده ای از سرمایه دنیا نداشته باشید، بلکه می‌گوید جانب اعتدال را رعایت کنید. برای رسیدن به کمال، باید گام به گام از دستورات قرآن تبعیت کنیم. «خداوند در قرآن می‌فرماید؛ بخورید و بیاشامید؛ ولی از حد نگذرانید. به درستی که خداوند، اسراف کنندگان (تجاوز کنندگان از حد) را دوست نمی دارد.» [3] 

باید حساب پس بدهید، حواس تان است؟ 

افرادی که سعی می‌کنند تجملاتی زندگی کنند و با سرمایه های باد آورده و گاهاً از راه اختلاس و دزدی از بیت المال به نان و نوایی رسیدن باید بدانند که تمام این ثانیه ها را باید در دادگاه الهی جواب پس دهند و هیچ راه فراری هم نخواهند داشت. رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمودند: «کسی که بنایی برای دیدن و شنیدن مردم می سازد، خدای متعال آن بنا را... طوقی برگردنش کرده و او را به آتش می اندازد.»از آن حضرت سؤال شد: منظور از بناکردن برای دیدن و شنیدن مردم چیست؟ حضرت فرمودند:«بنایی است که زیادتر از احتیاج بسازد؛ بدان منظور که بر همسایگان و برادران دینی خود مباهات ورزد.»[4] 

پینوشت:

[1] امام خامنه ای، تاریخ 4/11/1364

[2] غرر الحکم، صفحه 65

[3] قرآن کریم ،سوره مبارکه  اعراف، آیه 29

[4] ترجمه من لا یحضره الفقیه»، محمّدبن علی ابن بابویه، تهران، صدوق، چاپ: اول، 1367، جلد 5، صفحه 315