چرا استرس «عصرگاهی» خطرناک‌تر است؟

متخصصان ژاپنی با بیان اینکه استرس داشتن به هنگام عصر نسبت به دیگر اوقات روز آسیب بیشتری به بدن می‌رساند، اظهار داشتند: دلیل این امر آن است که در ساعت‌های پایانی روز بدن میزان پایین‌تری از هورمون‌های کاهنده استرس را تولید می‌کند.

یکی از متخصصان ارشد این مطالعه از دانشگاه هوکایدو گفت: مطالعه انجام شده حاکی از آسیب‌پذیری احتمالی بدن در برابر استرس به هنگام غروب است. هرچند، لازم است فاکتورهای دیگر همچون ساعت زیستی بدن در افراد مختلف و زمانی از روز را که واکنش به عوامل استرس‌زا مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و پیشگیری از آن‌ها را نیز مورد توجه قرار داد.

در این بررسی متخصصان ژاپنی سطح هورمون استرس کورتیزول موجود در بزاق ۲۷ فرد جوان را اندازه گیری کردند. همچنین آنان را در معرض موقعیت‌های استرس‌زا قرار دادند تا مشخص شود آیا محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) در ساعات مختلف روز به شرایط استرس‌زا واکنش متفاوتی نشان می‌دهد؟

محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال، اعصاب مرکزی بدن و سیستم غدد درون‌ریز را به یکدیگر مرتبط می کند. زمانیکه حادثه‌ای استرس‌زا این محور را فعال کند، بدن هورمون کورتیزول را ترشح می‌کند.

متخصصان، شرکت‌کنندگان را به دو گروه تقسیم کردند. گروه نخست هنگام صبح، دو ساعت پس از بلند شدن از خواب در معرض تست استرس و گروه دوم هنگام عصر و ۱۰ ساعت پس از بلند شدن از خواب در معرض تست استرس قرار گرفتند. همچنین نمونه بزاق این افراد نیم ساعت قبل از انجام تست، بلافاصله پس از آن و پس از ۱۰ دقیقه فاصله مجدد مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‌های بدست آمده نشان داد سطح هورمون کورتیزول هنگام صبح به شدت افزایش یافته اما در هنگام عصر به این میزان نبوده‌ است. با این حال در هر دو زمان، ضربان قلب این افراد که شاخص واکنش سیستم عصبی سمپاتیک به استرس است تفاوتی نداشته است.

به گفته متخصصان این عدم تفاوت در میزان ضربان قلب نشان می‌دهد که بدن برای واکنش به استرس صبح‌گاهی می‌تواند همزمان محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال و سیستم عصابی سمپاتیک را با هم فعال کند در حالی که برای واکنش به استرس عصرگاهی تنها می‌تواند از طریق فعال سازی سیستم عصبی سمپاتیک عمل کند که این امر فشار مضاعفی به بدن وارد می‌کند.