به فرآیند اخذ مجوز ورود یا صدور یک کالا از گمرکات کشور، ترخیص کالا می‌گویند. به بیان ساده‌تر، به کلیه اموری که انجام می‌شود تا یک کالا از مبادی رسمی کشور اجازه خروج یا ورود داشته باشد و در اختیار صاحب کالا قرار گیرد، ترخیص کالا می‌گویند. مراحل ترخیص کالا و تشریفات گمرکی جهت ورود یا صدور کالا متفاوت است. در ادامه مطلب اطلاعاتی از ترخیص کالا در اختیارتان قرار می‌دهیم.

با توجه به تغییر آیین نامه‌های اجرایی از سوی گمرک، و همچنین تغییر قوانین گمرکی، ترخیص کالا یک امر تخصصی است. بنابراین در صورت عدم رعایت نکات هنگام ترخیص کالا توسط ترخیص کار، صاحب کالا ضررهای مالی فراوانی متحمل می‌شود.

روند پیچیده ترخیص کالا از گمرک، نیازمند آگاهی از جدیدترین شرایط سیاسی و اقتصادی کشور، و اطلاعات از قوانین گمرکی است؛ در همین راستا توصیه می‌شود جهت ترخیص کالا از ترخیص کار باتجربه و حرفه‌ای کمک بگیرید.

ترخیص کار کیست؟

ترخیص کار به شخصی می‌گویند که کالای متعلق به اشخاص دیگر را به نام خود ولی به حساب و دستور شخص دیگر (به وکالت از صاحب کالا) از گمرک ترخیص می‌کند، و بابت انجام این کار از صاحب کالا حق‌العمل دریافت می‌کند.

 از دید گمرک، اشخاصی که از ترخیص کار استفاده می‌کنند، نسبت به اشخاصی که از ترخیص کار استفاده نمی‌کنند، اعتبار بیشتری دارند.

ترخیص کار، جهت انجام ترخیص کالا و تشریفات گمرکی باید مجوز رسمی از گمرک ایران داشته باشد. همچنین باید در راستای شفاف سازی امور مالیاتی و پاسخ گویی احتمالی بعدی، با صاحب کالا قرارداد رسمی به امضا برساند. در صورت بروز اختلافات احتمالی، این قرارداد می‌تواند گره گشای اختلاف باشد.

مراحل ترخیص کالا به تفصیل

ترخیص کالا هنگام ورود یا صدور کالا، مراحل متفاوتی دارد که ممکن است تغییر کنند. اما اگر بخواهیم این مراحل را به طور کلی بیان کنیم، به صورت زیر شرح می‌دهیم:

* دریافت ترخیصیه و قبض انبار

* دور اظهاری با استفاده از سیستم  EPL

* پرینت اظهارنامه (کوتاژ و تعیین مسیر در این مرحله دریافت می‌شود)

* ارزیابی کالای مورد نظر

* اخذ مجوزهای مربوطه (مانند استاندارد، آزمایشگاه و…)

* انجام کارشناسی کالا ( این کار توسط کارشناسان مجازی گمرک انجام می‌شود)

* صندوق و پرداخت هزینه‌ها

* اخذ مجوز بارگیری و تسویه انبارداری

* اعلام بار و ارسال کالا به درب خروج گمرک

* خروج کالا از گمرک

2

مدارک لازم جهت ترخیص کالا 

 

جهت ترخیص کالا از گمرک به مدارکی نیاز دارید. این مدارک شامل موارد زیر است:

* قبض انبار

* ترخیصیه

* قبض انبار الکترونیک

* کپی بارنامه شرکت حمل (برابر اصل)

* فاکتور تجاری

* پکینگ لیست

* گواهی مبدا

* ثبت سفارش

* پروفرما

* بیمه نامه

* گواهی بازرسی بانکی (در صورت نیاز گواهی‌های بازرسی مرتبط دیگر)

* نامه خروج موقت کانتینر

* نامه کرایه حمل (در صورت نیاز)

* وکالت‌های مرتبط و احراز شده

* شناسه انبار صاحب کالا

* گواهی‌های مربوطه مثل گواهی بهداشت (در مورد کالاهای خوراکی و دارو)

* یوزر و پسورد سامانه EPL صاحب کالا یا ترخیص کار و کدینگ شدن صاحب کالا در گمرک

* ارائه کد رهگیری بانک مرکزی

کالاهای مجاز وارداتی کدامند؟

گمرک ایران باتوجه به قوانین و شرایط کشوری، کالاهای وارداتی را به چند بخش تقسیم کرده است. این تقسیم بندی به قرار زیر است:

* کالاهای مجاز وارداتی:

اخذ مجوز جهت ورود کالای مجاز وارداتی نیاز نیست.

 

* کالاهای مشروط وارداتی:

اخذ مجوز جهت ورود کالای مشروط وارداتی نیاز است.

* کالاهای ممنوع وارداتی:

واردات این کالاها ممنوع است.

کالاهای مجاز صادراتی

گمرک ایران کالاهای مجاز صادراتی را در سه گروه قرار داده است. طبق این بخش بندی، کالاهای صادراتی به سه گروه کالاهای مجاز صادراتی، کالاهای مشروط صادراتی و کالاهای ممنوع صادراتی تقسیم شده است.

برای هر کدام از این گروه‌های کالایی، اخذ مجوزات لازم متفاوت است. برای برخی از کالاها، اخذ مجوز از ارگان‌های دولتی ضروری است.

تعیین مسیر هنگام ترخیص کالا

کارشناسان گمرک، هنگام ترخیص کالای وارداتی، بر روی کالا ارزیابی‌هایی انجام می‌دهند و کالای وارداتی را کنترل می‌کنند. طبق قوانین گمرک و تشخیص کارشناسان گمرکی، کالا در سه مسیر سبز، زرد و قرمز قرار می‌گیرد.

موارد متعددی وجود دارند که اظهارنامه را در مسیرهای مختلف قرار می‌دهند، این موارد به شرح زیر هستند:

* HSCODE (تعرفه کالا)

* وضعیت کالا (مستعمل یا نو بودن کالا)

* بازرگانی تولیدی بودن کالا

* داشتن سابقه در واردات کالا

* فعال اقتصادی بودن

* وضعیت مالیاتی

3

ارزش کالای وارداتی و کالاهای مشابه آن در سوابق گمرک در کلیه مسیرهای گمرکی بررسی می‌شود. به صورت تصادفی و در برخی مواقع، کالا در مسیر سبز یا قرمز قرار می‌­گیرد. البته در هر مسیر این احتمال وجود دارد که بنا به تشخیص کارشناس گمرک، نیاز به تغییر مسیر وجود داشته باشد.

در ادامه مطلب مسیرهای گمرکی را بررسی خواهیم کرد.

مسیر سبز

اسناد و کالاها در مسیر سبز، به صورت اجمالی بررسی می‌شوند. کمترین ریسک واردات برای اظهارنامه‌ها در این مسیر وجود دارد و بدون ارزیابی اسنادی یا فیزیکی ترخیص می­‌شوند. کالاهایی که مشمول استاندارد اجباری نیستند، به طور معمول در مسیر سبز قرار می­‌گیرند.

ارزیابی و کارشناسی اسناد در مسیر سبز، در درب خروج گمرک و به صورت یکجا و مستقیم انجام می‌شود. زمان انجام امور اظهارنامه­‌های سطح یک در فرآیند واردات، معمولا در یک ساعت صورت می‌پذیرد.

برخی عوامل تاثیر گذار وجود دارند که اظهارنامه را در مسیر سبز قرار می‌دهند، می‌توانید این عوامل را در ادامه مطلب مشاهده کنید:

* کارت‌­های بازرگانی شرکت­‌های تولیدی

* خوش حسابی مالیاتی

* عدم وجود دیسپانس

* عدم وجود خلاف در اظهارنامه

مسیر زرد

در مسیر زرد، کلیه اسناد اظهارنامه‌­ها به دقت بررسی می­‌شوند. کالاها در این مسیر به ارزیابی فیزیکی نیاز ندارند. معمولا کالاهایی که در مسیر زرد قرار می‌گیرند کالاهایی هستند که نیازمند مجوزهای خاص نظیر مجوز وزارت بهداشت و یا مجوز سازمان استاندارد هستند.

تاخیر زمانی در مسیر زرد به صورت روزانه (بر حسب روز) محاسبه می‌گردد. در این مسیر، ممکن است کارشناسی کالای وارداتی به چند روز زمان نیاز داشته باشد.

مسیر قرمز

در مسیر قرمز، کلیه اسناد اظهارنامه‌­ها به دقت بررسی می­‌گردد و بازرسی فیزیکی نیز انجام می‌شود. در صورت نیاز، آزمایش‌های لازم نیز بر روی کالا انجام می‌گردد. به طور معمول کالا با ریسک بالا (جهت بازرسی دقیق) در مسیر قرمز قرار می‌گیرد.

معمولا افرادی که به تازگی کارت بازرگانی دریافت کرده‌اند در مسیر قرمز قرار خواهند گرفت.

کوتاژ چیست؟

سامانه EPL در آخرین مرحله ثبت اطلاعات اظهار کالای صادراتی و یا وارداتی، بلافاصله اقدام به قفل کردن اظهارنامه می‌کند. این مورد اصطلاحا کوتاژ نام دارد و به عبارتی سامانه کوتاژ می‌کند. به مرحله ثبت اظهار نامه صادرات یا واردات کالا در گمرک کوتاژ می‌گویند.

هر اظهارنامه توسط گمرک یک شماره اختصاصی دریافت می‌کند. به این شماره اختصاصی، شماره کوتاژ یا سریال اظهارنامه می‌گویند. این سریال برای هر اظهاری منحصر به فرد است و کارمندان گمرک، کالاها و محموله‌های صادراتی یا وارداتی را با نام کوتاژ می شناسند.

شماره کوتاژ در اظهارنامه قرار داده می‌شود و می‌توانید از آنجا نیز به شماره کوتاژ دسترسی پیدا کنید. هنگام اعتراض و یا شرکت در کمیسیون‌های گمرکی، باید شماره کوتاژ داشته باشید. در تمامی مراحل ترخیص برای پیگیری فرآیند کار به شماره کوتاژ نیاز دارید. شماره کوتاژ یک شماره هشت رقمی است.

همچنین از شماره کوتاژ یا سریال اظهارنامه در مواردی همچون هنگام بازبینی کالا پس از خروج، پیگیری صفر تا صد فرآیند ترخیص و پیگیری مجوزها تا زمان حمل و خروج کالا استفاده می‌شود.

هزینه ترخیص کالا

ترخیص کالا در هر گروه، نیازمند اخذ مجوزهای لازم است. واردات و صادرات شامل دو روش قطعی و موقت می‌شود که هزینه ترخیص هر کدام با دیگری متفاوت است.

در صادرات قطعی هزینه‌های تخلیه، بارگیری، انجام آزمایش و تعرفه پرداخت می‌گردد. اما در صادرات موقت، تجار و بازرگانان از پرداخت برخی هزینه‌ها مانند سود بازرگانی یا حقوق گمرکی معاف هستند.

هنگام ترخیص کالا، هزینه‌های ترخیص کالا در گمرک از ترخیص کار (نماینده صاحب کالا) یا صاحب کالا دریافت می‌گردد. این هزینه‌ها شامل موارد زیر است:

* وزارت راه

* انبارداری

* دموراژ

* عملیات بندری

* تی اچ سی گمرکی  (THC)

* حقوق و عوارض گمرکی

* استاندارد و آزمایشگاه

* استریپ و حمل داخلی کالا

هنگام ترخیص کالا برخی هزینه‌های اضافی مانند کسر تخلیه، بیش بود ارزش و تفاوت تعرفه وجود دارند. جهت پیشگیری از هزینه های اضافی بهتر است از کارشناسان باتجربه شرکت بازرگانی جی تی جی در حوزه ترخیص کالا مشورت بگیرید. آدرس سایت جی تی جی : GTG.IR

4

تا چه زمانی کالا در گمرک نگهداری می‌شود؟

جهت ترخیص کالا از گمرک، برای تهیه و بررسی اسناد و تکمیل مراحل مربوط به ترخیص کالا، ممکن است کالا مدت زمانی در گمرک توقف داشته باشد.

حداکثر زمان توقف کالا پس از تاریخ اظهارنامه اجمالی، چهار ماه است. در فرودگاه‌های کشور این زمان دو ماه است. در صورت سپری شدن تاریخ مشخص شده، کالاها متروکه محسوب می‌شوند.

به محض ورود کالا به انبار گمرک، کالا شامل هزینه انبارداری می‌گردد. در صورتی که کالا در کانتینر نگهداری شود، پس از اتمام فری تایم، هزینه دموراژ نیز اعمال خواهد شد.

در این مدت، اظهارکننده باید امور تشریفات قطعی گمرکی و مسئولیت‌هایی که بر عهده دارد را انجام دهد؛ در غیر این صورت کالا متروکه محسوب خواهد شد.

همچنین با صدور ترخیص سند کالا، اگر بار از انبار خارج نشود، شامل مقررات کالای متروکه می‌شود. چنانچه در مدت زمان تعیین شده، کالا ترخیص نشود و صاحب کالا دلیل موجهی داشته باشد، تا ۴ ماه دیگر نیز تمدید خواهد شد. هزینه بعدی در چهار ماه دوم باید توسط صاحب کالا پرداخت گردد.

 

ترخیص کالا از گمرکات ایران

در ادامه مطلب به معرفی برخی از گمرکات ایران و ترخیص کالا از آن‌ها می‌پردازیم.

 

ترخیص کالا از گمرک بندرعباس

با توجه به وجود دو گمرک مهم در بندرعباس، ترخیص کالا از این گمرکات برای بازرگانان و صاحبان کالا اهمیت فراوانی دارد. گمرک شهید رجایی و گمرک شهید باهنر در این شهر قرار دارند و از مبادی مهم کشور محسوب می‌شوند.

این دو گمرک به دلیل موقعیت استراتژیک نقش کلیدی در صادرات و واردات کشور بر عهده دارند. بیشترین ترانزیت کالا از این دو گمرک انجام می‌گردد.

سرعت تخلیه و بارگیری در گمرک شهید رجایی به واسطه وجود جرثقیل‌های دروازه‌ای بالا است. این موضوع برای خطوط کشتی رانی که از کشتی‌های بزرگ استفاده می‌کنند بسیار مهم است.

در گمرک شهید رجایی به دلیل وجود محوطه‌های مسقف و بسته، امکان انبار کردن انواع کالا در شرایط استاندارد و مناسب وجود دارد.

بیشتر کالاهای خاص و فله‌ای از گمرک شهید باهنر ترخیص می‌شود. همچنین این گمرک در بخش صادرات کالاهای غیر نفتی بسیار فعال است و سومین بندر صادراتی کشور محسوب می‌گردد.

بندر شهید باهنر بندرعباس دارای انباری بزرگ به مساحت ۱۲۷ هزار متر مربع و ۱۲ اسکله است. این بندر به دلیل قرار گیری در پناه جزیره قشم، از امواج بلند مصون است.

 

ترخیص کالا از گمرک تهران

گمرکات تهران، پس از گمرک شهید رجایی، حجم بالایی از ترخیص کالا را به خود اختصاص داده است. اصلی‌ترین گمرکات تهران شامل گمرک شهریار (گمرک تهران)، گمرک فرودگاه امام خمینی و گمرک غرب است.

مهم‌ترین موضوع جهت ترخیص کالا از گمرکات تهران، در دسترس بودن آنها است که از موقعیت مکانی مناسبی برخوردار هستند. همچنین هر یک از این گمرکات جهت ترخیص نوعی از کالا مشغول فعالیت هستند و باید متناسب با کالای وارداتی نسبت به ترخیص آن از گمرک مربوطه اقدام کرد. بنابراین بهتر است پیش از ترخیص از این گمرکات با کارشناسان ترخیص کالا مشورت نمایید.

 

ترخیص کالا از گمرک بندرانزلی

مهمترین گمرک شمال کشور، گمرک بندرانزلی است. فاصله 4 ساعته بندرانزلی تا تهران، و فاصله 35 کیلومتری تا فرودگاه، موجب دسترسی آسان به این گمرک شده است.

 

ترخیص کالا از گمرک خرمشهر

گمرک خرمشهر دومین گمرک کانتینری کشور محسوب می‌گردد. با توجه به موقعیت مناسب بندر خرمشهر و دسترسی به کشورهای همسایه همچون عراق، بازرگانان توجه ویژه‌ای به این گمرک دارند.

5

جی تی جی در کنار بازرگانان

با توجه به تخصصی بودن واردات و ترخیص کالا، و در راستای کاهش هزینه‌ها و پیشگیری از هزینه‌های اضافی، توصیه می‌شود از ترخیص کاران شرکت بازرگانی GTG مشاوره بگیرید. همچنین می‌توانید جهت انجام بازاریابی صادراتی و صادرات کالا از کارشناسان شرکت بازرگانی GTG کمک بگیرید. ترخیص کالا توسط شرکت بازرگانی جی تی جی در کمترین زمان و هزینه و بدون واسطه انجام می‌شود.