از رمی جمره تا قربانی و تقصیر در سرزمین عرفات

به گزارش پارس به نقل از فارس، با طلوع آفتاب روز دهم ذیحجه، اعمال اصلی حج شروع می شود. همه از مشعر به منی می روند. منی در لغت به معنای آرزو و تمنا کردن است. امروز سه کار در پیش است، سنگ زدن به شیطان بزرگتر، قربانی و تقصیر.

اعمال این روز با رمی جمره عقبه شروع می شود

هفت عدد سنگ که به سمت ستون آخر (همان که به عقبه معروف است) پرتاب می کنند و برمی گردند به محل اقامتشان در منا.

راه چادرهای محل اقامت تا محل ستون های شیطان زیاد است، برای همین پیاده روی راه، حسابی حاجی های کهنسال تر را خسته می کند.

مرحله دوم اعمال، قربانی است

هر حاجی باید یک گوسفند را قربانی کند، حالا یا خودش یا کسی که از طرف حاجی، وکیل و نایب او می شود. ماجرای عید قربان و حضرت ابراهیم (ع) هم وجه تسمیه همین کارها است.

بعد از قربانی، نوبت « حلق» یا « تقصیر» است

مردهای سفر اولی باید همه موهای سرشان را با تیغ بزنند، خانم ها هم قسمتی از مو یا ناخنشان را کوتاه می کنند تا ماجرای « تقصیر» هم به خیر و خوشی تمام شود.

هر کسی که تقصیر و حلق را انجام داد با اینکه هنوز همه اعمال، تمام نشده است می تواند لباس احرام را از تن بیرون کند و لباس معمولی بپوشد.

عید قربان که پس از وقوف در عرفات (مرحله شناخت) و مشعر (محل آگاهی و شعور) و منا (سرزمین آرزوها) رسیدن به عشق فرا می رسد، عید رهایی از تعلقات است. رهایی از هر آنچه غیرخدایی است. در این روز حج گزار، اسماعیل وجودش را، یعنی هر آنچه بدان دلبستگی دنیوی پیدا کرده قربانی می کند تا سبکبال شود.

عید قربان از دیدگاه امام خمینی (ره)

« … مسئله قربانی فرزند به حسب دید نوع بشر، مسئله مهمی است، لکن آن چیزی که مبدأ این عمل می شود، آن چیزی که مقابله مابین پدر و پسر را در آن جا متحقق می کند، این یک مسائل قلبی، روحی و معنوی است، فوق این مسائلی که ماها می فهمیم. ما همین می گوییم که « ایثار کرد» ، « قربانی کرد» و واقعاً این طور بوده است، مهم هم هست.

لکن آیا در نظر ابراهیم هم ایثار بوده است؟ ابراهیم هم در نظرش این بوده است که حالا یک چیزی، تحفه ای می برد پیش خدا؟ اسماعیل هم در نظرش بوده که یک جان فشانی دارد می کند برای خدا؟ یا مسئله این نیست. این مسئله ای است که تا نفسانیت انسان هست، خودیت انسان هست، ایثار اسمش هست. من ایثار می کنم در راه خدا فرزندم را، من ایثار می کنم در راه خدا جان خودم را.

این، برای ما مهم است و زیاد مهم است، برای ابراهیم نیست مسئله این، ایثار نیست. ابراهیم خودی ببیند تا ایثاری کرده باشد، اسماعیل خودی نمی بیند تا ایثار کرده باشد.

ایثار این است که من هستم، تو هستی و عمل من و برای تو و ایثار. این، در نظر بزرگان اهل معرفت و اولیای خدا شرک است، در عین حالی که در نظر ما کمال بزرگی است، ایثار بزرگی است. عید برای ما یک معنا دارد، برای ابراهیم و برای پیغمبرها یک معنای دیگری دارد » (صحیفه امام، ج ۱۹، ص۴۷)

آداب و اعمال روز عید قربان

پیامبر (ص) و ائمه معصومین (ع) آداب و اعمالی را برای شب و روز عید سعید قربان ذکر کرده اند. احیا و شب زنده داری در شب عید قربان مستحب است.

انس نقل کرده پیامبر خدا (ص) فرمود: « من احیا لیله العید لم یمت قلبه یوم یموت القلوب. هر کس شب عید را زنده بدارد دلش روزی که دل ها می میرند نمی میرد. »

(وسائل الشیعه ج ۵ ص ۱۳۹ کنزالعمال ج ۸ ص. ۲۵۱)

غسل کردن در روز عید قربان و تهلیل و تکبیر و تحمید و تقدیس و آراستگی در این روز مستحب است.

عبدالله ابن سنان گفته است امام صادق (ع) در تفسیر « آیه زینت» که خدای متعال امر کرده است: « یا بنی آدم خذوا زینتکم عند کل مسجد. ای فرزندان آدم!

لباس زینت خویش را در هر عبادتی برگیرید. » (سوره اعراف آیه. ۳۱) فرمودند: العیدان والجمعه. عید فطر و قربان و روز جمعه.

خواندن نماز عید قربان در فضای باز بدون سقف برای عموم مسلمانان جز حجاجی که در سرزمین منا هستند سنت رسول الله (ص) است.

قربانی کردن و خوردن از گوشت قربانی در روز عید قربان مستحب است.

امام باقر (ع) فرمودند: امیرمؤمنان علی بن ابی طالب (ع) در روز عید قربان پیش از خوردن از گوشت قربانی خویش هیچ چیز نمی خورد.