از «آتقی» آینه عبرت چه خبر؟

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، سرنخ با این مقدمه ادامه داد: « آینه عبرت» زمانی شروع شد که تا قبل از آن ما در تلویزیون خودمان آدم معتاد وافور به دست ندیده بودیم. تمام خلاف ها به سیگار ختم می شد و دعواهای خیابانی.

محسن شاه محمدی با ساخت سریال آینه عبرت برای اولین بار اعتیاد و بلاهایی که ممکن است به سر بشر بیاورد را به نمایش گذاشت و جواد گلپایگانی در بازی بی نظیرش توانست ته خط اعتیاد را به خوبی نشان دهد.

بعد از پایان پخش سریال هفت ساله آینه عبرت، جواد گلپایگانی را همه دوست داشتند و حتی کسانی که پای تلویزیون ننشسته بودند می دانستند او کیست. آتقی، پیر، معتاد و زشت بود ولی اینها باعث نشد که خصائل انسانی اش را از دست بدهد. او در تمام قصه یک رفیق، یک همسر و یک پدر خوب باقی ماند و حتی توانست تماشاگر را به این حسرت برساند که ای کاش آتقی این موجود دوست داشتنی هرگز معتاد نبود.

بعد از گذشت چند ماه از پایان این سریال، دیگر نه کسی از او حرفی زد و نه در سریالی او را دیدیم. همه خبرگزاری ها، برنامه های تلویزیونی و دیگر رسانه ها در مناسبت های مختلف از هنرمندانی که سال هاست از آنها خبری نیست یاد می کنند اما در این سال ها کمتر کسی از « جواد گلپایگانی» بازیگر نقش « آتقی» خبر گرفت و همین باعث شد او از خاطر برود.

طرح پیدا کردن جواد گلپایگانی و گفت وگو با او، به سه سال قبل برمی گردد. اما هر بار تصمیم می گرفتیم او را پیدا کنیم، همه چیز به بن بست ختم می شد و تمام تیرها به سنگ می خورد. بالاخره هفته قبل بود که برای پیدا کردن گلپایگانی راهی زندان اوین شدیم.

از قبل می دانستیم سال هاست که به دلیل عدم توانایی پرداخت دیه در زندان است. با گرفتن مجوزهای لازم راهی زندان شدیم. بالاخره بعد از چند روز پیگیری مداوم توانستیم او را پیدا کنیم. موضوع مصاحبه را با گلپایگانی در میان گذاشتیم. در همان روز قرار مصاحبه مان جور شد. به همراه بچه های تحریریه متظر بودیم تا آتقی را بعد از سال ها ببینیم. تصورمان از آتقی چیز دیگری بود اما آتقی ای که وارد تحریریه شد دیگر مثل سابق نبود. شاید می گویید خب سن و سالش بالا رفته و نمی تواند مثل گذشته باشد اما بحث سن و سال نیست. او دیگر شیطنت های آتقی را ندارد.

سر صحبت را از سن و سال و وضعیت خانوادگی اش باز می کنیم. حرف زدن راجع به مشکلاتی که او این سال ها پشت سر گذاشته است آزرده خاطرش می کند. « متولد ۲۶ اسفند ۱۳۲۹ هستم. سال ۵۵ زمانی که ۲۵ سالگی ام را پشت سر گذاشتم ازدواج کردم. حاصل ازدواج من یک پسر و دو دختر است. یکی از دخترهایم ازدواج کرده و نوه کوچکی دارم که عشق من است. »

هنوز باگذشت این همه سال عاشق دنیای سینماست و می گوید اگر از او دعوت به همکاری کنند حاضر است دوباره فعالیتش را در سینما از سر بگیرد.

من از سال ۵۰ در سینما تهیه کنندگی کرده ام. در کارنامه بازیگری ام کارهایی مثل نقطه ضعف، عصیانگر و… را دارم و بنابراین طبیعی است که دوست دارم دوباره وارد این کار شوم. اولین بار که قرار شد بازی کنم، کارگردان گفت: حالا که تهیه کننده کار هستی و از بازیگری هم خوشت می آید بیا بازی کن. تو استعدادش را داری و موفق می شوی. همانجا بود که برای اولین بار بازیگری را تجربه کردم.

گلپایگانی از طریق دوستی ای که با محمود دینی (بازیگر شخصیت علی در سریال آینه عبرت) داشت برای بازی در این سریال دعوت شد.

« من عاشق بازیگری بودم. این را همه دوستان می دانستند. یک روز محمود دینی قراری با من گذاشت و نزد من آمد. آن روز به من گفت می خواهیم یک سریال بسازیم که یکی از شخصیت هایش یک مرد معتاد مسن است. فکر می کنم تو بتوانی از عهده ایفای این نقش برآیی. آتقی اول قرار نبود. اینقدر پررنگ باشد تا اینکه کار پخش شد و همه استقبال کردند. به این شکل بود که من پای ثابت آن سریال شدم و هفت هشت سال به همراه گروه در کنار هم کار کردیم. »

مجوز این سریال را ستاد مبارزه با مواد مخدر داده بود و وارد شدن به این حوزه جذابیت خاصی داشت. درآوردن نقش آتقی قطعا نیاز به تمرین های زیادی داشت. به تصور کشیدن مردی که پیژامه می پوشد و کنار علاءالدین اش می نشیند و مواد مصرف می کند قطعا کار راحتی نیست. « کار هنرمند این است که بتواند هر نقشی که به او پیشنهاد می شود را بازی کند. من هم بازیگر بودم و دلم می خواست در این زمینه پیشرفت کنم. همین بود که بازی در این نقش را قبول کردم. برای اینکه به نقش بیشتر نزدیک شوم با کسانی که اعتیاد داشتند صحبت می کردم و حرکاتشان را می دیدم. دنیای اغلب آنها شبیه به هم بود و این موضوع کار را برای من راحت تر می کرد. »

هرچند به نظر می رسد که جواد گلپایگانی بعد از آینه عبرت کل از نظرها محو شد اما او بعد از آن هم در عرصه سینما فعال بود. « بعد از آینه عبرت فیلم آقای شانس را با اکبر عبدی کار کردم اما بعد از آن مشکلاتی به وجود آمد که مسیر زندگی ام کلا عوض شد. »

دلیل کناره گیری این مرد از سینما اتفاقی بود که در یک روز تلخ برایش رخ داد و سال های سال او را درگیر کرد. او داستان آن حادثه تلخ را اینطور تعریف می کند: « سال ۸۰ سفری به اصفهان داشتم. زمانی که در حال برگشت به تهران بودم ناگهان یک عابر پرید جلوی ماشین من و بعد از تصادف متاسفانه فوت شد. از همان موقع به بعد زندگی ام تغییر کرد. همه چیز به هم ریخت و نتوانستم خودم را از مشکلات رها کنم. »

بر اثر این اتفاق هنرمندی که سال های سال در تلویزیون و سینما تهیه کنندگی کرده بود برای پرداخت دیه با مشکل روبه رو شد. « آن موقع دیه ای که برای من تعیین شد، ۶۰ میلیون تومان بود اما الان ۱۲۶ میلیون تومان شده است. من توانایی پرداختش را نداشتم و مجبور شدم مدتی را در حبس باشم. »

حالا ۱۲ سال از آن حادثه می گذرد و خانواده مقتول با توجه به وضعیتی که گلپایگانی داشت، تصمیم گرفتند رضایت بدهند. سختی های زندان باعث شده او به تباه شدن عمر ۱۲ ساله اش فکر نکند و تنها از این خوشحال باشد که می تواند از این به بعد در آزادی زندگی کند.

بعد از مرور این روزهای سخت از گلپایگانی می خواهم درباره سریال آینه عبرت حرف بزند؛ اینکه کجا تصویربرداری می شد و چه خاطراتی از آن دوران دارد. « چون آن زمان افرادی که در پایین شهر زندگی می کردند بیشتر درگیر مواد بودند لوکیشن های اصلی مان را محله هایی مثل آب منگل، کوچه طاقی ها، پاچنار و کوچه آب اناری ها در آن زمان تشکیل می دادند. بعد از مدتی که داستان سریال به بحث قاچاق رسید، ما هم لوکیشن ها را به نقاط بالای شهر انتقال دادیم. »

او تجربه حضور در زندان قصر را هم دارد. زمانی که سریال آینه عبرت پخش می شد آنها برای تصویربرداری راهی زندان قصر می شدند. « ما در زندان قصر مستقر بودیم. مامورانی که در آنجا حضور داشتند و بینندگان در فیلم می دیدند، اغلب واقعی بودند. کارگردان و تهیه کننده دوست نداشتند این مکان ها را بسازند چرا که فکر می کردیم تاثیرش از بین می رود. آن زمان با زندانیانی که در زندان قصر بودند، دوران خوبی داشتیم. آنها به ما می گفتند بهتر است درد جامعه را بیشتر نشان دهید. آن موقع ها این طور نبود که هر کس یک موبایل داشته باشد و از ما فیلم و عکس بگیرد. از ته سلولشان یک دوربین کوچک درمی آوردند و عکاسی شان شروع می شد. »

به یاد آوردن خاطرات گذشته برای او کمی سخت است اما جالب است بدانید اغلب دیالوگ هایی که او در این سریال بیان کرده است، بداهه بوده و خود به خود زبان آورده است. « لهجه ای که آتقی داشت را خودم درآوردم. دیالوگ هایش را هم خودم می گفتم چون به نظرم این کاراکتر کمی شیطنت آمیز و بی فکر رفتار می کرد و همین مسئله او را خاص کرده بود و نیاز نبود حتما از روی فیلمنامه ای که دستم می دادند دیالوگ بگویم و نقشم را بازی کنم. »

از او می خواهیم چند تا از دیالوگ هایی که به خاطر دارد را برایمان بگوید. کمی فکر می کند و می گوید: « به نظرم بهترین دیالوگم این بود که یک بار در صحنه ای پلیس می خواست مرا بگیرد به او گفتم: شما برین ما خودمون می آیم. یک صحنه دیگر داشتیم که ماموران دنبال من بودند، من هم افتادم توی حوض. بعد که آمدند دستگیرم کنند گفتم: اینجا دیگه به شما مربوط نمی شه. برین بگین نیروی دریایی بیاد. این دیالوگ ها را خیلی دوست دارم. »

آخرین خاطره ای که گلپایگانی از آن با ما حرف می زند، خاطره تلخی است. از او می پرسیم کسی از شما نمی پرسید که واقعا معتاد هستید؟ او در جواب لبخندی می زند و می گوید: « چرا، اتفاقا همه می پرسیدند. یکی از بچه هایم به خاطر این مسئله مدرسه اش را عوض کرد. مدیران مدرسه و دانش آموزان به او می گفتند پدرت معتاد است و این برایش گران تمام شد. مجبور بودم هر دو سه ماه یک بار آزمایش خون بدهم، جوابش را بردارم و ببرم مدرسه تا آنها خیالشان راحت شود که من اعتیاد ندارم. او هم بالاخره یک سال بعد از آنکه امتحاناتش را داد دیگر به آن مدرسه نرفت و مدرسه اش را عوض کردیم. شاید این مسئله برای من که بازیگر بودم و می توانستم مشکل را حل کنم، هضمش راحت باشد اما شما یک درصد فکر کنید کودکی واقعا والدین معتاد داشته باشد. او چطور می خواهد بین هم سن و سال های خودش سر بلند کند و درس بخواند؟ این مسئله همیشه مرا ناراحت می کند. گلایه ای که از تلویزیون دارم این است که چرا با توجه به درخواست مردم، این سریال را پخش نمی کند و نمی گذارد که آینه ای برای عبرت کسانی شود که هنوز اعتیاد قسمت عمده ای از زندگی آنهاست؟ »