ماجرای منتشر نشدن مصاحبه جنجالی جلال

به گزارش پارس به نقل از فارس، مراسم رونمایی از یادنامه « بی سرو سمین» اثری از سید جواد میرهاشمی شب گذشته همزمان با روز قلم در منزل سیمین دانشور و جلال آل احمد با حضور جمع زیادی از ادب دوستان برگزار شد.

غلامرضا امامی نویسنده در ابتدای این مراسم با بیان اینکه امروز روز قلم است و به سیمین آل قلم پرداخته می شود، گفت: امروز سخن از رونمایی یک کتاب است که مجموعه ای است از مصاحبه ها که در قاب تصویر انعکاس یافت و چون سیدجواد میرهاشمی کارگردان این مستند حمایتی نشد، ناشر آن را به صورت کتاب در آورد.

*سیمین دانشور مظهر جمال است

وی افزود: سیمین مظهر جمال است و از زمانی که با این خانه آشنا شدم سیمین مظهر جمال بود و چه درست که سال ها زیبا شناسی را در دانشگاه تدریس کرد و جلال همسرش که همانند نامش بود. جلال در کنار خروش دریا چشم فرو بست و سیمین در کنار کوه های سر به فلک کشیده.

این نویسنده با اشاره به اینکه زندگی دانشور چهار فصل کامل بود که همیشه صفتی بهاری با خود به همراه داشت، خاطرنشان کرد: وی زیبا زیست، زیبا زندگی کرد، زیبا نوشت و زیبا با جلال زندگی کرد. در پختگی هم زیبا ترین شاهکارش « سووشون» را - ۴۴ سالگی - خلق کرد و با این کتاب در میان اهل قلم بیشتر شناخته شد.

*وی حرمت قلم را پاس داشت

وی ادامه داد: وقتی پاییزی آمد و شوق بهاران را همچنان داشت قصه های کوتاهی را آفرید و در اسفند زمستان چشم فرو بست. در زندگی او خاطرات فراوان است. به صداقت و شهادت تاریخ هر چه بود خودش بود و دکان دونبش باز نکرد و حرمت اهل قلم را پاس داشت و زیبایی، مهربانی و ازادی را برای همه می خواست و به سوگندی که خورده بود عمل کرد.

امامی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: او همراه جلال بود و هیچ کدام بر دیگری تاثیر ادبی نداشتند و هر کدام در نوشتار راه خود را رفتند و در نهایت دست نوشته های یکدیگر را خواندند.

وی با اشاره به کتاب « بی سرو سیمین» خاطرنشان کرد: خوشحالم در این کتاب بانوان بیشتر سخن گفته اند و حق هم همین است. سیمین نخستین بود و نخستین در سراسر کشور شد و نخستین کانون نویسندگان و… نخستین و نخستین بود.

امامی همچنین اظهار کرد: از مهربانی او چه بگویم که این مهربانی این جمع را در اینجا جمع کرد. برای ذکر خاطره ای باید بگویم که روز سه شنبه ای بود و ویکتوریا خواهر سیمین با من تماس گرفت که خواهرم شیرینی های محلی شیرازی آماده کرده و گفته برای دوستانش ببریم، می خواستم برای تشکر خدمت او برسم که روز پنچ شنبه چشم فرو بست.

* سیمین برای همیشه ماند چون با شرف و شعور زندگی کرد

وی با اشاره به اینکه سیمین برای همیشه ماند چون با شرف و شعور زندگی کرد، اظهار داشت: درباره سیمین باید بگویم که قبل از چشم فرو بستن از من خواست تا نامه ها و یادداشت های پراکنده او را جمع آوری و چاپ کنم و همین جا از همه می خواهم هر کسی مطلب و یادداشتی از او دارد برای چاپ با نام خود به من بسپارد. وی همچنین از من خواست چند کتاب نایاب او را پیگیری کنم تا چاپ مجدد شوند که کتاب های « سرباز شکلاتی» اثری از برناد شاو و « رمز موفقیت زیستن» که از ترجمه های وی هستند به زودی از نشر روزنه منتشر خواهد شد.

در ادامه ویکتوریا دانشور خواهر سیمین هم از طرف خانواده آل احمد و دانشور از همه حضار که در این خانه برای رونمایی از این کتاب جمع شده بودند قدردانی و تشکر کرد.

حسن نیکبخت از نویسندگان معاصر فرد دیگری بود که در این مراسم حضور یافته بود و در بخشی از سخنان خود گفت: ۱۸ اسفند سال ۹۰ با جمعی از دوستان از مراسم یکمین سال ایرج افشار بر می گشتیم که خبر فوت سیمین را شنیدم و بسیار متاثر شدیم.

وی در ادامه غزلی را که چهار عنوان از کتاب های سیمین دانشور را در برداشت و در واقع سوگنامه ای برای وی بود را برای حضار خواند.

هفت سین، بی سرو سیمین داغدار است

ای خدا با ما بگو، این نوبهار است؟

لاله می گرید زداغ رفتن او

چشم ما از دوری اش چون چشمه سار است

گو سیاوش « سووشون» خواند به حالش

سوسن و سنبل به سوگش سوگوار است

بعد تو دیگر سلامم را جوابی نیست

حال ما، در این قطار غم، چه زار است

شعله زیبا که آرامش گرفتی

« آتش خاموش» تو چون لاله زار است

چون کشیدی پر، تو ای « مرغ مهاجر»

جان خسته در هوایت بی قرار است

در شبی سرد و زمستانی تو رفتی

تو سفر کردی، ولی غم پایدار است

*مجابی: ما در کشور اهل قلم زیسته ایم

جواد مجابی شاعر، نویسنده، نقاش و منتقد هم در ادامه این مراسم در سخنان کوتاهی بیان کرد: جشن تیرگان را که سیزدهمین روز تیرماه که « تیر روز» نام دارد را روز قلم نامیدند، تیرگان دو وجه تشبیه دارد که یکی قلم است و یکی آزادی ایرانیان از دست دشمنان است. آرش کمانگیر جانش را در تیر گذاشت و با تیر، ایران را از دست دشمنان گرفت؛ و انچه مربوط به روز قلم است، اینست که آن سال ها گفتند روز تیر به معنای کشاورزی و قلم باشد و آن زمان به قدری قلم مهم بود که ملوک، موبدان و پادشاهان لباس اهل قلم می پوشیدند و ما در چنین کشوری زیسته ایم.

وی درباره سمین دانشور و جلال آل احمد هم گفت: آن دو همیشه با هم همراه بودند و در مجالس شرکت می کردند. آن زمان ها عموما مرد ها به تنهایی می رفتند ولی این دو همیشه با هم بودند که این نشانشان خانم دانشور است. در روزهای دوشنبه ها هم با یکدیگر به کافه فیروز می آمدند.

مجابی با ذکر خاطره ای گفت: در سال ۴۷ روزنامه اطلاعات بودم و چون روزنامه دولتی بود یکسال با نام مستعار مطلب می نوشتم، تا اینکه یکبار به نزد آل احمد رفتم و گفتم که من دوست دارم حرف های خودم را با مخاطبانم بزنم ولی این روزنامه ای دولتی است و جلال در پاسخم گفت مهم نیست کجا کار می کنی و آن مهم است که بتوانی حرف خودت را درست و کامل بزنی.

وی همچنین گفت: وقتی کتاب « نفرین زمین» منتشر شد که خیلی هم سر و صدا به پا کرد سردبیر روزنامه اطلاعات به من گفت تا مصاحبه ای با جلال آل احمد بگیرم و همان جا از ایشان قول گرفتم که حتما منتشر شود. حدود ساعت ۱۱ روز دوشنبه به کافه فیروز رفتم و به گفت و گو نشستیم که از وسط های آن، بحث به سمت سیاسی رفت و در نهایت این مطلب را منتشر هم نکردند.

*ارزش های ادبی سیمین از جلال بالا تر بود

این نویسنده و نقاش با اشاره به اینکه جلال آل احمد روشنفکر طبقه متوسط است و به همه چیز مملکت کار داشت، تصریح کرد: جلال چون در این مملکت به عنوان یک شهروند می زیست به همه چیز آن کار داشت و به فرهنگ اجتماعی علاقه مند بود و می نوشت. دانشور اینگونه نبود و ارزش های ادبی دانشور به مراتب از کتاب های جلال ال احمد بالا تر بود و کتاب های وی بسیار خوش درخشیده اند.

وی در پایان سخنان خود گفت: امیدوارم قلم آزاد شود و بگذاریم این وطن دوباره وطن شود.

فرخنده حاجی زاده شاعر و نویسنده هم گفت: آرش جانش را تیر گذاشت و ما در بلاتکلیفی های قلمان چه قربانی باید بدهیم؟

وی ادامه داد: من با آل احمد تنها از طریق نوشته هایش ارتباط داشتم ولی در بسیاری از احوالات به نزد سیمین دانشور می آمدم. در ایام بیماری و شیمی درمانی ام نزد ایشان آرام می گرفتم.

* نشست و برخاست با مردم برای دانشور لذت بخش بود و این احساس در آثار وی تا حد زیادی تجلی یافت

محمد بقایی مترجم و پژوهشگر یکی دیگر از سخنرانان این مراسم بود که گفت: سال ۴۲ وی استاد دانشکده ادبیات دانشگاه تهران بودند و من اولین بار وی را آنجا دیدم که با عده ای از دانشجویان ایستاده بودند و صحبت می کنند و آنجا فکر کردم این خانم از دانشجویان مسن تر است که دانشگاه آمده است چون لحن بسیار صمیمی با دانشجویان داشت وقتی به ایشان نزدیک تر شدم دیدم که نه، ایشان مادری هستند که گویی با فرزندانشان صحبت می کردند.

وی درباره سایر دید ارهای خود با دانشور گفت: بار دیگر وی را در میدان ارگ دیدم که دانشور کنار استودیو شماره ۸ که برنامه های صبح جمعه با شما در آن ضبط می شد، روی زمین نشسته است و نزد ایشان رفتم و گفتم بگذارید صندلی بیاورم که در پاسخم گفت که « از خاک برآمدیم و بر خاک خواهیم شد» . یکبار دیگر هم وی را در یک اتوبوس که به طرف شمیران می رفت، دیدم. آن زمان فکر نمی کردم هم قطاران وی از اتوبوس استفاده کنند و برآیند این بود که نشست و برخاست با مردم برایش لذت بخش بود و این احساس در آثار وی تا حد زیادی تجلی داشت.

* « سووشون» در تاریخ ادبیات ماندگار است

این پژوهشگر با بیان اینکه کتاب « سووشون» در تاریخ ماندگار است، تصریح کرد: این کتاب به تنهایی می توانست از وی نویسنده پر آوازه ای بسازد، همان آوازه ای که حالا با کتاب های زیادی دارد. ما چهره های از این دست کم در تاریخ ادبیات کم نداریم که یکی از آن ها سعید طایی است که از وی فقط ۱۹ بیت قصیده مانده است و مثال دیگر خیام است که با ۷۰ رباعی شناخته می شود. سووشون به واقع حکم همان تاثیری را دارد که کتاب های امثال دکارت دارد و این کتاب در تاریخ ماندگار است.

وی با بیان اینکه شاید در خانه آل احمد بیان این حرف درست نباشد، گفت: آنچه می ماند اثر سیمین دانشور است و ارزش های قلمی جلال مورد بحث است. وی زنی بود که به دانشجوبان خود کمک می کرد.

بقایی یادآور شد: این خانه باید موزه ای شود و حساب بانکی هم باز شود و ما که دوستداران ایشان هستیم کمک کنیم تا موزه شود، اینکه دل خوش کنیم کارگزاران فرهنگی قدمی بر دارند، نمی شود.

سیمین دانشور یکی از کتاب های خود را به احمدرضا احمدی تقدیم کرده است و قرار بود احمدی این نویسنده و شاعر در این مراسم حضور یابد اما به دلیل کسالت نتوانست حضور یابد و از طریق تماس تلفنی سخنانی را بیان کرد.

به گزارش فارس، کتاب « بی سرو سیمین» اثری از سید جواد میرهاشمی در ۴ فصل و در ۴۵۴ صفحه با قیمت ۳۰ هزار تومان از دریچه انتشارات نشر من روانه بازار نشر شد.