آموزش پیش دبستانی در تلویزیون/ نحوه ثبت نام

در گذشته، فرزندان تا پایان 6 سالگی یعنی وقت رفتن به مدرسه، زمانشان را با خانواده سپری می‌کردند اما کم‌کم متخصصان و کارشناسان به این نتیجه رسیدند که آن دسته از بچه‌هایی که قبل از مدرسه، دوره مهدکودک را گذراندند، در یادگیری موفق‌تر هستند.

اهمیت دوره قبل از پیش از دبستان، در حدی است که در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش هم به آن اشاره شده و آمده است: «سن تعلیم و تربیت رسمی 5 سالگی است اما سن افراد لازم التعلیم (لازم التربیه) طبق قانون مشخص می‌شود». در حال حاضر سن افراد لازم التعلیم در کشور از 6 سال تمام آغاز می‌شود و تا پایان دوره دبیرستان را در بر می‌گیرد.

در شهریور سال 93 علی‌اصغر فانی وزیر وقت آموزش و پرورش، دستورالعمل مدیریت و اجرای دوره پیش دبستانی با توجه به ضرورت برنامه‌ریزی و اتخاذ راهکارهای عملی در توسعه کمی و کیفی دوره پیش‌دبستانی و اهمیت آموزش‌های اوان کودکی در ایجاد بستر نگرشی، ارزشی و رشد مهارت‌های زبانی کودکان و موفقیت‌های آتی آنان در زندگی، ابلاغ کرد. در این دستورالعمل عنوان شده است که کلاس‌های این دوره در نظام آموزش و پرورش کشور، به دو شکل «دولتی با مشارکت مردم» و «غیردولتی بر اساس قوانین مربوط» تشکیل می‌شود.

 رضوان حکیم‌زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش درباره اهمیت دوره پیش‌دبستانی ، گفت: این دوره بسیار مهم است و بچه ها باید آمادگی‌های لازم را برای ورود به دوره دبستان به دست بیاورند.

در شرایطی که کرونا همچنان در حال یکه‌تازی است و افراد مختلفی را گرفتار کرده است، آموزش هم تحت تأثیر قرار گرفته است و برخی خانواده‌ها تنها از آموزش تلویزیونی و مجازی استفاده می‌کنند؛ آموزش و پرورش هم تصمیم گرفت که آموزش نوآموزان پیش دبستانی را امسال به صورت مجازی و تلویزیونی ارائه دهد.

بر همین اساس دوم مهر امسال، محسن حاجی‌میرزایی وزیر آموزش و پرورش بخشنامه‌ای به ادارات‌کل آموزش و پرورش استان‌ها ابلاغ کرد که در آن آمده بود: «بر اساس بند 2 سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری و راهبرد کلان 10 و راهکارهای 1ـ5، 2ـ5، 3ـ5، 2ـ4 سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، دوره پیش دبستانی دوره‌ای رسمی و امری حاکمیتی است که کودکان دو سال قبل از دبستان را تحت پوشش برنامه‌های آموزشی و پرورشی قرار می‌دهد و آموزش و پرورش موظف به تدوین اصول، برنامه‌ریزی و تعلیم و توانمندسازی نوآموزان دوره پیش‌دبستانی است.

بنیان‌های دانش، مهارت، نگرش و ارزش‌ها از دوره پیش از دبستان شکل می‌گیرد، بنابراین ضروی است که هر تحول و نوآوری آموزشی از سال‌های اولیه کودکی مورد توجه قرار گیرد. برنامه‌ریزی برای این دوره حساس برپایه‌ای قوی بنا شود، با توجه به شرایط کنونی، آموزش‌های دوره پیش‌دبستانی مغفول نماند، تهدیدها تبدیل به فرصت شود و جهت آموزش مجازی و حضوری و فهم مشترک از عناصر برنامه درسی این دوره و اصول حاکم بر آن از طریق شبکه شاد و رسانه‌های ملی، استانی و منطقه‌ای برنامه‌ریزی شود.

در این راستا، دستورالعمل طرح ملی پوشش سراسری نوآموزان و آموزش مجازی پیش‌دبستانی رایگان جهت اجرا ابلاغ می‌شود و مقتضی است با بهره‌گیری از تمام ظرفیت‎های درون و برون دستگاهی استان، نسبت به پوشش حداکثری و آموزش و پرورش با کیفیت مطلوب نوآموزان پیش‌دبستانی، برنامه‌ریزی و اقدام شایسته صورت پذیرد».

*چرا پیش دبستانی مجازی؟

به منظور استمرار و تکمیل برنامه‌های آموزشی و پرورشی نوآموزان دوره پیش‌دبستانی و استفاده بهینه از فرصت شبکه آموزشی دانش‌آموزان(شاد) و مدرسه تلویزیونی ایران در سال تحصیلی ۱۴۰۰ـ ۱۳۹۹ علاوه بر فرصت ایجاد شده در مدارس غیردولتی، پیش‌دبستانی‌های مجازی به صورت رایگان برای پوشش حداکثری نوآموزان این دوره تأسیس می‌شود.

حکیم‌زاده با بیان اینکه یک دسته از نوآموزان در مراکز پیش دبستانی غیردولتی و یا ضمیمه مدارس دولتی ثبت نام کرده‌اند و برنامه‌های خود را دارند که ادامه پیدا می‌کند، گفت: « ثبت‌نام در طرح پیش‌دبستانی مجازی مخصوص آنهایی است که در سامانه سناد ثبت نام نکرده‌اند؛ این آموزش با کمک خانواده‌ها و سرگروه‌های آموزشی در بستر شاد صورت می‌گیرد؛ گروه‌هایی برای آنها تشکیل می‌شود و نحوه پایش یادگیری توسط خانواده‌ها انجام می‌شود».

اهداف ایجاد این پیش‌دبستانی‌های مجازی شامل «جذب و حضور حداکثری نوآموزان در سیستم آموزشی و پرورشی کشور»، «ایجاد وحدت رویه و توسعه عدالت آموزشی برای تمام نوآموزان به صورت رایگان و غیر حضوری» و «رشد همه جانبه اوان کودکی و یادگیری پیش‌نیازهای ورود به دبستان از طریق آموزش والدین و نوآموزان با توجه به شرایط موجود» است.

*وظایف دبیرخانه‌ها

 شرح وظایف ستاد شامل تشکیل کارگروه ملی و ایجاد زیرساخت‌های لازم از جمله اخذ کد ثبت نام در سامانه سناد، فعال کردن شبکه شاد در دوره پیش دبستانی، هماهنگی با سازمان صدا و سیمای ملی و استانی برای ارائه آموزش‌های غیرحضوری، ارسال آمار اسمی نوآموزان، سیاستگذاری و هماهنگی های کلان ملی در خصوص اجرای برنامه و تولید محتوای الکترونیکی و بارگذاری آنها در کانال های شبکه شاد است.

 ادارات کل آموزش و پرورش نیز با مسؤولیت مدیر کل آموزش و پرورش با عضویت معاونت آموزش ابتدایی، رئیس اداره مشارکت‌های مردمی، رئیس گروه تحلیل محتوا، گروه‌های آموزشی و نماینده راهبران آموزشی و ارزیابی عملکرد تشکیل و عهده‌دار تشکیل کارگروه استانی برای برنامه‌ریزی، اقدام و پایش مستمر و مداوم روند اجرایی طرح و تداوم جریان آموزش در سطح مناطق، شناسایی نوآموزان گروه سنی جامعه هدف استان به تفکیک مناطق بر اساس آمار اسمی ارسالی، اطلاع‌رسانی جهت ترغیب و مراجعه والدین برای ثبت‌نام آموزش غیرحضوری نوآموزان به صورت رایگان، راه‌اندازی کانال های آموزش و یادگیری نوآموزان پیش دبستانی در شبکه شاد و تولید و بارگذاری محتوای آموزشی برای تمامی مناطق استان، تهیه و توزیع بسته‌های آموزشی ویژه نوآموزان فاقد دسترسی به صدا و سیما یا شبکه شاد و هماهنگی با صدا و سیمای استانی برای اطلاع رسانی، تولید و پخش برنامه‌های آموزشی غیر حضوری محلی و بومی ویژه نوآموزان پیش دبستانی هستند.

همچنین ادارات شهرستان، مناطق و نواحی آموزش و پرورش با مسؤولیت مدیر آموزش و پرورش و با عضویت کارشناسان آموزش ابتدایی، گروه‌های آموزشی ابتدایی، راهبران آموزشی و کمیته تولید محتوا در کارگروه منطقه‌ای تشکیل و عهده‌دار تشکیل کارگروه و برنامه‌ریزی، اقدام و پایش مستمر و مداوم اجرایی طرح و تداوم جریان آموزش در سطح منطقه و ارائه گزارش‌های لازم، شناسایی و ثبت نام نوآموزان در سامانه سناد، تشکیل کلاس‌های درسی مجازی در شبکه شاد و احراز هویت نوآموزان در آن، پیگیری مستمر نوآموزان ثبت نام نشده و تلاش برای جذب حداکثری نوآموزان، مدیریت و هدایت فعالیت‌های آموزش و پرورش نوآموزان در شبکه شاد و ارائه گواهی اتمام دوره برای نوآموزان شرکت کننده در پیش دبستانی غیرحضوری و رایگان هستند.

*شرایط ثبت‌نام

پیش‌دبستانی غیر حضوری فقط گروه هدف کودکان 5 ساله تمام را در برمی‌گیرد و ثبت‌نام نوآموزان پیش‌دبستانی با محوریت منطقه به صورت رایگان صورت می‌گیرد.

از روز گذشته، برنامه آموزش پیش‌دبستانی تلویزیون، از شبکه آموزش آغاز شد و نوآموزان می‌توانند از ساعت ۱۳:۳۰ تا ۱۳:۵۰ پای تلویزیون بنشینند و از این برنامه استفاده کنند.

*تولید و ارائه محتوا

محتوای پیش‌دبستانی مجازی غالباً به صورت الکترونیکی در چهارچوب راهنمای برنامه درسی مصوب دوره پیش‌دبستانی و به دو صورت ملی و استان تهیه می‌شود. تولید محتوای الکترونیکی در سطح ملی با دفتر پیش دبستانی و دبستانی معاونت آموزش ابتدایی و در سطح استانی با معاونت آموزش ابتدایی استان است. محتوای الکترونیکی از طریق شبکه آموزش صدا و سیما، صدا و سیمای استان‌ها و کانال‌های آموزشی شبکه ارائه می‌شود. برای نوآموزان فاقد دسترسی به شبکه شاد یا تلویزیون، متناسب با منابع و امکانات استان و مشارکت رسانه، بسته‌های یادگیری تولید و توزیع می‌شود.

 فرایند آموزش و یادگیری

 آموزش و یادگیری نوآموزان پیش دبستانی تحت مدیریت مناطق آموزشی انجام می شود. آموزش‌های لازم به نوآموزان از طریق شبکه آموزش، صدا و سیمای استان‌ها و شبکه «شاد» ارائه می‌شود.

 فعالیت‌های آموزشی و پرورشی توسط نوآموزان با پشتیبانی و محوریت والدین و اعضای خانواده انجام می‌شود؛ تولیدات آموزشی و پرورشی نوآموزان مانند نقاشی کاردستی در کلاس‌های درس مجازی توسط والدین بارگذاری می‌شود. نظارت بر فعالیت و تولیدات آموزشی و پرورشی نوآموزان و پیگیری از طریق ارتباط با خانواده‌ها توسط اعضای کارگروه منطقه‌ای و همچنین دانشجویان دانشگاه فرهنگیان برای گذراندن درس کارورزی و نیروهای مازاد و کسر ساعت دوره ابتدایی و ارائه بازخوردهای مستمر به آنان انجام می‌شود.

از پیش‌دبستانی‌ها به عنوان «غنچه» در برنامه‌های بازگشایی مدارس یاد می‌شود و جشن غنچه‌ها نیز هر سال برای این گروه از نوآموزان برگزار می‌شد اما امسال به دلیل ورود کرونا به کشور، این برنامه‌ها تحت تأثیر قرار گرفت؛ در هر حال باید دید آموزش تلویزیونی و مجازی، چقدر نوآموزان را به سمت آموزش پیش‌دبستانی می‌کشاند.